Στην κόψη του ξυραφιού ακροβατεί η οικονομία εξαιτίας της πανδημίας και όλες οι ενδείξεις συγκλίνουν στην εκτίμηση ότι θα χρειαστεί ένα νέο «πακέτο» ρευστότητας για να αποφευχθούν τα χειρότερα.
Ενδεικτικό του προβλήματος είναι ότι ένα στους έξι οικονομικά συνεπείς, υποχρεώθηκε να αθετήσει τις υποχρεώσεις του προς τα ταμεία, γεγονός που έχει θέσει σε συναγερμό το οικονομικό επιτελείο.
Επίσης, με βάση τα στοιχεία της ΑΑΔΕ στο διάστημα μεταξύ Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου του 2020, οι οφειλές αυξήθηκαν κατά 7,12 δισ. ευρώ από 5,786 δισ. ευρώ που ήταν στο 11μηνο.
Από το ποσό των 7,11 δισ. ευρώ, τα 5,685 δισ. ευρώ αφορούν τη μη πληρωμή φόρων, γεγονός που επιβεβαιώνει ότι η κατάσταση είναι πολύ δύσκολη και η αγορά χρειάζεται «ενέσεις» ρευστότητας.
Εξαιρετικά δύσκολο είναι το τοπίο και για τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα, οι οποίοι στη συντριπτική τους πλειονότητα επιβιώνουν με τα 534 ευρώ που παίρνουν ως κρατική επιδότηση.
Ο φόβος των μαζικών «λουκέτων» και της αύξησης της ανεργίας είναι πιο έντονος από ποτέ από τη στιγμή που είναι άγνωστο έως πότε θα διαρκέσει η κρίση του κορονοϊού, που έχει φέρει τα πάνω κάτω στην αγορά.
Η συντριπτική πλειονότητα ελεύθερων επαγγελματιών και εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα αδυνατεί να βρει πατήματα και σταθερές, οι τζίροι έχουν πέσει στα τάρταρα και ουδείς είναι σε θέση να κάνει προγραμματισμό.
Οι μαζικοί εμβολιασμοί, είναι η μοναδική λύση σ’ αυτή την εξαιρετικά δύσκολη συγκυρία, αλλά η αβεβαιότητα συντηρείται, καθώς είναι άγνωστο το πότε θα γίνει πράξη η ανοσία του πληθυσμού.
Το ερώτημα που τίθεται είναι πώς θα βοηθήσει το κράτος για να στηριχθεί η οικονομία, η οποία κάθε μέρα που περνάει βυθίζεται όλο και περισσότερο στην αναδουλειά και την ύφεση.
Το «πακέτο» μέτρων που θα διοχετευτεί στην αγορά δεν είναι απεριόριστο, είναι όμως μια βάση πάνω στην οποία θα «χτιστεί», ένα τείχος προστασίας κλάδων της αγοράς που βρίσκονται σε οριακό σημείο.
Η μέγγενη
Το σχέδιο που έχει εκπονηθεί προβλέπει τη διοχέτευση στην αγορά, πόρων ύψους 3,5 δισ. ευρώ την άνοιξη, όταν η χώρα θα αρχίσει να βγαίνει σταδιακά από τη μέγγενη του lockdown.
Όπως γίνεται αντιληπτό πρόκειται για μια διαδικασία που έχει πολύ αργούς ρυθμούς, καθώς ο «αόρατος» εχθρός μπορεί να χτυπήσει εκεί που δεν το περιμένει κανείς και να φέρει τα πάνω κάτω.
Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο στελέχη του υπουργείου Οικονομικών τονίζουν ότι μπορεί να υπάρξουν επιμέρους τροποποιήσεις στα μέτρα που θα ληφθούν για την επόμενη ημέρα της πανδημίας.
Κατευθυντήριες γραμμές πάντως είναι:
η στήριξη όσων υπέστησαν τη μεγαλύτερη ζημιά από τον κορονοϊό,
η οριστικοποίηση των μέτρων στις αρχές της άνοιξης.
Νέα αρχή
Με βάση αυτά τα δεδομένα, η κυβέρνηση θα επιχειρήσει να κάνει μια νέα αρχή με «ενέσεις» ρευστότητας, στέλνοντας το μήνυμα ότι θα βάλει πλάτη στην προσπάθεια για ανασυγκρότηση της οικονομίας.
Τα στοίχημα δεν είναι εύκολο, καθώς τα κρατικά ταμεία έχουν αδειάσει και είναι δύσκολο τα ελλείματα που έχουν δημιουργηθεί να αναπληρωθούν από τη μια μέρα στην άλλη.
Ας δούμε αναλυτικά 7 μέτρα- εκ των οποίων κάποια αναμένεται να οριστικοποιηθούν μέσα στον Απρίλιο
Μείωση της προκαταβολής φόρου
Το μέτρο της κλιμακωτής μείωσης του φόρους για τις επιχειρήσεις ίσχυσε για τα εισοδήματα του 2019. Βούληση του οικονομικού επιτελείου είναι να γίνει πράξη και για τα εισοδήματα του 2020. Βασικό κριτήριο και αυτή τη φορά θα είναι η πτώση τζίρου που έχει επιφέρει η πανδημία.
Οι αποφάσεις δεν θα είναι άμεσες και αναμένονται μέσα στον Απρίλιο, όταν θα ανοίξει η πλατφόρμα για την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων. Πέρυσι, η μείωση της προκαταβολής φόρου σε ποσοστό 30% ίσχυε για πτώση τζίρου από 5% και έφτανε το 100% για μείωση τζίρου από 35% και πάνω και το συνολικό κόστος του μέτρου έφτανε τα 1,6 δισ. ευρώ. Φέτος το κόστος του μέτρου θα μειωθεί καθώς πολλές επιχειρήσεις θα έχουν ζημιές. Ακόμη και για αυτές τις επιχειρήσεις πάντως, εξετάζεται ένας περιορισμός που θα οριστικοποιηθεί μόλις γίνουν γνωστά τα αποτελέσματα των επιχειρήσεων και θα έχει αναλογικό χαρακτήρα.
Πάγωμα τεκμηρίων
Εκτός από τη μειωμένη προκαταβολή φόρου, το δεύτερο μέτρο που εξετάζεται -παρά τις επίσημες διαψεύσεις-, είναι το «πάγωμα» των τεκμηρίων. Σύμφωνα με πληροφορίες το σενάριο που έχει κερδίσει έδαφος είναι η αναστολή των κριτηρίων διαβίωσης για έναν χρόνο. Το επικρατέστερο σενάριο, θέλει το μέτρο να εφαρμόζεται στην περίπτωση κατά την οποία, από τα στοιχεία των επιχειρήσεων προκύψει μεγάλος αριθμός που κινδυνεύουν με μεγάλη φορολογία. Σε μια τέτοια περίπτωση το πραγματικό τους εισόδημα θα είναι μικρότερο σε σχέση με το τεκμαρτό, κάτι που θα οδηγήσει στην αναβολή του μέτρου έστω και για έναν χρόνο. Άλλες πληροφορίες αναφέρουν ότι το μέτρο ίσως να εφαρμοστεί μόνον σε κλάδους που έμειναν περισσότερο καιρό κλειστοί, λόγω των lockdown. Οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις κινδυνεύουν να φορολογηθούν περισσότερο από το 2020, λόγω του ότι τα εισοδήματα τους μπορεί να είναι μηδενικά και κατά συνέπεια πρέπει να ληφθεί πρόνοια για να μη βρεθούν σε αδιέξοδο.
Ρύθμιση «κορονο-χρεών»
Γενναία ρύθμιση οφειλών με 60-72 δόσεις κλειδώνει για το 2022 και θα αφορά τα κορονοχρέη που δημιουργήθηκαν κατά την περίοδο της πανδημίας και κυρίως μέσα στο πρώτο lockdown. H κυβέρνηση έχει εξαγγείλει ότι τα χρέη αυτά θα πληρωθούν σε 24 άτοκες ή 48 έντοκες δόσεις (με επιτόκιο 2,5%), αλλά ο αριθμός των δόσεων φαίνεται ότι τελικά θα αυξηθεί, ενώ είναι πιθανό να προστεθούν και άλλες οφειλές στις ευκολίες πληρωμής. Η επέκταση του αριθμού των δόσεων αποτελεί αντικείμενο συνεχούς διαπραγμάτευσης ανάμεσα στην κυβέρνηση και τους Θεσμούς. Οι πληροφορίες μάλιστα αναφέρουν ότι αντί για 100 δόσεις που ήταν η ελληνική πρόταση θα γίνει τελικά συμβιβασμός στις 60-72. Η ρύθμιση θα προβλέπει τη δυνατότητα ρύθμισης χρεών με 24 ή με 48 άτοκες δόσεις και με ένα χαμηλό επιτόκιο 2,5%. Οι δόσεις θα φτάνουν τις 72 για περιπτώσεις φυσικών και νομικών προσώπων που έχουν πληγεί υπέρμετρα από την πανδημία. Όσο όμως, αυξάνεται ο αριθμός των δόσεων τόσο θα αυξάνεται και το επιτόκιο και όσο μικρότερος είναι ο αριθμός των δόσεων τόσο μικρότερη θα είναι η επιβάρυνση της ρυθμισμένης οφειλής. Για την εξόφληση των οφειλών σε περισσότερες από 48 δόσεις θα τεθούν εισοδηματικά και άλλα κριτήρια. Θα επιβραβεύονται οι συνεπείς με κούρεμα έως και 20% που θα αφαιρείται από τις τελευταίες δόσεις της ρύθμισης.
Οι εισφορές
Στην προσπάθεια για την ανασυγκρότηση, οι πρώτες «ενέσεις» ρευστότητας θα γίνουν μέσα από τα ήδη ψηφισμένα έκτακτα μέτρα, που θα βοηθήσουν τις επιχειρήσεις σ’ αυτή τη δύσκολη συγκυρία.
Στο πλαίσιο αυτό, κομβικής σημασίας είναι μέτρα που έχουν ως βασικό στόχο να πάρουν ανάσα ελεύθεροι επαγγελματίες που αδυνατούν να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους.
Αυτά τα μέτρα είναι:
η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 3%,
η αναστολή για έναν χρόνο τις ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης για τα εισοδήματα συνολικού κόστους 1,6-1,7 δις. ευρώ.
Το κέρδος μπορεί να μην είναι μεγάλο για τις πληττόμενες επιχειρήσεις καθώς οι εισφορές καλύπτονται από το Δημόσιο, αλλά είναι μια αρχή για να γίνει πράξη η στήριξή τους.
Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με την αναστολή τις ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, καθώς η διαφορά τις επιχειρήσεις θα φανεί με την εκκαθάριση του φόρου από τις φορολογικές δηλώσεις έως τα τέλη Ιουνίου.
Μείωση συντελεστή
Άλλο ένα μέτρο που εκτιμάται ότι θα δώσει ώθηση είναι η μείωση του συντελεστή από το 22% στο 9% για τα εισοδήματα έως 10.000 ευρώ που θα εφαρμοστεί για τα εισοδήματα του 2020.
Για τους μη μισθωτούς με εισόδημα ίσο ή μεγαλύτερο των 10.000 ευρώ, ύψους που φορολογούνταν μέχρι και το 2019 με συντελεστή 22% από το πρώτο ευρώ, θα φέρει ένα άμεσο κέρδος από τον φόρο ύψους 1.300 ευρώ.
Ανάλογο κέρδος θα υπάρξει και για τα εισοδήματα που είναι μικρότερα από 10.000 ευρώ.
Έως μηδενικοί φόροι
Μέριμνα έχει ληφθεί και για τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα οι οποίοι εργάστηκαν σε κλάδους που επλήγησαν από την κρίση όπως το λιανεμπόριο, ο τουρισμός, η εστίαση, ο πολιτισμός, ο αθλητισμός, οι μεταφορές.
Πρόκειται για εργαζόμενους που έμειναν για πολλούς μήνες σε αναστολή σύμβασης εργασίας μέσα στο 2020 και ο φόρος τον οποίο θα κληθούν να πληρώσουν το 2021 θα είναι από ελάχιστος έως μηδενικός.
Αυτό οφείλεται στο ότι υπάρχει μέριμνα που ορίζει ότι είναι αφορολόγητο το επίδομα ειδικού σκοπού των 534 ευρώ, που χορηγείται σε όλους όσοι βρίσκονται σε αναστολή σύμβασης.
Πάγιες δαπάνες – επιστρεπτέα
Το υπουργείο Οικονομικών έχει ξεκαθαρίσει ότι έως τη λήξη των αυστηρών περιορισμών, τα μέτρα στήριξης από τον Μάρτιο θα είναι στοχευμένα, αφού τα δημοσιονομικά περιθώρια περιορίζονται.
Κινητήριος μοχλός θα είναι η κάλυψη παγίων δαπανών και το πρόγραμμα «Γέφυρα ΙΙ» για την επιδότηση ενήμερων και μη επιχειρηματικών δανείων.
Πρώτο δείγμα προς την κατεύθυνση αυτή είναι χωρίς καμία αμφιβολία ο 6ος κύκλος της επιστρεπτέας προκαταβολής, με την πλατφόρμα να έχει ήδη ανοίξει.
Η προθεσμία υποβολής της αίτησης για τη χορήγηση της Επιστρεπτέας Προκαταβολής 6 λήγει την Τρίτη 16 Μαρτίου.
Η διαθέσιμη χρηματοδότηση από τον, εν εξελίξει, 6ο κύκλο, σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών, ανέρχεται συνολικά στα 500 εκατ. ευρώ.
Πάντως από τις 721.396 επιχειρήσεις που υπέβαλαν οριστική αίτηση εκδήλωσης ενδιαφέροντος, δικαιούχοι δυστυχώς είναι οι 286.181.
