Ενημερωτικό σημείωμα σχετικά με τη διοργάνωση έκθεσης για το Βυζάντιο στις ΗΠΑ το 2013
Το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού στο πλαίσιο της διεθνούς προβολής της χώρας μέσω της ανάδειξης της ιστορίας και της πολιτιστικής κληρονομιάς της, σχεδίασε και οργανώνει μεγάλη έκθεση για το Βυζάντιο στις ΗΠΑ το 2013. Μετά από αλλεπάλληλες επαφές της ιεραρχίας του ΥΠΠΟΤ εδώ και ένα χρόνο, ήδη έχει συμφωνηθεί η φιλοξενία της έκθεσης σε μεγάλο μουσείο στην Ουάσιγκτον (ως πολιτικού και οικονομικού κέντρου των ΗΠΑ), αλλά και σε μια ακόμη πόλη των ΗΠΑ για την οποία το ΥΠΠΟΤ βρίσκεται σε διαπραγμάτευση. Δεν είναι τυχαίο ότι επίσημος προσκεκλημένος του προγράμματος Θεσσαλονίκη Σταυροδρόμι Πολιτισμών για το 2013 είναι οι ΗΠΑ.
Τα εκθέματα που θα παρουσιαστούν στην έκθεση προέρχονται από το σύνολο των αρχαιολογικών υπηρεσιών της χώρας, συμπεριλαμβανομένων των περισσοτέρων εφορειών Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, καθώς και των τριών μουσείων που διαθέτουν μοναδικές συλλογές για τη βυζαντινή περίοδο: Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο Αθηνών, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης και Μουσείο Μπενάκη.
Η έκθεση, η οποία αναδεικνύει την ελληνικότητα του Βυζαντίου, θα είναι αρθρωμένη πάνω σε ένα χρονολογικό καμβά ο οποίος καλύπτει όλη τη βυζαντινή περίοδο ( 330 – 1453) και επιτρέπει την παράλληλη ανάπτυξη ειδικών θεμάτων με ιδιαίτερο ενδιαφέρον όπως: η υποδοχή και η αφομοίωση της αρχαίας ελληνικής τέχνης, η συμβολή των ελληνικών κειμένων στην ανάπτυξη της παιδείας, η κωδικοποίηση της υστερορωμαϊκής νομοθεσίας, η θέση της γυναίκας στη βυζαντινή κοινωνία κ.α..
Με την έκθεση επιχειρείται μια «περιήγηση» του επισκέπτη σε επιλεγμένα κέντρα της βυζαντινής αυτοκρατορίας όπως η Θεσσαλονίκη, η Αθήνα, η Θήβα, η Άρτα, η Κόρινθος, ο Μυστράς, η Ρόδος και η Κρήτη, με σκοπό και την τουριστική προβολή τους. Την εκθεσιακή διαδρομή προσανατολίζουν οι δυο καθοριστικές για την φυσιογνωμία της αυτοκρατορίας παράμετροι: η ελληνική γλώσσα ως φορέας πολιτισμού και μνήμης και ο διάλογος της αυτοκρατορικής εξουσίας με την εκκλησία.
Για τη διοργάνωση της έκθεσης που θα πραγματοποιηθεί από την άνοιξη έως το τέλος του 2013, έχει συγκροτηθεί άμισθη δωδεκαμελής επιστημονική επιτροπή στην οποία μετέχουν η γενική διευθύντρια Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομίας, η διευθύντρια βυζαντινών και μεταβυζαντινών αρχαιοτήτων, οι διευθυντές των τριών μουσείων, η διευθύντρια του ΕΚΕΒΥΜ, καθηγητές πανεπιστημίου, καθώς και άλλα στελέχη του υπουργείου. Για τέτοιου είδους εκθέσεις το ΥΠΠΟΤ διαθέτει σημαντική τεχνογνωσία και είναι γνωστό ότι η σωστή διοργάνωση τους προϋποθέτει προετοιμασία τουλάχιστον τετραετίας.
Το κόστος της έκθεσης θα καλυφθεί στο σύνολό του από χορηγούς ένας εκ των οποίων είναι και ο ΟΠΑΠ, ενώ τη διαχείριση του συνολικού ποσού θα έχει η δωδεκαμελής επιστημονική επιτροπή. Οι χορηγίες καλύπτουν αποκλειστικά το κόστος διοργάνωσης της έκθεσης και συγκεκριμένα: ποσό περίπου 50% του συνολικού κόστους θα διατεθεί για τα ασφάλιστρα και τη μεταφορά των εξαιρετικά σημαντικών εκθεμάτων, ενώ το υπόλοιπο ποσό αφορά στο σύνολο των κατασκευών που απαιτούνται για την έκθεση και την προσαρμογή της στα δυο μουσεία, στο κόστος της έρευνας προκειμένου επιστήμονες του ΥΠΠΟΤ και τα μέλη της οργανωτικής επιτροπής να καταλήξουν στο συγκεκριμένο κατάλογο που προϋποθέτει ανά την Ελλάδα αποστολές και εργασίες στις αποθήκες των εφορειών και των μουσείων, στη συντήρηση όσων εκθεμάτων έχουν ανάγκη, καθώς και στα έξοδα για τις νομικές προπαρασκευαστικές ενέργειες και την έκδοση δίγλωσσου επιστημονικού καταλόγου.
