Κτηματολόγιο: Στην τελική ευθεία για δηλώσεις χωρίς πρόστιμο
Σε λιγότερο από 200 ημέρες οριστικοποιούνται οι πρώτες εγγραφές για 296 ΟΤΑ στο Κτηματολόγιο (όπου η κτηματογράφηση ξεκίνησε πριν από τον Αύγουστο του 2006) σε όλη τη χώρα.
Πρακτικά αυτό σημαίνει δύο πράγματα: 1ον) ότι από την 1η Ιανουαρίου 2023 όποιο περιουσιακό στοιχείο είναι σωστά δηλωμένο στο Κτηματολόγιο είναι καταρχήν έγκυρο και 2ον) κάθε εμπράγματο δικαίωμα, όπως για παράδειγμα κυριότητα, επικαρπία ή εμπράγματη εξασφάλιση, όπως υποθήκη, κατάσχεση κ.ά., το οποίο δεν θα έχει καταχωριστεί στο κτηματολογικό φύλλο του ακινήτου χάνεται εκτός κι αν εκδοθεί απόφαση του Κτηματολογικού Δικαστή που να αναγνωρίζει μια διαδικασία που διαρκεί χρόνια.
Την ίδια ώρα, αυτές τις περίπου 200 ημέρες, οι ιδιοκτήτες ακινήτων μπορούν να δηλώσουν την περιουσία τους – έστω και με καθυστέρηση – χωρίς να πληρώσουν πρόστιμο. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι μη δήλωση ενός ακινήτου στο Κτηματολόγιο σημαίνει απαγόρευση κατάρτισης εμπράγματης δικαιοπραξίας και χορήγησης άδειας οικοδομής για το ακίνητο.
Οι ιδιοκτήτες ακινήτων θα πρέπει να γνωρίζουν ότι το αποδεικτικό υποβολής δήλωσης θα πρέπει εφεξής να μνημονεύεται και να επισυνάπτεται στο συμβόλαιο, αλλά και να μνημονεύεται στην οικοδομική άδεια καθώς και να τηρείται στον φάκελο της αρμόδιας για την έκδοση της άδειας υπηρεσίας.
Σε ό,τι αφορά τους 296 ΟΤΑ όπου οριστικοποιούνται οι πρώτες εγγραφές, περιλαμβάνονται δήμοι στο Λεκανοπέδιο της Αττικής (βλέπε γράφημα), στη Θεσσαλονίκη (Θέρμη, Καλαμαριά, Πανόραμα, Πυλαία κ.ά.) καθώς και άλλες μεγάλες πόλεις της Ελλάδας όπως είναι η Αρτα, η Καβάλα, η Καστοριά, η Κέρκυρα, η Κομοτηνή, η Πάτρα, το Ρέθυμνο, τα Χανιά και οι Σέρρες. Στον κατάλογο δεν περιλαμβάνονται οι περιοχές σε 36 προκαποδιστριακούς ΟΤΑ (βλέπε σχετικό πίνακα) όπου περιήλθαν στο Δημόσιο 14.484 ακίνητα.
Αν δεν διορθωθούν τα λάθη
Οπως προαναφέρθηκε, μετά την 31η Δεκεμβρίου 2022 οριστικοποιούνται οι πρώτες εγγραφές. Ετσι, αν στο Κτηματολόγιο αναγράφεται «άγνωστος ιδιοκτήτης», τότε το ακίνητο περιέρχεται στο Δημόσιο.
Την ίδια ώρα, όπως εξηγούν πηγές που γνωρίζουν καλά το θέμα, όποιος αναγράφεται στο κτηματολογικό φύλλο ως ιδιόκτητης έχει όλα τα δικαιώματα του δικαιούχου ακόμη κι αν δεν είναι πραγματικά δικαιούχος και δημιουργείται αμάχητο τεκμήριο υπέρ του, την 31η Δεκεμβρίου τού έτους έπειτα από 8 έτη (10 για τους κατοίκους εξωτερικού) από την έναρξη λειτουργίας κάθε Κτηματολογικού Γραφείου.
Ο αληθινός δικαιούχος έχει μόνο δικαίωμα αποζημίωσης από τον αναγραφόμενο ως δικαιούχο και – υπό προϋποθέσεις – δικαίωμα επαναμεταβίβασης του ακινήτου. Ανακριβείς εγγραφές που αφορούν προσωπικά ή ληξιαρχικά στοιχεία του δικαιούχου (ημερομηνία γέννησης, ΑΦΜ, αριθμός ταυτότητας κ.ά.) μπορούν να διορθωθούν οποτεδήποτε, όπως και η διόρθωση των γεωμετρικών στοιχείων του ακινήτου.
Την 31η Δεκεμβρίου 2022 λήγει και η προθεσμία δήλωσης ακινήτων στο Κτηματολόγιο για όλη τη χώρα (με εξαίρεση την Κέρκυρα και τη Θεσπρωτία όπου η συλλογή δηλώσεων θα ξεκινήσει με το νέο έτος).
Τα πρόστιμα
Αυτό σημαίνει ότι από τον Ιανουάριο του 2023 για όσα ακίνητα δεν έχουν δηλωθεί εμπρόθεσμα θα βεβαιωθεί πρόστιμο ανεξάρτητα από την περιοχή όπου βρίσκονται και με βάση το είδος του δικαιώματος, τις αντικειμενικές αξίες, καθώς και τον χρόνο καθυστέρησης της δήλωσης.
Το πρόστιμο θα είναι ένα ποσοστό επί βάσης υπολογισμού, από 300 μέχρι 2.000 ευρώ και θα προσαυξάνεται ανάλογα με τον χρόνο καθυστέρησης της δήλωσης. Για όποια ιδιοκτησία δεν έχει υποβληθεί δήλωση απαγορεύεται οποιαδήποτε δικαιοπραξία (αγοραπωλησία, μεταβίβαση) καθώς και η χορήγηση άδειας οικοδομής.
Τα τρία αγκάθια…
Στο μεταξύ, όπως επισημαίνεται από τον πρόεδρο της ΠΟΜΙΔΑ Στράτο Παραδιά, η αδυναμία τακτοποίησης διαφόρων επιφανειών μεταξύ όμορων οριζοντίων ιδιοκτησιών, η νομική τακτοποίηση των θέσεων στάθμευσης στις πιλοτές με χιλιοστά επί του οικοπέδου, και η κατάργηση του εξαντλημένου δικαιώματος του υψούν χωρίς να απαιτείται υπογραφή όλων των συνιδιοκτητών είναι τα σοβαρά προβλήματα που εξακολουθούν να παραμένουν άλυτα και έχουν καταστήσει δεκάδες χιλιάδες ακίνητα «εκτός συναλλαγής», και παρεμποδίζουν την ολοκλήρωση του Κτηματολογίου.
