ΣΗΜΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ κ. ΒΑΣΙΛΗ ΓΙΟΥΜΑΤΖΙΔΗ ΕΙΣΗΓΗΤΗ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ
ΓΙΑ ΤΟ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ«ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ»
Κάνοντας, στη Βουλή, την εισήγηση για λογαριασμό της Κυβέρνησης, ο Βουλευτής του ΠΑΣΟΚ, κ. Βασίλης Γιουματζίδης, του νομοσχεδίου με τίτλο: “Διατήρηση της Βιοποικιλότητας και άλλες διατάξεις”, ανέφερε μεταξύ άλλων: “Συζητάμε το συγκεκριμένο σχέδιο Νόμου του Υπουργείου Περιβάλλοντος, που τιτλοφορείται «Διατήρηση της Βιοποικιλότητας και άλλες διατάξεις», με το οποίο επιχειρείται να θεσμοθετηθεί ένα αποτελεσματικό πλαίσιο προστασίας και διαχείρισης της βιοποικιλότητας.
Η βιοποικιλότητα είναι η ποικιλομορφία της ζωής στη γη. Συνιστάται σε ποικιλία γονιδίων, ποικιλία ειδών και ποικιλία ολόκληρων οικοσυστημάτων. Η βιοποικιλότητα επηρεάζει το φυσικό περιβάλλον και επηρεαζόμενη από αυτό, δημιουργεί σύνθετα οικοσυστήματα τα οποία παρέχουν ζωτική στήριξη σε όλους τους ζωντανούς οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένου του ανθρώπου.
Η βιοποικιλότητα και τα οικοσυστήματα παρέχουν ζωτικής σημασίας αγαθά και υπηρεσίες από τα οποία εξαρτιόμαστε. Η κοινωνία αντλεί άφθονα και πολύτιμα για τη ζωή οφέλη από τα οικοσυστημικά αγαθά και υπηρεσίες, μεταξύ των οποίων οι πρώτες ύλες, ο καθορισμός του αέρα και των υδάτων, ο μετριασμός της κλιματικής αλλαγής. Τα υγιή οικοσυστήματα αποτελούν τη βάση της συνολικής οικονομικής, κοινωνικής και πολιτιστική μας ευμάρειας και επένδυση της ζωής στον πλανήτη και η συμβολή τους αυτή πρέπει να γίνει άμεσα αντιληπτή. Οι ανησυχητικοί ρυθμοί μείωσης της βιοποικιλότητας με την απώλεια διαφορετικών γονιδιακών συνδυασμών, ειδών, οικοσυστημάτων, πολιτισμών που χάνονται αντιπροσωπεύουν ένα αναξιοποίητο πλούτο ευκαιριών και συρρικνώνουν τις δυνατότητές μας για βιώσιμη ανάπτυξη. Έχει υπολογισθεί ότι ο σημερινός ρυθμός απώλειας της βιοποικιλότητας, είναι χίλιες φορές υψηλότερος από τον ρυθμό εξαφάνισης των ειδών πριν από τη βιομηχανική επανάσταση. Τα αποτελέσματα της Έκθεσης της Διεθνούς Ένωσης για την Διατήρηση της Φύσης είναι απογοητευτικά, καθώς όλοι οι στόχοι για διατήρηση της παγκόσμιας χλωρίδας και πανίδας που είχαν τεθεί παγκοσμίως, έχουν αποτύχει. Μάλιστα η αξιολόγηση των οικοσυστημάτων επ’ ευκαιρία της χιλιετίας, είχε αποκαλύψει ότι τα ευρωπαϊκά οικοσυστήματα έχουν επηρεασθεί πολύ περισσότερο από τις επιπτώσεις των δραστηριοτήτων του ανθρώπου, απ’ ό,τι στον υπόλοιπο πλανήτη. Η κόκκινη λίστα της διεθνούς ένωσης, που θεωρείται η πιο αντιπροσωπευτική, μας ενημερώνει ότι διατρέχουν άμεσο κίνδυνο 17.291 από τα συνολικά 47.677 είδη που έχουν αξιολογηθεί μέχρι σήμερα, τη στιγμή που το σύνολο των καταγεγραμμένων ειδών του πλανήτη μας φτάνει στα 2.000.000 περίπου είδη. Υγρότοποι, νησίδες, εύκρατα δάση, κοραλλιογενείς ύφαλοι, οικοσυστήματα, αντιμετωπίζουν πιέσεις συρρίκνωσης. Κάθε ώρα 4 είδη εξαφανίζονται για πάντα, ενώ οι στατιστικές αναφέρουν ότι κάθε λεπτό που περνά, 20 εκτάρια δάσους χάνονται. Με μια εξαφάνιση ειδών 100 φορές πιο γρήγορη από αυτήν που καταδεικνύουν οι έρευνες σε προϊστορικά απολιθώματα και με τις μελλοντικές εκτιμήσεις που προβλέπουν επιτάχυνση της τάσης αυτής, οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι μια νέα οικολογική γενοκτονία προκύπτει.
Σύμφωνα με τις περισσότερες μελέτες η απώλεια της βιοποικιλότητας οφείλεται στις πιέσεις, που δέχεται αυτή από ανθρωπογενείς διαταραχές στα οικοσυστήματα. Οι μηχανισμοί που επιτρέπουν τη βιοποικιλότητα να χάνεται διαφέρουν σύμφωνα με τον οικότοπο, την γεωγραφία, το είδος της πίεσης (δηλαδή, η υπερεκμετάλλευση της άγριας πανίδας, ή την μετατροπή των οικοτόπων, το οικονομικό πλαίσιο εντός του κράτους της βιοποικιλότητας, τις εμπορικές τάσεις, το είδος της διαχείρισης, κτλ.Οι μεγάλες, όμως και άμεσες αιτίες της απώλειας της βιοποικιλότητας προέρχονται κυρίως από την αλλαγή της χρήσης γης
Οι μεγάλες, όμως και άμεσες αιτίες της απώλειας της βιοποικιλότητας προέρχονται κυρίως από την αλλαγή της χρήσης γης και τη μετατροπή των οικοτόπων σε άλλες χρήσεις. Σημαντικό, εξίσου, ρόλο διαδραματίζουν η ρύπανση, η μη βιώσιμη χρήση των φυσικών πόρων, η αλλαγή του κλίματος και η διείσδυση ξενικών ειδών.
Οι αιτίες αυτές καταδεικνύουν την ανεπάρκεια της διαχείρισης, τη λήψη ακατάλληλων αποφάσεων και την δυσλειτουργία των θεσμών. Η έλλειψη επαρκούς γνώσης και κατανόησης των διεργασιών των οικοσυστημάτων που διατηρούν την βιοποικιλότητα και την παροχή υπηρεσιών οικοσυστήματος είναι διάχυτη σε όλες τις παρεμβάσεις του ανθρώπου στα οικοσυστήματα.
Εκ των ανωτέρω καθίσταται επιτακτική η διαφύλαξη της βιοποικιλότητας μας. Ως εκ τούτο πρέπει να εφαρμοστεί ένα νέο αποτελεσματικό πλαίσιο προστασίας της βιοποικιλότητας, που το παρόν νομοσχέδιο φιλοδοξεί να φέρει.
Όταν, μάλιστα , η χώρα μας αποτελεί το θησαυροφυλάκιο της βιοποικιλότητας της Ευρώπης. Έχει ένα σπάνιο βιολογικό πλούτο, απόρροια της γεωγραφικής της θέσης, της γεωλογικής της εξέλιξης και του γεωφυσικού της αναγλύφου. Διαθέτει μεταξύ άλλων 6.000 είδη φυτών, περίπου 30.000 είδη ζώων, 447 είδη πουλιών και 115 είδη θηλαστικών, 32 από τα πιο σημαντικά δάση της Μεσογείου και 10 υγρότοπους διεθνούς σημασίας. Περιλαμβάνει επίσης, μεγάλο αριθμό ενδημικών ειδών χλωρίδας και πανίδας που απαντώνται μόνο στη χώρα μας. Επίσης, στο σύνολο της έκτασης της χώρας μας, περίπου το 20% καλύπτεται από δασικές εκτάσεις, άλλο τόσο από δάση και περίπου το 13% από χορτολιβαδικές εκτάσεις, ενώ, στις προστατευόμενες περιοχές στην Ελλάδα φιλοξενούνται 85 οικότοποι κοινοτικού ενδιαφέροντος από τους συνολικά 189 που έχει η Ε.Ε..
Δυστυχώς, όμως, το φυσικό μας κεφάλαιο υποβαθμίζεται διαρκώς. Χαρακτηριστικό είναι ότι σύμφωνα με το Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας, 29 είδη θηλαστικών και 171 σπονδυλόζωων απειλούνται με εξαφάνιση, κυρίως ψάρια του γλυκού νερού και αμφίβια και είναι πιθανόν να εξαφανιστούν στο μέλλον, ενώ το κόκκινο βιβλίο των σπάνιων και απειλούμενων φυτών της Ελλάδας, εμφανίζει 818 είδη πανίδας τα οποία είναι σπάνια, τρωτά, αφανισθέντα ή κινδυνεύοντα.
Ο κίνδυνος καταστροφής της βιοποικιλότητας, λοιπόν, είναι ορατός, αφού μέχρι και σήμερα δεν έχουμε θωρακίσει τον πλούτο μας. Η προστασία της βιοποικιλότητας στην Ελλάδα, όπως και κάθε πολιτική που αφορά στην προστασία του περιβάλλοντος, χαρακτηρίζεται από την εφαρμογή των συμφωνιών που απορρέουν από την αντίστοιχη πολιτική της Ε.Ε., που δεσμεύει τα κράτη – μέλη της με τα απειλούμενα πρόστιμα και παραπομπές στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Μια πολιτική που τη βιώσαμε με τις παράνομες χωματερές και τους ΧΥΤΑ, με τον Κουρουπητό και τον Ασωπό, μια αποσπασματική πολιτική χωρίς στόχους και οράματα, χωρίς αρχή και τέλος. Μια πολιτική που εφαρμόζεται με μεγάλες καθυστερήσεις και κυριολεκτικά, στο παρά πέντε πριν την καταβολή τσουχτερών προστίμων. Ακόμη, όμως και με την απειλή κυρώσεων, η ελληνική πολιτική που αφορά τη βιοποικιλότητα και τους βιοτόπους, υπολείπεται μέχρι σήμερα σοβαρά από την έστω και σε μικρό ποσοστό επίτευξη των στόχων της αντίστοιχης νομοθεσίας της Ε.Ε., καθώς η ισχύουσα νομοθεσία με σημαντικότερο το νόμο πλαίσιο 1650/1986 «Για την προστασία του περιβάλλοντος», δεν καλύπτει την ανάγκη για ολοκληρωμένη προστασία του βιολογικού πλούτου. (…).”
