Νέα Ιωνία: Η θεμελίωση του Συνοικισμού (photos)
Συμπληρώνονται 98 χρόνια από τότε που τέθηκε ο θεμέλιος λίθος του συνοικισμού “Νέα Πισιδία”, εδώ στην περιοχή που τότε ονομάζονταν “Ποδαράδες”. Ήταν μια έκταση 1.230 στρεμμάτων που αγόρασε από το Ιερό του Παναγίου Τάφου του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων, το Ταμείο Περιθάλψεως Προσφύγων (Τ.Π.Π.) προκειμένου να στεγάσει πρόσφυγες της Μικρασιατικής Καταστροφής. Τους ξεριζωμένους Χριστιανούς Ορθοδόξους που εγκατέλειπαν για πάντα τις πατρογονικές τους εστίες κυνηγημένοι από τους Τούρκους, αναζητώντας στοργή και ελπίδα στη μητέρα πατρίδα.
Πριν 98 χρόνια, το πρωί του Σαββάτου 30 Ιουνίου 1923, ο Παπαϊωακείμ Πεσματζόγλου με αρκετούς Σπαρταλήδες, περίμεναν στον χώρο της εκδήλωσης που είχε διαμορφωθεί, να έρθουν οι επίσημοι από την Αθήνα, για να θεμελιώσουν τον νέο προσφυγικό συνοικισμό κοντά στην σημερινή εκκλησία των Αγίων Αναργύρων. Η εν λόγω περιοχή είχε επιλεχθεί 2-3 μήνες νωρίτερα και προορίζονταν να φιλοξενήσει πρόσφυγες από την Πισιδία που γνώριζαν καλά την τέχνη της Ταπητουργίας, αφού η περιοχή διέθετε άφθονα νερά που ήταν χρήσιμα στην παραγωγή χαλιών. Ήδη είχε αρχίσει η διάνοιξη οδών και η διαρρύθμιση των οικοδομικών τετραγώνων, σύμφωνα με σχέδια του μηχανικού Δημ. Γεωργόπουλου.
Κατά τα γραφόμενα του Παπαϊωακείμ Πεσματζόγλου […] Μέχρι ενός σημείου των Ποδαράδων μέχρι της νυν οδού Ελευθερίου Βενιζέλου καθαρίστηκε κατάλληλον δια οικήματα. Τα άλλα μέρη πάλι είταν όπως και πριν βουνά. ….Εις την δεξιάν πλευράν της νυν εκκλησίας των Αγ. Αναργύρων, η κυβέρνησις είχε κτίσει μίαν δεξαμενήν μεγάλην, δια την εργασίαν της εκκαθαρίσεως. Επάνω στην δεξαμενήν τοποθετήσαμεν ανθοστήλας και δεκάδας χαλιών τοποθετήσαμεν επάνω. Διακοσμήσαμεν δηλ. την δεξαμενήν κατά εξαιρετικόν τρόπον. Επάνω εκεί έγινε και ο αγιασμός[…].
Για το πως πήρε το όνομα; […] Και εις την προσφώνησίν μου παρεκάλεσα τους εξοχωτάτους να δοθή στο συνοικισμό το όνομα Νέα Σπάρτη, όπου δεν προσέκρουε εις κώλυμά τι, διότι τα χαλιά της Σπάρτης, είναι ονομαστά εις την Ευρώπην και την Αμερικήν με όνομα Σπάρτα χαλησί. Να μην χάσωμε τον τίτλον αυτόν. Μερικοί ενέκριναν. Αλλά εκ των υστέρων ο κ. Πλαστήρας είπεν ότι εγκρίνει μεν την γνώμην μου αυτήν, αλλ’ επειδή ημείς οι ίδιοι οι Σπαρταλήδες είχαμε ειπή ότι στα χαλιά εργάζονται και άλλαι προσκείμεναι χριστιανικαί κοινότητες, καλόν θα είναι να δώσωμεν ονομασίαν της επαρχίας και να λαξευτή στον θεμέλιον λίθον “Νέα Πισσιδία”. Χειροκροτήσαμεν όλοι οι Σπαρταλήδες και έτσι στο θεμέλιον λίθον είναι γραμμένο, “Ν. Πισσιδία” […].
Στην τελετή της θεμελίωσης παρέστησαν: Ο αρχηγός της “Επανάστασις 1922” Νικ. Πλαστήρας, ο Πρωθυπουργός Στυλ. Γονατάς, ο υπουργός Πρόνοιας Απ. Δοξιάδης και άλλοι επίσημοι.
Στις 9 Δεκεμβρίου 1923, 5 μήνες μετά τη θεμελίωση του συνοικισμού και ενώ έχουν ανεγερθεί τα πρώτα 400 δωμάτια από το Ταμείο Περιθάλψεως Προσφύγων, γίνονται τα εγκαίνια του συνοικισμού και τότε λαμβάνει το όνομα «Ιωνία». Τον επόμενο χρόνο λαμβάνει και το πρόθεμα «Νέα» και έκτοτε ονομάζεται Νέα Ιωνία.
