Αναδρομικά: Ποιους δικαίωσε και ποιους «αδίκησε« η απόφαση του ΣτΕ
Ψυχρολουσία» για 1,3 εκατ. συνταξιούχους καθώς το ΣτΕ «για σοβαρούς λόγους δημοσίου συμφέροντος» απέρριψε – με χθεσινή απόφασή του – τις διεκδικήσεις για τα αναδρομικά που απορρέουν από τις περικοπές του 2012 σε επικουρικές και δώρα, συνολικού ύψους 2,5 δισ. ευρώ. Αναδρομικά από την κατάργηση των δώρων και τις μειώσεις στις επικουρικές μπορούν πλέον να διεκδικήσουν μόνο όσοι είχαν ασκήσει δικαστικές αγωγές έως τον Ιούλιο του 2020, πριν από την ψήφιση του σχετικού νόμου (εκτιμάται ότι πρόκειται για 350.000 συνταξιούχους). Στον αντίποδα, το δικαίωμα επιστροφής των αναδρομικών από τις περικοπές στις κύριες συντάξεις σε όλους τους συνταξιούχους του ιδιωτικού τομέα αναγνώρισε με σειρά αποφάσεών της η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας (έχουν καταβληθεί ήδη με απόφαση της κυβέρνησης).
Η απορριπτική απόφαση του ΣτΕ αφορά τα αναδρομικά του 11μήνου (Ιούνιος 2015 – Μάιος 2016) για τα οποία είχαν προσφύγει συνταξιουχικές οργανώσεις, εκτιμώντας ότι δεν ήταν νόμιμη και συνταγματική η απόφαση της κυβέρνησης το περασμένο καλοκαίρι να πληρώσει τα αναδρομικά των κύριων συντάξεων και να αφαιρέσει τα αναδρομικά των επικουρικών και των δώρων.
Υπενθυμίζεται πως το 2020 η κυβέρνηση έδωσε τα αναδρομικά από τις μειώσεις των κύριων συντάξεων, οδηγώντας με τη φόρμουλα αυτή σε απόσβεση τις αξιώσεις για τα αναδρομικά από δώρα και επικουρικές.
Η απόφαση του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου, που αναμενόταν ενάμιση χρόνο, κλείνει οριστικά και το τελευταίο μεγάλο κεφάλαιο του δικαστικού θρίλερ των αναδρομικών, που ξεκίνησε με τις περικοπές του 2012 και ολοκληρώνεται δέκα χρόνια μετά.
Τονίζεται ότι η απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ δεν δίνει αναδρομικά από μειώσεις επικουρικών και κατάργηση δώρων στους συνταξιούχους, παρά μόνο σε όσους είχαν προσφύγει δικαστικά μέχρι τις 31-7-2020, όταν και ψηφίστηκε η επίμαχη διάταξη που πλήρωσε τα αναδρομικά από τις κύριες, αποσβένοντας τις αξιώσεις για επικουρικές και δώρα. Ετσι, διατηρούν ζωντανή την αξίωση για αναδρομικά 11μήνου από επικουρικές και δώρα μόνο όσοι είχαν προσφύγει δικαστικά γι’ αυτό το θέμα έως 31 Ιουλίου 2020.
«Δημοσιεύτηκε από την Ολομέλεια του ΣτΕ η απόφαση που απέρριψε τις αιτήσεις ακυρώσεως των οργανώσεων των συνταξιούχων. Η απόφαση αυτή σημαίνει πως για το 11μηνο αναδρομικά από την κατάργηση των δώρων και τις μειώσεις στις επικουρικές μπορούν πλέον να διεκδικήσουν μόνο όσοι είχαν ασκήσει δικαστικές αγωγές έως τον Ιούλιο του 2020, πριν από την ψήφιση του σχετικού νόμου», εξηγεί στα «ΝΕΑ» ο δικηγόρος, εργατολόγος Δημήτρης Μπούρλος. «Με τις αποφάσεις αυτές διαψεύστηκαν οι ελπίδες και οι προσδοκίες των συνταξιούχων και κατά τη νομική μου άποψη πλέον τίθεται εν αμφιβόλω η σημασία και αξία μιας πιλοτικής δίκης», συμπληρώνει ο κ. Μπούρλος.
Από την πλευρά του ο δικηγόρος Λουκάς Αποστολίδης παρατηρεί: «Η περίληψη των αποφάσεων της Ολομέλειας του ΣτΕ για την επιστροφή αναδρομικών σε επικούρηση και δώρα δικαιολογεί πλήρως τις ρυθμίσεις του Ν. 4714/2020: δηλαδή την απόσβεση των αξιώσεων όσων δεν έχουν ασκήσει αγωγές. Και δικαιολογείται η Διοίκηση ότι νομίμως δεν σέβεται και δεν εφαρμόζει στο σύνολο των αποφάσεων αλλά αρκείται στην επιλεκτική εφαρμογή».
Ειδικότερα, προσθέτει ο κ. Αποστολίδης:
-Οσοι είχαν εκκρεμείς δίκες κατά τη δημοσίευση του νόμου (31/7/2020) συνεχίζουν τον δικαστικό αγώνα στα δικαστήρια ουσίας για να λάβουν εντόκως αναδρομικά 11μήνου σε επικούρηση και δώρα.
– Για όσους δεν είχαν ασκήσει αγωγές πριν από τις 31/7/2020, οι αξιώσεις τους για επιστροφή επικούρησης και δώρων αποσβέννυνται διά νόμου.
-Οι αιτιάσεις μας για σεβασμό στο δεδικασμένο και την εφαρμογή των αποφάσεων των πολιτικών δικών από την εκτελεστική εξουσία απορρίφθηκαν με εσφαλμένες και αμφισβητούμενες αιτιολογίες.
-Οι αιτιάσεις μας περί αντισυνταγματικότητας των ρυθμίσεων περί αποσβέσεως των αξιώσεων των συνταξιούχων διά νόμου απορρίφθηκαν αναιτιολόγητα και κατά παράβαση της ΕΣΔΑ.
Το συμπέρασμα
Οι περίπου 350.000 συνταξιούχοι του ιδιωτικού τομέα που είχαν ασκήσει αγωγές θα συνεχίσουν τον δικαστικό αγώνα παρά τις αποφάσεις του ΣτΕ επί των πιλοτικών αγωγών των ετών 2015, 2019, 2020. Δικαστικός αγώνας ακόμη πολλών χρόνων, χωρίς καμία πρόνοια Δικαιοσύνης και Διοίκησης.
Για τους 1,3 εκατ. συνταξιούχους που δεν είχαν ασκήσει αγωγές μέχρι τις 31/7/2020, σύμφωνα με τις αποφάσεις 1403-7/22, έχουν αποσβεσθεί διά νόμου οι αξιώσεις τους για λόγους εκτάκτου ανάγκης. Επί της ουσίας δεν μπορούν πλέον να επιστρατεύσουν κανένα ένδικο μέσο, αφού το ΣτΕ είναι ανώτατο δικαστήριο.
Κατά τον κ. Αποστολίδη, «η επιλεκτική εφαρμογή των αποφάσεων από την εκτελεστική εξουσία δυστυχώς εσφαλμένα δικαιολογείται από τις εκδοθείσες αποφάσεις ότι δήθεν δεν ισχύει το διαδικαστικό δεδικασμένο των πολιτικών δικών 2015, 2019, 2020». Εδώ επισημαίνεται ότι στην περίπτωση που η απόφαση ήταν θετική το δημοσιονομικό κόστος ίσως έφτανε και στα 2,5 δισ. ευρώ, δεδομένου ότι οι διεκδικήσεις αφορούσαν 723 εκατ. ευρώ για τα αναδρομικά των επικουρικών και 1,875 δισ. ευρώ για τα δώρα δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Τονίζεται ότι χθες στο ΣτΕ κρίθηκαν τα εξής αναδρομικά:
1 Τα καταργημένα δώρα των κύριων συντάξεων που ήταν 800 ευρώ για όλους (εκτός και εάν η κύρια σύνταξη ήταν κάτω από 400 ευρώ, π.χ. αγρότες με την κατώτατη σύνταξη που διεκδικούν 660 ευρώ).
2 Οι μειώσεις των επικουρικών που επιβλήθηκαν το 2012 σε όλους από το πρώτο ευρώ.
3 Η κατάργηση των δώρων στις επικουρικές που ήταν πλήρη (δύο επικουρικές ανά έτος) το 2012.
Η στάση της κυβέρνησης
Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται η στάση της κυβέρνησης, η οποία καλείται να διαχειριστεί την απογοήτευση των συνταξιούχων που μένουν «εκτός νυμφώνος», παρότι είχαν καλλιεργηθεί προσδοκίες περί του αντιθέτου. Πρόκειται για μια υπόθεση που χαρακτηρίζεται «καυτή πατάτα» εν μέσω εκλογολογίας.
Ολα δείχνουν πάντως πως και λόγω του υπέρογκου δημοσιονομικού κόστους η κυβέρνηση δεν πρόκειται να κινηθεί επεκτατικά, με πηγές που γνωρίζουν να υπογραμμίζουν χαρακτηριστικά πως «η κυβέρνηση σέβεται και εφαρμόζει τις δικαστικές αποφάσεις».
