Η συζήτηση στο δημοτικό συμβούλιο Μεταμόρφωσης
Την απόφαση να προχωρήσει στην κατεδάφιση του παλαιού ναού της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος πήρε, κατά πλειοψηφία, το δημοτικό συμβούλιο της Μεταμόρφωσης, στην πρόσφατή του συνεδρίαση, αφήνοντας πάντως ένα «παράθυρο» και για το ενδεχόμενο της αναστήλωσής του, στην περίπτωση που βρεθεί τρόπος να καλυφθεί το κόστος, στους επόμενους μήνες.
Με αυτήν την απόφαση το δημοτικό συμβούλιο υλοποιεί παράλληλα και την σχετική απόφαση που υπάρχει στο συμβόλαιο, που υπεγράφη το 1988, ανάμεσα στο δήμο και το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο και στην οποία αναφερόταν ότι όταν παραδοθεί ο νέος ναός της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, τότε ο παλαιός ναός θα πρέπει να κατεδαφιστεί.
Ο λόγος που ο δήμος προχώρησε τώρα σε αυτήν την απόφαση είναι η κατάσταση που βρίσκεται ο ιερός ναός, καθώς είναι ετοιμόρροπος και υπάρχει κίνδυνος για τους πολίτες, τα αυτοκίνητα ή ότι άλλο υπάρχει στην ακτίνα του. Άλλωστε εδώ και μερικές εβδομάδες ο χώρος έχει περιφραχτεί και δεν είναι προσβάσιμος.
Επίσης, ρόλο έπαιξε και η πρόθεση της δημοτικής αρχής να προχωρήσει σε γενικότερη ανάπλαση του κέντρου της πόλης, στα πρότυπα της Νέας Σμύρνης, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο δήμαρχος.
Το ιστορικό
Στην εισήγηση που έκανε ο δήμαρχος, κ. Μιλτιάδης Καρπέτας, αρχικά, αναφέρθηκε στο ιστορικό της υπόθεσης το οποίο, σύμφωνα και με τα ανάλογα έγγραφα που επέδειξε προς το Σώμα και το ακροατήριο, έχει συνοπτικά ως εξής:
– Το 1987 ξεκίνησε η διαδικασία, μετά από αίτημα του εκκλησιαστικού συμβουλίου να ανταλλάξει ο δήμος οικόπεδο 856 τ.μ., με οικόπεδο 500 τ.μ., στην ίδια περιοχή όπου είναι ο παλαιός ναός.
– Στις 8 Ιουλίου 1988 πάρθηκε η απόφαση από το Μητροπολιτικού Συμβούλιο της τότε Μητρόπολης Αττικής ότι η διαφορά που προέκυψε 1.302.386 δραχμές υπέρ του Ιερού Ναού θα αφεθεί υπέρ του δήμου Μεταμόρφωσης, ο οποίος μεταξύ των άλλων, θα ενεργήσει δαπάνης του ιδίου και για την κατεδάφιση του παλαιού ναού, μετά την αποπεράτωση του νέου.
– Στις 29 Ιουλίου 1988 στο συμβόλαιο που υπογράφτηκε από τον τότε δήμαρχο Ι. Χριστονάκη και τον Πρόεδρο του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου ιερέα Σταύρο Τσιάβα αναφερόταν: “Η κατεδάφιση του παλαιού ιερού ναού, ο οποίος δεν είναι διατηρητέος, όπως προκύπτει από το έγγραφο του Υπουργείου Πολιτισμού, θα γίνει αμέσως μόλις ο νέος ναός είναι σε θέση να δεχτεί πιστούς. Στη θέση του Ιερού της εκκλησίας θα χτιστεί εικονοστάσι ή ηρώο από ευλάβεια λόγω καθαγιασμένου χώρου”.
– Στις 22 Απριλίου του 2002 επί διοίκησης Παπαχρυσάνθου ετέθη το θέμα στο δημοτικό συμβούλιο το οποίο αποφάσισε να μην κατεδαφιστεί ο ναός.
– Στις 21 Δεκεμβρίου 2007 η Τεχνική Υπηρεσία του δήμου Μεταμόρφωσης ανέφερε σε έγγραφό της: “Σας ενημερώνουμε ότι το κτίριο του παλαιού ιερού ναού, από το σεισμό του 1999, είναι άκρως επικίνδυνο για την ασφάλεια των δημοτών και η κατάσταση συνεχώς επιδεινώνεται, καθώς έχει εγκαταλειφθεί. Η Τεχνική Υπηρεσία εισηγείται ως μέτρο αντιμετώπισης της κατεδάφισή του και ως προσωρινό μέτρο την περίφραξη του για να μην υπάρχει πρόσβαση από το κοινό και τα οχήματα”.
Δήμαρχος: «Επί 13 χρόνια δεν έγινε το παραμικρό για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα»
Στη συνέχεια ο κ. Καρπέτας αναφέρθηκε στους σοβαρούς κινδύνους που υπάρχουν σημειώνοντας: «Το νομικό θέμα είναι απολύτως ξεκάθαρο. Ο ναός ανήκει πλήρως στο δήμο και αυτός είναι αρμόδιος για το τι θα κάνει. Επίσης, τα συμφωνηθέντα ήταν ξεκάθαρα από την πρώτη στιγμή ότι με την λειτουργία του νέου ναού θα κατεδαφιστεί ο παλιός. Αυτό δεν έγινε με την απόφαση του δημοτικού συμβουλίου το 2002. Επί 13 χρόνια δεν έγινε το παραμικρό για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα και ο κ. Τζίτζιφας για 8 χρόνια και εγώ για 4, έχουμε το κεφάλι μας στον ντορβά. Δεν χρειάζεται να είσαι ειδικός για να καταλάβεις ότι είναι ένα κτίριο που ανά πάσα στιγμή κινδυνεύει να πέσει σε κεφάλια, αυτοκίνητα ή ότι άλλο. Αν κοιτάει κάποιος το καμπαναριό από κάτω θα πεις “που κάθομαι”.»
Άνω του 1 εκ. ευρώ το κόστος αναστήλωσης
Ακολούθως ο δήμαρχος ξεκαθάρισε ότι δεν υπάρχει η δυνατότητα αναστήλωσης του ναού σημειώνοντας: «Θα πει κανείς εντάξει όλα αυτά αλλά να βρούμε τρόπο να τον αναστηλώσουμε. Τι σημαίνει ο τρόπος; Χρήματα. Από την εκκλησία είναι ξεκαθαρισμένο ότι δεν υπάρχει ούτε η δυνατότητα αποκατάστασης, ούτε συντήρησης. Η εκτίμηση του 2007 της Τεχνικής Υπηρεσίας για την αναστήλωση του ναού μιλούσε για άνω του 1 εκ. ευρώ κόστος.
Σεβασμός στο θρησκευτικό συναίσθημα
Κλείνοντας την εισήγησή του ο κ. Καρπέτας αναφέρθηκε και στο θρησκευτικό συναίσθημα των πιστών τονίζοντας: «Ακούω μία ευαισθησία “βαφτιστήκαμε ή παντρευτήκαμε εκεί”. Ξέρω αμέτρητους έλληνες που μεγάλωσαν σε ένα σπίτι και κάποια στιγμή το γκρέμισαν και έκαναν πολυκατοικία. Εκεί, δεν υπάρχει ευαισθησία; Προφανώς ότι έχει να κάνει με το θρησκευτικό συναίσθημα είναι εξαιρετικά σεβαστό, όμως δεν έχει θέση εδώ γιατί ο παλιός ναός απομειώνει την εικόνα του νέου και κατά καλή σύμπτωση στα 150 μέτρα έχουμε ένα κομψοτέχνημα που λέγεται Αγία Παρασκευή και η οποία αρχιτεκτονικά, ιστορικά και λατρευτικά είναι η μήτρα της πόλης.»
Δ. Τζίτζιφας: «Μη συνδυάσει ο δήμαρχος το πέρασμά του με κατεδάφιση ναού»
Κάθετα αντίθετος στο ενδεχόμενο του γκρεμίσματος του ναού ήταν ο πρώην δήμαρχος, κ. Δημήτρης Τζίτζιφας, ο οποίος στην τοποθέτησή του είπε αρχικά: «Θα ήθελα να πω προς τον δήμαρχο ότι δεν θα πρέπει να συνδυάσει το πέρασμά του από την δημαρχία με μία κατεδάφιση ιερού ναού και δη της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος. Το λάθος ξεκίνησε το 1988 και την ευθύνη την έχει ο Χριστονάκης. Είναι κανόνας ότι δεν γκρεμίζεται ποτέ ναός.»
Ο επικεφαλής της μείζονος μειοψηφίας έριξε ακόμα μία φορά τα βέλη του στον τοπικό κλήρο τονίζοντας: «Το λέω ωμά, η εκκλησία μας εδώ έχει ξεφύγει. Δεν δείχνει την ευαισθησία που έδειχνε παλιά. Είναι δυνατόν να συζητάμε αυτό το θέμα και να απουσιάζει η εκκλησία. Απαράδεκτα πράγματα.»
Και ολοκλήρωσε με την πρόταση του να γίνει άμεσα μελέτη για την αναστήλωση του ναού, καθώς όπως είπε: «Το κόστος, πλέον, λόγω της κρίσης έχει πέσει στο 1/4. Να παραμείνει το παλαιό μόνο μέρος του ναού και να μετατραπεί σε εκκλησιαστικό μουσείο.»
Μ. Χαρίσης: «Να γίνει Ιστορικό Λαογραφικό Μουσείο»
Υπέρ την αναστήλωσης του ναού τάχθηκε και ο επικεφαλής των Νέων Οριζόντων, κ. Μιχάλης Χαρίσης, ο οποίος τόνισε χαρακτηριστικά: «Το πιο ιστορικό μνημείο της πόλης είναι ο ναός της Μεταμόρφωσης και όχι η Αγία Παρασκευή, αλλιώς η πόλη μας θα λεγόταν Αγία Παρασκευή και όχι Μεταμόρφωση. Αυτό σημαίνει ότι ο ναός θα πρέπει να διατηρηθεί και ένας λόγος παραπάνω είναι ότι οι τιμές για τα έργα ανακατασκευής έχουν μειωθεί λόγω της κρίσης και με ούτε 200.000 ευρώ θα μπορούσε να αναστηλωθεί ο ναός. Συμπληρώστε σε αυτά ότι ο δήμος έχει αποφασίσει να αποχωρήσει από το Πνευματικό Κέντρο τα επόμενα τρία χρόνια, έτσι το επόμενο Πνευματικό Κέντρο που θα είναι και Ιστορικό Λαογραφικό Μουσείο είναι ο ναός αυτός. Μην ξεχνάτε ότι στο ναό υπάρχουν ιστορικές αγιογραφίες που κοστίζουν περισσότερο από το ναό».
Κλείνοντας, ζήτησε από τη διοίκηση να αφουγκραστεί αυτό που θέλει ο κόσμος και αυτό είναι να αναστηλωθεί ο ναός.
Δ. Περιβολαράκης: «Να ακούσει τους πολίτες ο δήμος»
Με την επιθυμία των πολιτών που βρίσκονταν στην αίθουσα συμπαρατάχθηκε ο αρχηγός της «Ανατροπή και Αλληλεγγύη στη Μεταμόρφωση», κ. Δημήτρης Περιβολαράκης, ο οποίος ανέφερε στην παρέμβασή του: «Από ότι φαίνεται υπάρχει κινητοποίηση του κόσμου και ένα πλειοψηφικό ρεύμα να διατηρηθεί ο ναός, οπότε προς αυτήν την κατεύθυνση θα πρέπει να κινηθεί η δημοτική αρχή. Τα επιχειρήματα του κ. Χαρίση ήταν πολύ καλά και τα υπογράφω και εγώ.
Μπορεί ο ναός και εξωτερικά να γίνει πάρα πολύ ωραίος, χωρίς μεγάλο κόστος και να συνδέεται με τον άλλον ναό. Εκεί θα μπορέσουν να γίνονται εκδηλώσεις που ταιριάζουν με το ύφος του ναού.»
Β. Καραβάκος: «Πάρτε το πίσω»
Την αναβολή του θέματος και την επαναφορά του μετά από 2 0 3 μήνες πρότεινε ο επικεφαλής της Συμμαχίας Πολιτών, κ. Βασίλης Καραβάκος, ο οποίος είπε χαρακτηριστικά: «Όλη η δουλειά γίνεται στο άρπα κόλλα με μία προδιαγεγραμμένη απόφαση του δημάρχου και ενδεχόμενα κάποιων ακόμα. Ο σεβασμός στο συναίσθημα των άλλων αποδεικνύεται έμπρακτα και όχι στα λόγια. Ο σεβασμός στο συναίσθημα σημαίνει ότι θα έπρεπε να έχετε έρθει εδώ έχοντας ασχοληθεί σοβαρά και να μας καταθέσετε μελέτες για το πόσο κοστίζει η αναστήλωση και πόσο κοστίζει η κατεδάφιση και τι θα γίνει μετά.
Το θέμα πρέπει να το πάρετε πίσω, να δουλέψει η Τεχνική Υπηρεσία πάνω στα δύο αυτά ενδεχόμενα και να έρθουμε σε 2 – 3 μήνες να αποφασίσουμε τι θα γίνει.»
Μ. Πετάσης: «Και η υποκρισία έχει τα όριά της»
Όσο τοποθετούνταν οι προηγούμενοι επικεφαλής των παρατάξεων της αντιπολίτευσης το κοινό ήταν κόσμιο, καθώς ταυτίζονταν οι θέσεις τους, όταν όμως πήρε το λόγο ο επικεφαλής της «Λαϊκής Συσπείρωσης», κ. Μανώλης Πετάσης και φάνηκε ότι τάσσεται υπέρ της κατεδάφισης, τότε χρειάστηκε η παρέμβαση του προέδρου του Σώματος, κ. Θοδωρή Σφυρή, για να ηρεμήσουν κάποιοι θερμόαιμοι και να μπορέσει να ολοκληρώσει την σκέψη του.
Ο κ. Πετάσης, έστω και υπό αυτές τις δύσκολες συνθήκες ανέφερε, μεταξύ άλλων: «Εμείς είχαμε ψηφίσει υπέρ της αναστήλωσης του ναού στο νεκροταφείο που πραγματικά είναι μνημείο, ο συγκεκριμένος ναός δεν πληροί αυτές τις προϋποθέσεις. Η Τεχνική Υπηρεσία προτείνει ξεκάθαρα την κατεδάφισή του και το ίδιο το εκκλησιαστικό συμβούλιο με το συμβόλαιο που υπέγραψε με τον κ. Χριστονάκη το αποδέχτηκε.
Η άποψη μας είναι να κατεδαφιστεί και επειδή η υποκρισία έχει και τα όρια τής δεν μπορούμε να λέμε ότι αυτό είναι σημαντικότερο θέμα από το επόμενο θέμα που έχει να κάνει με τα σχολεία. Επίσης το μόνο πολιτιστικό που μπορεί να γίνει μέσα σε μία εκκλησία είναι το κατηχητικό, στον 21ο αιώνα ζούμε. Εμείς ποτέ δε μασήσαμε τα λόγια μας ούτε σας είπαμε παραμύθια. Συνάδελφοί μου εδώ είπαν αυτό είναι το πλειοψηφικό ρεύμα, να πάμε με αυτό. Εμείς έχουμε την άποψή μας.”
Δ. Ρεντζής: «Να δείξει γενναιότητα η δημοτική αρχή και να πάρει πίσω την πρότασή της»
Δύο σημαντικά ζητήματα έθιξε στην παρέμβασή του ο δημοτικός σύμβουλος των Νέων Οριζόντων, κ. Δημήτρης Ρεντζής, ο οποίος είπε: «Το ότι η Τεχνική Υπηρεσία έκανε λόγο σε έγγραφό της για την επικινδυνότητα του χώρου από το 2007 και αυτός περιφράχτηκε πριν από δύο εβδομάδες είναι πολύ σοβαρό θέμα, καθώς κινδύνευαν ζωές.
Συμφωνώ με τον δήμαρχο ότι οι Κουκουβάουνες ήταν ένα ωραίο χωριό και η Μεταμόρφωση μία ωραία πόλη, ο ναός αυτός συνδέει τις Κουκουβάουνες με τη Μεταμόρφωση. Μπορεί για κάποιους το να μπουν οι μπουλντόζες στο ναό να μη σημαίνει τίποτα όμως για κάποιους σημαίνει πολλά και αυτό θα πρέπει να γίνει σεβαστό και να δείξει γενναιότητα η δημοτική αρχή και να πάρει πίσω την πρότασή της.»
Χ. Κοντοσώρου: «Λάθος να αποφασίζεις με γνώμονα το θυμικό»
Τη μοίρα του κ. Πετάση είχε και η δημοτική σύμβουλος της συμπολίτευσης, κ. Χαρά Κοντοσώρου, κατά την διάρκεια της τοποθέτησής της, καθώς την διέκοπτε συνεχώς το κοινό.
Η κα Κοντοσώρου, που εκφράζει πάντα θαρραλέα την άποψή της, ειδικά στα θέματα που μοιάζουν να έχουν πολιτικό κόστος, είπε χαρακτηριστικά: «Αλίμονο αν το δημοτικό συμβούλιο λειτουργούσε με μοναδικό γνώμονα το θυμικό, τότε δεν θα είχε π.χ. λειτουργήσει ποτέ ο Ξενώνας του Δρομοκαϊτείου και δεν θα πήγαιναν τόσο καλά τα πράγματα. Ο δήμος πρέπει να παίρνει πολιτικές αποφάσεις.»
Και εξήγησε για το ναό: «Για να κριθεί ένα κτίριο διατηρητέο θα πρέπει να έχει κτιστεί μέχρι το 1830. Όσον αφορά στα Νεώτερα Μνημεία η Εφορεία η αντίστοιχη ορίζει ότι οι προϋποθέσεις για να χαρακτηριστεί έτσι ένα κτίριο και να μην μπορεί κανείς να το ακουμπήσει είναι να υπάρχει ιστορικότητα, καλλιτεχνική, αισθητική και κοινωνική αξία. Όσον αφορά στο τελευταίο, το συμβόλαιο πιστοποιεί ότι αυτή η κοινωνική αξία αναπληρώθηκε. Επίσης στο συμβόλαιο αναφέρεται η σχετική απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού ότι δεν είναι διατηρητέο το κτίσμα.
Δεν ξέρω πως γεννιούνται τα συμπεράσματα ότι θέλουμε να γκρεμίσουμε και να θάψουμε το ναό. Επικαλούμαι το συμβόλαιο που εγγυάται ότι θα διατηρηθεί το ιερό του ναού και ότι κανένας δεν πρόκειται να το ακουμπήσει. Ο δήμος δεν σκοπεύει να χτίσει πάνω στο ναό, γιατί δεν θα κάνει βυζαντινή εκκλησία.»
Δήμαρχος: «Είμαστε τυχεροί που δεν έγινε κάτι κακό»
Μετά πήραν το λόγο πολίτες που βρίσκονταν στο κοινό και εκπροσωπούσαν είτε συλλόγους, είτε τον εαυτό τους και τάχθηκαν όλοι υπέρ της αναστήλωσης του ναού.
Αφού άκουσε όλες τις τοποθετήσεις ο δήμαρχος είπε αρχικά: «Υπάρχει απόλυτος σεβασμός σε όλες τις απόψεις, εκτός από τις καιροσκοπικές και υποκριτικές και ο καθένας μπορεί να καταλάβει ποιες μπορεί να ήταν αυτές.»
Στη συνέχεια στάθηκε στο πόσο επικίνδυνο είναι να παραμείνει αυτή κατάσταση λέγοντας: «Το 2002 συζητήθηκε το ίδιο θέμα εδώ και πάρθηκε μία απόφαση. Μετά από 13 χρόνια δεν έγινε το παραμικρό και αποδέχομαι την ευθύνη για τα τέσσερα χρόνια που ήμουν δήμαρχος. Είμαστε τυχεροί που δεν έγινε κάτι κακό.»
«Δεν πρόκειται να γίνει κατεδάφιση σε δύο τέσσερις μήνες»
Ο δήμαρχος ολοκλήρωσε την τοποθέτησή του χωρίς να να αλλάξει θέση, όμως ξεκαθάρισε ότι επειδή δεν πρόκειται η κατεδάφιση να γίνει στους επόμενους μήνες, αν βρεθεί τρόπος για να γίνει η αναστήλωση χωρίς ιδιαίτερο κόστος για το δήμο, τότε θα επανέλθει το θέμα.
Ειδικότερα, ο κ. Καρπέτας είπε: «Καλοί είναι οι συναισθηματισμοί και οι προτάσεις για το τι να γίνει αλλά θα πρέπει να πούμε και το πως. Η αντιμετώπιση του οικονομικού προβλήματος δεν είναι εφικτή.
Ειπώθηκε να δοθεί παράταση για δύο μήνες. Δεν πρόκειται να γίνει κατεδάφιση σε δύο μήνες ή σε τέσσερις. Εδώ κάνουμε μία συζήτηση για το που βρισκόμαστε και μπορούμε να ανακαλέσουμε την απόφασή μας, αρκεί να δούμε χειροπιαστά πράγματα ότι μπορεί να κινηθεί προς την τάδε ή τη δείνα κατεύθυνση. Και αν θέλετε αυτό είναι μία πρόκληση για όλους μας. Θα μείνω στην πρόταση μου για κατεδάφιση να δούμε πόσο μετράνε πρακτικά όσα ειπώθηκαν.
Κλείνοντας θέλω να διαβεβαιώσω ότι θα υπάρχει απόλυτος σεβασμός. Δεν πρόκειται να δείτε να μετατρέπεται ο χώρος του ναού σε χώρο στάθμευσης π.χ..»
