Η ολοκληρωμένη μελέτη του ΕΜΠ για το Μητροπολιτικό Πάρκο
Με πολύ ενδιαφέρον εκπρόσωποι φορέων και κάτοικοι του Δήμου Αργυρούπολης – Ελληνικού παρακολούθησαν την παρουσίαση του ερευνητικού προγράμματος που εκπόνησε το Εργαστήριο Αστικού Περιβάλλοντος του Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου από τον επικεφαλής της πολυμελούς επιστημονικής ομάδας, καθηγητή, κ. Νίκο Μπελαβίλα, στο πολιτιστικό κέντρο Ελληνικού.
Όπως τονίστηκε από τον κ. Μπελαβίλα «Τα αποτελέσματα της έρευνας τεκμηριώνουν τους λόγους για τους οποίους το Μητροπολιτικό Πάρκο είναι αναγκαίο, εφικτό και φθηνό, και υποδεικνύουν μια βασική στρατηγική βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων φάσεων για τη δημιουργία ενός Μητροπολιτικού Πάρκου πρασίνου, άθλησης και πολιτισμού. Ο καθηγητής αφού πρώτα παρουσίασε ολοκληρωμένα με τη βοήθεια χαρτών την υπάρχουσα κατάσταση στον χώρο του πρώην αεροδρομίου και την παράκτια ζώνη προχώρησε στην κατάρριψη των διαφόρων μύθων που έχουν προβληθεί κατά καιρούς και τέλος έδωσε εμπεριστατωμένες απαντήσεις σχετικά με το κόστος, τον χρόνο δημιουργίας καθώς και το ακριβώς μπορεί να γίνει άμεσα.
Ακολούθησαν ερωτήσεις από τους παρευρισκόμενους.
Την εκδήλωση έκλεισε ο Δήμαρχος του ενιαίου Δήμου, κ. Χρήστος Κορτζίδης, ο οποίος τόνισε, μεταξύ άλλων, την ανάγκη της αντίστασης από τους πολίτες στη λογική του ξεπουλήματος της δημόσιας περιουσίας στα πλαίσια της οικονομικής κρίσης. Ο Δήμαρχος ανέφερε ακόμη: «Και όλη τη δημόσια γη να πουλήσουν, πάλι θα είμαστε χρεωμένοι. Δεν πρόκειται να σωθούμε. Δεν πρόκειται να βγει κανένα καλό αυτή την ιστορία» υπογράμμισε και προανήγγειλε την πραγματοποίηση ενός αγώνα δρόμου μέσα στο πρώην αεροδρόμιο σε συνεργασία των 3 δήμων και του ιδρύματος ‘’Γρηγόρης Λαμπράκης’’ την Κυριακή 17 Απριλίου”.
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ
Η δημιουργία του Μητροπολιτικού Πάρκου αποτελεί ένα έργο ζωτικής σημασίας για την περιβαλλοντική αναβάθμιση του λεκανοπεδίου της Αθήνας και για την αναπλήρωση της μεγάλης έλλειψης μητροπολιτικού πρασίνου σε αυτό. Είναι γνωστό ότι με την υπερδόμηση της πόλης, μόνον σε δύο μεγάλους αστικούς χώρους σε μητροπολιτικό επίπεδο, υπάρχουν τα μεγέθη και οι δυνατότητες συγκρότησης πάρκων για το σύνολο της πρωτεύουσας. Οι χώροι αυτοί είναι το Γουδί και το Ελληνικό. Επίσης, με δεδομένο τον πλήρη αποκλεισμό του μεγαλύτερου τμήματος της αθηναϊκής και πειραϊκής ακτής του Σαρωνικού, κατά ένα μήκος το οποίο υπερβαίνει τα 20 χλμ από το Πέραμα μέχρι τον Άγιο Κοσμά, η απόδοση σε ελεύθερη ανοικτή δημόσια χρήση του θαλασσίου μετώπου μήκους 3 χλμ του Ελληνικού καθίσταται αναγκαία.
Την περίοδο 2003 – 2007 προγραμματίστηκε από το ελληνικό δημόσιο, για τον χώρο του πρώην αεροδρομίου, ένα έργο εκτεταμένης αστικής ανάπλασης με τον τίτλο «Μητροπολιτικό Πάρκο Ελληνικού» και η δημιουργία εντός του πάρκου μίας μικρής πόλης με επιφάνειες κτιρίων οι οποίες κυμαίνονταν στις τελικές προτάσεις το 2007 – 2008 από τα 1.300.000 μ2 έως τα 1.450.000 μ2.
Επρόκειτο για ένα ιδιαίτερα δαπανηρό έργο τόσο ως προς το κτιριακό του σκέλος όσο και ως προς το σκέλος των διαμορφώσεων ελεύθερων χώρων και πρασίνου. Από την παρούσα έρευνα προκύπτει ότι το κόστος κατασκευής του πάρκου προϋπολογίστηκε τότε έως και 16 φορές ακριβότερα από τα αντίστοιχα έργα αναπλάσεων πρώην αεροδρομίων ή κατασκευής αντίστοιχων πάρκων στον ευρωπαϊκό χώρο. Προκύπτει ακόμη ότι με εξαίρεση μία συνοπτική αξιολόγηση του έργου για λογαριασμό της ΚΕΔ, η οποία συντάχθηκε αφού είχαν ολοκληρωθεί οι μελέτες το 2008, και μία προκαταρκτική αξιολόγηση από το ΕΜΠ, δώδεκα χρόνια πριν τον τελικό σχεδιασμό και η οποία δεν ολοκληρώθηκε με βάση στοιχεία υλοποίησης, για το έργο αυτό καθ’ αυτό δεν υπήρξε ούτε επιχειρησιακό σχέδιο
(business plan) ούτε μελέτη βιωσιμότητας.
Κατά τη διάρκεια της τελευταίας 5ετίας ο χώρος του πρώην αεροδρομίου όπως και ο παράκτιος χώρος κατατμήθηκε σε δεκάδες τμήματα με θεσμικές εκχωρήσεις και αδικαιολόγητες νέες περιφράξεις μήκους 56 χλμ. Στην ίδια περίοδο, στις περιοχές του πρώην ανατολικού αεροσταθμού και στο παράκτιο μέτωπο, παλαιές και νέες αυθαίρετες u954 κατασκευές καταλαμβάνουν χώρους και επεκτείνονται.
Η ερευνητική ομάδα του ΕΜΠ προχώρησε στην πλήρη καταγραφή της συνολικής
έκτασης των 6.264 στρεμμάτων (θεσμικό καθεστώς, κατατμήσεις, κτιριακές
εγκαταστάσεις, εδάφη). Η καταγραφή αυτή είναι η πρώτη που πραγματοποιείται από το 1996. Αναλύθηκε επίσης και αποτιμήθηκε το σύνολο των προτάσεων (αναπλάσεων, δόμησης, οδικών έργων) οι οποίες σχεδιάστηκαν από τη στιγμή της παύσης λειτουργίας του αεροδρομίου. Μελετήθηκαν οι ανάλογες περιπτώσεις αναπλάσεων σε ανενεργά ευρωπαϊκά και αμερικανικά αεροδρόμια όπως και τα στοιχεία των μητροπολιτικών πάρκων των ευρωπαϊκών πρωτευουσών.
Με βάση τα νέα δεδομένα τα οποία προκύπτουν από την ολοκλήρωση της α΄ φάσης του προγράμματος προτείνονται:
Α’ Φάση – Ερευνητικό πρόγραμμα ΕΜΠ – ΤΕΔΚΝΑ
Βασικές αρχές σχεδιασμού Μητροπολιτικού Πάρκου Πρασίνου στο πρώην αεροδρόμιο Ελληνικού
· Η άρση των εσωτερικών περιφράξεων και η άμεση απομάκρυνση αυθαίρετων εκθεσιακών λυόμενων κατασκευών στον προαύλιο χώρο του πρώην ανατολικού αερολιμένα.
· Η εγκατάλειψη του ιδιαίτερα δαπανηρού σχεδίου δόμησης νέων πολεοδομικών ενοτήτων και η ακύρωση του προγράμματος πώλησης τμημάτων του χώρου.
· Η ακύρωση των επίσης πολυδάπανων προτεινόμενων οδικών έργων (ΥΠΕΧΩΔΕ 2009) στα σκέλη των λεωφόρων Ποσειδώνος και Αλίμου (υπογειοποιήσεις, διαπλατύνσεις και ανισόπεδοι κόμβοι).
· Σε ό,τι αφορά τη δημιουργία του μητροπολιτικού πάρκου, υπάρχει άμεσα η δυνατότητα σταδιακής υλοποίησης έργων πρασίνου με βάση το ευρωπαϊκό κόστος, και συγκεκριμένα:
· Η άμεση απόδοση σε δημόσια χρήση πάρκου, του νότιου τμήματος έκτασης 1.705 στρεμμάτων.
· Η άρση των περιφράξεων του Ολυμπιακού Πόλου και η άμεση απόδοση του αντίστοιχου βόρειου τμήματος έκτασης 1.801 στρεμμάτων σε δημόσια χρήση πάρκου και αθλητισμού.
· Η σταδιακή απόδοση των υπολοίπων τμημάτων μετά από τις απαιτούμενες θεσμικές ρυθμίσεις με τους εμπλεκόμενους φορείς (Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας κ.α.).
· Η εξαίρεση από την ανοικτή χρήση των τμημάτων με χρήση μεταφορών (Τραμ, ΕΘΕΛ, ΚΤΕΟ, Αττικό Μετρό) έκτασης 189 στρεμμάτων με έλεγχο της δόμησης.
· Η σταδιακή αξιοποίηση του υπάρχοντος κτιριακού δυναμικού με αποκλειστική διάθεση των εσόδων στη δημιουργία, λειτουργία και συντήρηση του πάρκου. Η παράλληλη εκπόνηση επιχειρησιακού σχεδίου και μελέτης βιωσιμότητας με βάση τα νέα δεδομένα και τη σημερινή συγκυρία.
· Τέλος, στην παράκτια ζώνη προτείνεται η άμεση εφαρμογή της υπάρχουσας νομοθεσίας περί ακτών και περί λειτουργίας καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος με παράλληλη ανάκληση διοικητικών αποφάσεων «εξαιρέσεων» οι οποίες έχουν εκδοθεί από το πρώην ΥΠΕΧΩΔΕ.
