Εξαιρετική Ημερίδα διοργάνωσε ο δήμος Μεταμόρφωσης με τον Σύνδεσμο για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη των Πόλεων όπου καταγράφηκε το τι συμβαίνει με τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς στην περιοχής μας – Τι αποφασίστηκε για να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα
Κοινή συνισταμένη ήταν η ανάγκη του επανασχεδιασμού των δημοσίων συγκοινωνιών στα Βόρεια Προάστια (αλλά και γενικότερα στο Λεκανοπέδιο), με επίκεντρο τους Σταθμούς του ΜΕΤΡΟ, του ΗΑΣΠ και του Προαστιακού, όσων πήραν τον λόγο στην πολύ ενδιαφέρουσα ημερίδα που διοργάνωσε ο δήμος Μεταμόρφωσης σε συνεργασία με τον Σύνδεσμο για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη των Πόλεων (ΣΒΑΠ), με θέμα: “Προβλήματα και προοπτικές των Δημόσιων Συγκοινωνιών στο Βόρειο Τομέα Αττικής – Διαδημοτική συνεργασία Δημοτικών Συγκοινωνιών και σύνδεση με τα μέσα σταθερής τροχιάς”.
Στην εκδήλωση τοποθετήθηκαν τόσο αιρετοί εκπρόσωποι δήμων της περιοχής μας, όσο και άνθρωποι που έχουν επαγγελματικό ή επιστημονικό αντικείμενο τις Δημόσιες συγκοινωνίες.
Το συντονισμό της Ημερίδας, που πραγματοποιήθηκε στο Συνεδριακό Κέντρο του δήμου της Μεταμόρφωσης είχε ο κ. Παύλος Καμάρας, Γενικός Γραμματέας του Συνδέσμου και πρώην δήμαρχος Πεύκης, ο οποίος ανέφερε, μεταξύ άλλων: «Θεωρώ ότι είναι μία σημαντική εκδήλωση, για ένα πολύ σημαντικό θέμα που ελάχιστα έχει αντιμετωπιστεί με την σοβαρότητα που πρέπει. Πλήθος φορέων εμπλέκονται στις συγκοινωνίες, χωρίς μεταξύ τους συντονισμό, με αποτέλεσμα να μην έχει υπάρξει ένας μακροχρόνιος σχεδιασμός για τους 68, πλέον, δήμους της Αττικής.
Στόχος αυτής της ημερίδας, σε συνέχεια αυτής που είχε γίνει στον δήμο Λυκόβρυσης – Πεύκης είναι να ξεκινήσει ένας ουσιαστικός διάλογος ανάμεσα στους αρμόδιους φορείς.»
Ο κ. Καμάρας ενημέρωσε ότι ο ΣΒΑΠ έχει ζητήσει από όλους τους ομιλητές, πέρα από τον σύντομο χαιρετισμό που θα απευθύνουν στις εκδηλώσεις που θα διοργανώσει να του παραδώσουν κι ένα φάκελο με ολοκληρωμένες τις ιδέες τους ώστε να ετοιμαστεί ένα τεύχος που θα διανεμηθεί μαζί με τα πρακτικά των ημερίδων σε όλους τους δήμους.
Στη συνέχεια πήραν τον λόγο οι δύο δήμαρχοι που βρέθηκαν στο Συνεδριακό Κέντρο, ο οικοδεσπότης δήμαρχος Μεταμόρφωσης, κ. Μιλτιάδης Καρπέτας και ο ομόλογός του από την Λυκόβρυση – Πεύκη, κ. Δημήτρης Φωκιανός. Οι δύο άντρες στάθηκαν στη σημαντικότητα του θέματος και τόνισαν ότι η οικονομική κρίση είναι μία καλή ευκαιρία για να επανασχεδιαστούν οι συγκοινωνίες και να παραμεριστεί το αυτοκίνητο. Να σημειώσουμε ότι ο Πρόεδρος του Συνδέσμου και δήμαρχος Χαλανδρίου, κ. Γιώργος Κουράσης, δεν παρέστη στην Ημερίδα λόγω ανειλημμένων υποχρεώσεων, όπως ειπώθηκε.
Εμπεριστατωμένη εισήγηση από την κα Λυμπέρη
Μετά το σύντομο χαιρετισμό των δύο Δημάρχων πήρε τον λόγο η κα Μαρία Λυμπέρη, Αντιδήμαρχος Κοινωνικής Πολιτικής στον δήμο Μεταμόρφωσης, από πρωτοβουλίες και πολύ τρέξιμο της πραγματοποιήθηκε η συγκεκριμένη Ημερίδα. Η κα Λυμπέρη που είναι και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Συνδέσμου Για την Βιώσιμη Ανάπτυξη των Πόλεων στην εισήγησή της έκανε λεπτομερή καταγραφή τόσο των δρομολογίων των δημόσιων συγκοινωνιών που υπάρχουν στην περιοχή μας όσο και των δημοτικών συγκοινωνιών που λειτουργούν κάποιοι από τους δήμους.
Αναλυτικά, η εισηγησή της είναι η εξής: “Από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 πολλοί Δήμοι της χώρας άρχισαν δειλά να ασκούν συγκοινωνιακό έργο για την εξυπηρέτηση της μετακίνησης των κατοίκων της περιφέρειας τους, εντός ή εκτός των διοικητικών ορίων τους. Αυτή η δυνατότητα τους δόθηκε νομοθετικά για περιοχές που δεν εξυπηρετούνταν από υφιστάμενες γραμμές συγκοινωνίας.
Για την αποκλειστική κάλυψη των λειτουργικών αναγκών της δημοτικής συγκοινωνίας μπορούσαν να επιβάλλουν κόμιστρο στους εξυπηρετούμενους πολίτες, έχοντος του κομίστρου καθαρά ανταποδοτικό χαρακτήρα.
Η εκτέλεση του συγκοινωνιακού έργου απαιτεί δαπάνες αγοράς ή μίσθωσης οχημάτων, δαπάνες συντήρησης και λειτουργίας, εξειδικευμένο προσωπικό (οδηγούς, μηχανικούς κλπ), διοικητικό υποστηρικτικό προσωπικό ,που οι Δήμοι έπρεπε να εξασφαλίσουν και να συντηρούν. Το όποιο ανταποδοτικό όφελος από την είσπραξη των εισιτηρίων ,όπου επιβλήθηκαν, προφανώς δεν αντιστάθμιζε την συνολική απαιτούμενη δαπάνη για την λειτουργία της δημοτικής συγκοινωνίας. Αλλά η ανάγκη της εξυπηρέτησης των κατοίκων περιφερειών που δεν εξυπηρετούνταν από υφιστάμενες γραμμές συγκοινωνίας, ήταν διαρκούσα και μόνιμη και επέβαλε την δαπανηρή λειτουργία δημοτικών συγκοινωνιών. Όμως δυστυχώς στις μέρες μας, διανύοντας την 4η συνεχή χρονιά οικονομικής ύφεσης η κατάσταση άλλαξε. Οι συσσωρευμένες οφειλές προηγούμενων ετών, τελούντων αυτόνομα ή και σε συνδυασμό με την ούτως ή άλλως συνεχή μείωση των εσόδων των Δήμων, σε επίπεδα οικονομικής κατάρρευσης, η μείωση του προσωπικού τους και η απαγόρευση προσλήψεων, στερεί τους δήμους από το αναγκαίο ανθρώπινο και αργούν δυναμικό για την λειτουργία δημοτικής συγκοινωνίας και δημιουργεί επιβαρυντικούς, αλλά και ανασταλτικούς παράγοντες στην λειτουργία της. Είναι γεγονός ότι οι δημότες κατανοούν, τις αιτίες για την υφιστάμενη κατάσταση στην δημοτική συγκοινωνία, όμως οι δημοτικές αρχές αγωνιούν και αγωνίζονται για την εξεύρεση λύσεων.
Τα λεωφορεία που διασχίζουν την Μεταμόρφωση
Οι οδικές αστικές συγκοινωνίες εξυπηρετούνται από τον ΟΑΣΑ , το δίκτυο και τις υποδομές που έχει αναπτύξει προς τούτο. Ειδικότερα ο Δήμος Μεταμόρφωσης εξυπηρετείται από 6 λεωφορειακές γραμμές του ΟΑΣΑ. Την 541( Μεταμόρφωση Σταθμού Αμαρουσίου) και την 724 (Θρακομακεδόνες –Αχαρναί – Ν. Ιωνία) με συχνότητα δρομολογίων κάθε 60 και 35λεπτά αντίστοιχα, οι οποίες είναι κυκλικές γραμμές .Την γραμμή 543 (Σταθμός Κηφισιάς – Νοσοκομείο Αγίων Αναργύρων) και την γραμμή 604 (Μεταμόρφωση – Ν. Ιωνία) με συχνότητα δρομολογίων κάθε 45 και 60 λεπτά, αντίστοιχα. Εξυπηρετείται επίσης από 2 γραμμές κορμού την Β8 (Πολυτεχνείο- Ν. Φιλαδέλφεια- Μεταμόρφωση) και τη Β9 (Χαλκοκονδύλη – Μεταμόρφωση – Ν. Κηφισιά) με προγραμματισμένη συχνότητα δρομολογίων κάθε 25λεπτά. Εντούτοις, επειδή έχει μεγάλη γεωγραφική έκταση , ιδιόμορφη πολεοδομική ανάπτυξη και διασχίζεται από δύο μεγάλους οδικούς άξονες την Εθνική οδό και την Αττική οδό, που τον τεμαχίζουν, υπάρχουν περιοχές του μη εξυπηρετούμενες από οδική συγκοινωνία. Αλλά και για όσες περιοχές εξυπηρετούνται από την οδική συγκοινωνία, εκτελούμενη αυτή με προγραμματισμένη συχνότητα δρομολογίων από τον ΟΑΣΑ ανά 45 και 60 λεπτά, συνιστά δυσλειτουργική και αναποτελεσματική συγκοινωνία . Αφού στην πραγματικότητα η συχνότητα δρομολογίων είναι ακόμη πιο αραιή. Εάν χάσει κανείς το ένα δρομολόγιο , πρέπει να αναμένει πολύ χρόνο έως και 2 ώρες για το επόμενο, μη υπάρχοντος στις στάσεις ηλεκτρονικού πίνακα ένδειξης χρόνου αναμονής για κάθε δρομολόγιο. Συνεπώς η τέτοιου είδους συγκοινωνία δεν παρέχει ασφάλεια και ακρίβεια χρόνου μετακίνησης στον επιβάτη και για αυτό δεν την επιλέγει ο επιβάτης για τις μετακινήσεις του.
Οι προαναφερόμενες γραμμές κορμού διασχίζουν στην διαδρομή τους βασικές οδικές αρτηρίες, περνώντας συχνά δίπλα έως το πολύ 50 μέτρα από σταθμούς του ΗΣΑΠ, του ΜΕΤΡΟ, του προαστιακού. Και πολλές εν γένει λεωφορειακές γραμμές κορμού με αφετηρίες σημεία πολλών Δήμων, διατρέχουν τους ίδιους ή αμέσως παράλληλους οδικούς άξονες κατά το μεγαλύτερο μέρους τους με την ίδια κατεύθυνση και τέρμα, διασταυρούμενες στην διαδρομή τους από μία και περισσότερες φορές με μέσα σταθερής τροχιάς. Τα εν λόγω δρομολόγια εκτελούνται από λεωφορεία τύπου φυσαρμόνικας, που είναι μεγάλα και δαπανηρά τόσο στην λειτουργία τους όσο και στην συντήρηση τους, αλλά τις περισσότερες ώρες της ημέρας , κατά το μεγαλύτερο μέρος της διαδρομής τους ,είναι άδεια από επιβάτες, με ορατό ενδεχόμενο την αραίωση των δρομολογίων έως και την κατάργησή τους .
Είναι αναμφισβήτητο ότι ο επιβάτης που έχει να επιλέξει μεταξύ της οδικής συγκοινωνίας και της συγκοινωνίας με μέσα σταθερής τροχιάς, θα επιλέξει την δεύτερη και όχι την πρώτη. Ότι υπάρχουν περιοχές που εξυπηρετούνται από πολλά συγκοινωνιακά μέσα σταθερής και μη τροχιάς, ενώ άλλες από κανενός είδους . Όπως επίσης ότι κανένας κάτοικος της Μεταμόρφωσης θέλοντας να μεταβεί στην Ομόνοια ή το αντίστροφο δεν θα επέλεγε τις προαναφερόμενες λεωφορειακές γραμμές κορμού, αντί αυτής που θα τον μετέφερε στο κοντινότερο σταθμό ΗΣΑΠ και θα του εξασφάλιζε σταθερό χρόνο μετάβασης στον προορισμό του.
Με βάση τα παραπάνω και μέσω βαθιάς οικονομικής κρίσης, που αυξάνει την ζήτηση των μεταφορών με μέσα μαζικής μεταφοράς μειώνοντας αισθητά την χρήση των Ι.Χ. και επιθυμώντας την εύρεση λύσης μετακινήσεων του πολίτη εντός και εκτός των Δήμων σε ακριβή χρόνο, είναι αναγκαία η συνεργασία Δήμων και ΟΑΣΑ για την αξιοποίηση όλου του ανθρώπινου δυναμικού, του αργούν δυναμικού, προς εξοικονόμηση οικονομικών και περιβαλλοντικών πόρων , προκειμένης της εκτέλεσης του συγκοινωνιακού έργου σε μεγαλύτερο πεδίο και με καλύτερο αποτέλεσμα.
Προφανώς το συγκοινωνιακό οδικό δίκτυο διαμορφώθηκε με σκοπό να εξυπηρετεί κατά το δυνατόν περισσότερες περιοχές, αλλά χρειάζεται ένας ουσιαστικός επανασχεδιασμός των οδικών συγκοινωνιών στοχεύοντας στην σύνδεση τους με τα μέσα σταθερής τροχιάς, όπως αυτά αναπτύχθηκαν τα τελευταία χρόνια στην Αττική. Ώστε οι οδικές συγκοινωνίες να αναπτυχθούν σε περιφέρειες που δεν εξυπηρετούνται από μέσα σταθερής τροχιάς ,από τις οποίες θα συγκεντρώνουν τους επιβάτες και θα τους διοχετεύουν στα πλησιέστερα μέσα σταθερής τροχιάς. Κατά την διαδρομή τους αυτή, θα επιτυγχάνεται τόσο η συγκοινωνιακή σύνδεση των περιοχών του ίδιου Δήμου μεταξύ τους ,όσο και η συγκοινωνιακή σύνδεση των Δήμων μεταξύ τους.
Σαφώς η παραπάνω προσέγγιση συνιστά μια πρώτη διαπίστωση του προβλήματος και εκφράζει την αγωνία για την επίλυση του. Την ανάγκη μεταφοράς προσώπων με μέσα μαζικής μεταφοράς, την οποία ανάγκη μη επιλύοντας το σύστημα αστικών συγκοινωνιών, κλήθηκαν να επιλύσουν οι Δήμοι σε μεγάλο ή μικρό βαθμό, επιτυχή ή όχι, σε διαφορετικές πάντως οικονομικές συνθήκες, από τις σημερινές. Και σε αυτό το στόχο πρέπει οι Δήμοι να προσανατολιστούν και αγωνιστούν.
Στο πλαίσιο αυτό ο Δήμος Μεταμόρφωσης σε συνεργασία με τον Σύνδεσμο για την Βιώσιμη Ανάπτυξη των Πόλεων (ΣΒΑΠ), διοργάνωσε στο Συνεδριακό Κέντρο Μεταμόρφωσης ημερίδα με θέμα «Προβλήματα και Προοπτικές των Δημόσιων Συγκοινωνιών στον Βόρειο Τομέα Αττικής» ,όπου εκπρόσωποι των δημοτικών αρχών των Δήμων του Βόρειου Τομέα Αττικής, διακεκριμένοι συγκοινωνιολόγοι και εκπρόσωποι του ΟΑΣΑ προσέγγισαν το θέμα από τις διάφορες οπτικές γωνίες της πολυπλοκότητάς του. Επιδιώκοντας η Ημερίδα αυτή να αποτελέσει το έναυσμα για να ακολουθήσουν πολλές άλλες προσεγγίσεις, αναλύσεις, εξειδικευμένες, επιστημονικά και οικονομοτεχνικά τεκμηριωμένες μελέτες για την άμεση και οριστική επίλυση του προβλήματος των οδικών συγκοινωνιών στους Δήμους.”
Ολοκληρώνοντας την εμπεριστατωμένη τοποθέτησή της η κα Λυμπέρη, υπογράμμισε την αναγκαιότητα της συνεργασίας των δήμων με τον ΟΑΣΑ για την αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού, για την εξοικονόμηση οικονομικών και περιβαλλοντικών πόρων. Επίσης, συμπλήρωσε ότι προφανώς το Συγκοινωνιακό Δίκτυο διαμορφώθηκε με σκοπό να εξυπηρετεί όσο το δυνατόν περισσότερες περιοχές αλλά χρειάζεται ένας επανασχεδιασμός, ο οποίος θα στοχεύει στη σύνδεση με τα Μέσα Σταθερής Τροχιάς, όπως αυτά αναπτύχθηκαν στην Αττική.
Που στάθηκε ο Διευθυντής του ΟΑΣΑ
Ακολούθως τον λόγο πήρε κ. Δημήτρης Αποστολίδης, Διευθυντής Συγκοινωνιακού Έργου του Οργανισμού Αστικών Συγκοινωνιών Αθηνών (ΟΑΣΑ), ο οποίος παρουσίασε τις αρμοδιότητες του Οργανισμού σε ολόκληρη πλέον την Αττική και όχι μόνο την Αθήνα. Επίσης, τάχθηκε υπέρ της πρότασης της κας Λυμπέρη για να ξεκινήσει ο διάλογος ανάμεσα στον οργανισμό και τους δήμους του Βόρειου Τομέα της Αθήνας. Μάλιστα, σε εκείνο το σημείο η Αντιδήμαρχος πρότεινε να φιλοξενήσει η Μεταμόρφωση αυτήν τη συνάντηση, η οποία θα έπρεπε να πραγματοποιηθεί άμεσα. Ο κ. Αποστολίδης αντιπρότεινε οι συζητήσεις να γίνουν μεμονωμένα ανά δήμο και ΟΑΣΑ, γιατί αν συναντηθούν όλοι οι εκπρόσωποι των δήμων ταυτόχρονα με τον ΟΑΣΑ τότε θα είναι δύσκολο να βγάλουν κάποια χρήσιμα συμπεράσματα. Τελικά, αποφασίστηκε να ξεκινήσουν οι μεμονωμένες συζητήσεις και όπου χρειάζεται, επειδή το θέμα των Συγκοινωνιών είναι ευρύτερο, να υπάρξουν και συναντήσεις μεταξύ γειτονικών δήμων και εκπροσώπων του Οργανισμού.
Δήμος πρότυπο το Μαρούσι στην δημοτική συγκοινωνία
Την ευκαιρία να ενημερωθεί για την λειτουργιά των δημοτικών συγκοινωνιών στους δήμους του Αμαρουσίου και του Χαλανδρίου είχε στη συνέχεια το κοινό. Την δημοτική συγκοινωνία – πρότυπο του δήμου Αμαρουσίου παρουσίασε ο Πρόεδρος του αντίστοιχου Νομικού Προσώπου, κ. Γιώργος Ζήκος. Μεταξύ άλλων ο κ. Ζήκος ενημέρωσε ότι τα 22 λεωφορεία της δημοτικής Συγκοινωνίας του Αμαρουσίου πραγματοποιούν 250 δρομολόγια ημερησίως, μετακινώντας 20.000 επιβάτες, διανύοντας 3.500 χλμ. καθημερινά. Αν αναγάγουμε τα ημερήσια στοιχεία σε ετήσια, τότε βλέπουμε ότι η Δημοτική Συγκοινωνία του Αμαρουσίου μετακινεί 7 εκ. επιβάτες τον χρόνο. Ενώ όπως είπε μόλις το 1,5% των δρομολογίων δεν πραγματοποιείται ενώ οι καθυστερήσεις μετρημένα συμβαίνουν στα 11 από τα 250 δρομολόγια και αυτές είναι περί των 6 λεπτών. Αναφερόμενος και στα οικονομικά δεδομένα ο κ. Ζήκος ενημέρωσε ότι με μεθοδευμένες κινήσεις της διοίκησης το κόστος της Δημοτικής Συγκοινωνίας έχει μειωθεί από τα 5,8 εκ. ευρώ στα περίπου 2,5 εκ. ευρώ.
Αντίστοιχα, τη συγκοινωνία του δήμου Χαλανδρίου παρουσίασε ο κ. Παναγιώτης Βάσιος, πρώην Αντιδήμαρχος Τεχνικών Υπηρεσιών. Ο κ. Βάσιος στάθηκε κυρίως στο γεγονός ότι εντός των ορίων της πόλης λειτουργούν 5 σταθμοί του ΜΕΤΡΟ και του Προαστιακού, κανένας όμως δεν συνδέει το κέντρο του Χαλανδρίου. Για αυτό ο πρώην Αντιδήμαρχος ζήτησε να υπάρξει καλύτερη συνεργασία με τον ΟΑΣΑ.
Η επιστημονική ματιά
Η Ημερίδα ολοκληρώθηκε με την εισήγηση του κ. Αντώνη Σταθόπουλου, Καθηγητή Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ), Συγκοινωνιολόγου, ο οποίος παρουσίασε με μία σειρά από σλάιντς το καθεστώς της Συγκοινωνίας στον Βόρειο Τομέα της Αθήνας. Ο Καθηγητής με στοιχεία παρουσίασε τον χρόνο που χρειάζεται για να κάνεις μία μετακίνηση με μέσα μεταφοράς σε σχέση με τον χρόνο που κάνεις με το αυτοκίνητο κι έδωσε ανάγλυφα την εικόνα του σοβαρού προβλήματος που υπάρχει. Εξήγησε ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα που υπάρχει είναι ότι το Συγκοινωνιακό Δίκτυο έχει δημιουργηθεί με βασική φιλοσοφία την ένωση των περιοχών της περιφέρειας με το κέντρο της Αθήνας και όχι με τους σταθμούς των μέσων σταθερής τροχιάς.
Γραμμές Δημοτικών Συγκοινωνιών στον Βόρειο Τομέα Αθηνών
Μεταμόρφωση: Δεν λειτουργεί
Νέα Ιωνία: 3 Γραμμές
Ηράκλειο: 2 Γραμμές
Γαλάτσι: 1 Γραμμή
Λυκόβρυση – Πεύκη: 2 Γραμμές
Μαρούσι: 6 Γραμμές
Κηφισιά: Δεν λειτουργεί
Βριλήσσια: 3 Γραμμές
Χαλανδρίου: 3 Γραμμές
Φιλοθέη – Ψυχικού: 1 Γραμμή
Αγία Παρασκευή: Δεν λειτουργεί
