Η Πολιτική Προστασία και ο ρόλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης
Η οργάνωση της Πολιτικής Προστασίας, τα τελευταία χρόνια αποτελεί αντικείμενο ευρείας συζήτησης στη χώρα μας. Κι ακόμα πιο σημαντικό, αποτελεί πλέον και αντικείμενο συγκροτημένου σχεδιασμού, τόσο σε κρατικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Στην πραγματικότητα, όμως, δεν είναι μια ανάγκη που προέκυψε πρόσφατα, αλλά μια ανάγκη που υπήρχε πάντα. Για την οργάνωση της ανθρώπινης δράσης, την οργάνωση όσων βρισκόμαστε σε θέσεις ευθύνης, για να διαχειριστούμε αποτελεσματικά καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, που προκαλούνται συνήθως από επικίνδυνα καιρικά ή άλλα φυσικά φαινόμενα. Με άλλα λόγια, Πολιτική Προστασία είναι η οργάνωση των ανθρώπων για να είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε τα επικίνδυνα ξεσπάσματα της φύσης.
Σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο της χώρας μας, η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας είναι ο καθ’ ύλην αρμόδιος φορέας για την προετοιμασία του ανθρώπινου δυναμικού και των μέσων που έχει στη διάθεσή του. Μέσα από τη σύνταξη σχεδίων έκτακτης ανάγκης, την κατασκευή υποδομών, την απόκτηση εξοπλισμού αλλά και των μέσων της εκπαίδευσης του προσωπικού.
Εκτός, όμως, από το εθνικό σχέδιο για την αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών, μεγάλο μέρος της ευθύνης βρίσκεται και στα χέρια όσων κρατάμε τις τύχες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Πρώτου και Δεύτερου βαθμού. Ευθύνη μας είναι η διαμόρφωση ενός τοπικού προγράμματος Πολιτικής Προστασίας, ευέλικτου και αποτελεσματικού. Βασικές αρχές μας: Πρόληψη- Ετοιμότητα- Αντιμετώπιση-Ανάκαμψη.
Τι άλλο καλούμαστε να κάνουμε; Να κινητοποιήσουμε τους συμπολίτες μας που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην πράξη, αλλά και να οργανώσουμε τις κοινές τους δράσεις και –τελικά- να τις αξιοποιήσουμε προς όφελος της τοπικής κοινωνίας. Είναι ευθύνη των Δήμων, με άλλα λόγια, όλη η οργάνωση του εθελοντικού κινήματος και η ενσωμάτωσή του στο σύστημα δράσης μας. Και όσοι έχουν αντιμετωπίσει στην πράξη τέτοιες καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, ξέρουν από πρώτο χέρι πόσο πολύτιμη και –σε πολλές περιπτώσεις- καθοριστική είναι η παρουσία και δράση των εθελοντικών οργανώσεων.
Ιδιαίτερα θέλω να αναφερθώ στο έργο και τη δράση των εθελοντών για την προστασία των δασών μας –και, γενικότερα, των χώρων με υψηλή επικινδυνότητα πυρκαγιάς. Ιδίως κατά τους θερινούς μήνες, οι εθελοντές μας οργανώνονται και πραγματοποιούν περιπολίες σε καθημερινή βάση, προστατεύοντας σημαντικούς πνεύμονες πρασίνου της πόλης, αλλά σε πολλές περιπτώσεις και τον ίδιο τον αστικό ιστό, αφού μια ανεξέλεγκτη πυρκαγιά στο δάσος θα μπορούσε να απειλήσει άμεσα κατοικίες και ανθρώπινες ζωές. Πριν από κάθε αντιπυρική περίοδο, μάλιστα, φροντίζουμε να γίνεται εκπαίδευση των Εθελοντών και ιδιαίτερα όσων είναι νέοι, προκειμένου να κατατοπιστούν σε βασικά θέματα.
Πέραν των επιμέρους πρωτοβουλιών και δράσεων που έχει υιοθετήσει και εφαρμόζει η υπηρεσία Πολιτικής Προστασίας του κάθε Δήμου, είναι σημαντικό να κάνουμε και κάτι ακόμα –το οποίο στην ΠΕΔΑ αποτελεί συμφωνημένη προτεραιότητά μας: Να δουλεύουμε συστηματικά για την όσο το δυνατόν καλύτερη και αρμονικότερη συνεργασία μεταξύ φορέων και υπηρεσιών, προκειμένου να ενισχυθεί στο σύνολό του το Πρόγραμμα Πολιτικής Προστασίας.
Μπορούμε να αξιοποιήσουμε όσους διαύλους έχουμε στη διάθεσή μας -από τα δικά μας μέσα κοινωνικής δικτύωσης έως τα κεντρικά και τα τοπικά Μ.Μ.Ε.- ώστε η Τοπική Αυτοδιοίκηση να μπορεί να διεξάγει μια αποτελεσματική καμπάνια ενημέρωσης. Προς τους δημότες μας, τους επισκέπτες των Δήμων μας, και κυρίως τους νέους μας, ευαισθητοποιώντας τους σε θέματα προστασίας του τόπου μας και εθελοντικής προσφοράς.
Με τα μέσα και τις οικονομικές δυνατότητες που έχει η Τοπική Αυτοδιοίκηση στη διάθεσή της, δεν είναι πάντα εύκολο να οργανώσει και να υλοποιήσει έναν ολοκληρωμένο και αποτελεσματικό σχεδιασμό Πολιτικής Προστασίας. Οφείλουμε, όμως, να κάνουμε το καλύτερο δυνατό με τα μέσα που έχουμε διαθέσιμα. Και αυτό κάνουμε.
Η καλή οργάνωση, η ψυχραιμία και το καθαρό μυαλό στη δύσκολη στιγμή. Αυτά είναι τα χαρακτηριστικά που θα υπερνικήσουν τον αιφνιδιασμό και δεν θα επιτρέψουν τον πανικό που μπορεί να προκληθεί σε μια έκτακτη ανάγκη.
Τι μου έχει δείξει η εμπειρία μου ότι χρειάζεται εκείνη τη στιγμή; Σωστή προετοιμασία και έγκαιρη επιμόρφωση, που βοηθούν και στο να έχεις καθαρό μυαλό. Αίσθημα ευθύνης και αφοσίωση στο στόχο. Γρήγορα αντανακλαστικά. Και φυσικά, καλή γνώση του τι πρέπει να κάνεις για να βοηθήσεις αποτελεσματικά.
Ελπίζουμε να μη χρειαστεί ποτέ ξανά στην Αττική, αλλά και σε όλη τη χώρα, να θέσουμε σε εφαρμογή σχεδιασμό για τη σωτηρία ανθρώπινων ζωών από απρόοπτο κι εκτεταμένο κίνδυνο. Ακόμη κι αν η Φύση όμως αποφασίσει να μας στείλει το ηχηρό της μήνυμα για την πολύχρονη και δυστυχώς συνεχιζόμενη ανθρώπινη ασυδοσία, εμείς οφείλουμε να είμαστε σε θέση να αντιμετωπίσουμε κάθε δύσκολη κατάσταση με τις μικρότερες δυνατές απώλειες.
Η Πολιτική Προστασία συνιστά το δικό μας υπεύθυνο σχέδιο αντιμετώπισης του κινδύνου. Για να το φέρουμε εις πέρας αποτελεσματικά –αν και όταν χρειαστεί- πρέπει να βρισκόμαστε σε διαρκή ετοιμότητα. Η σωστή οργάνωση των υπηρεσιών είναι φυσικά αναγκαία για την προστασία της ανθρώπινης ζωής, της υγείας και της περιουσίας των πολιτών. Αλλά εξίσου σημαντικό, την κρίσιμη ώρα, είναι να αναλάβει ο καθένας μας το μερίδιο της ευθύνης που του αναλογεί. Ας το κάνουμε όλοι μαζί με σοβαρότητα, υπευθυνότητα και αλληλεγγύη.
