Κυρίαρχη η βρετανική μετάλλαξη στη χώρα μας
Την “κυρίαρχη” θέση του βρετανικού στελέχους του κορωνοιού – γνωστή ως βρετανική μετάλλαξη, Β.1.1.7 ή ΑΛΦΑ μετάλλαξη- αλλά και την εξάπλωση του λεγόμενου Νιγηριανού στελέχους, Β.1.1.318, επιβεβαίωσε η χθεσινή επιδημιολογική έκθεση του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ).
Από την ανάλυση σε 1.567 τυχαία ή στοχευμένα επιλεγμένα δείγματα της περιόδου 15 Απριλίου έως 27 Μαΐου 2021 που διενήργησε το Eθνικό Δίκτυο Γονιδιωματικής Επιτήρησης του ιού SARS-CoV-2 υπό το συντονισμό του ΕΟΔΥ, αναδείχθηκαν συνολικά 1.121 δείγματα με στελέχη ειδικού ενδιαφέροντος εκ των οποίων τα 1.112 αφορούν στη βρετανική μετάλλαξη, πέντε αφορούν στη νοτιοαφρικανική B.1.351, τρία αφορούν στην ινδική, B.1.617.2 και ένα αφορά στο στέλεχος P.1.2.
Συνολικά 13.931 τυχαία επιλεγμένα δείγματα έχουν ελεγχθεί στην επικράτεια από το Eθνικό Δίκτυο Γονιδιωματικής Επιτήρησης του ιού SARS-CoV-2. Τα τρία πιο συχνά στελέχη ειδικού ενδιαφέροντος ή υπό διερεύνηση που έχουν απομονωθεί είναι το βρετανικό Β.1.1.7 ή ΑΛΦΑ με ποσοστό 77,10%, ακολουθεί το νιγηριανό B.1.1.318 με ποσοστό 7,62% και το νοτιοαφριανικό στέλεχος, B.1.351 με ποσοστό 0,32%.
Τόσο το βρετανικό όσο και το νιγηριανό στέλεχος κερδίζουν συνεχώς έδαφος στη χώρα μας. Μάλιστα, το νιγηριανό το οποίο είναι συνδυασμός της νοτιοαφρικανικής και της βραζιλιάνικης μετάλλαξης, εντοπίζεται κυρίως στη Στερεά Ελλάδα και καταγράφει άνοδο και στην Αττική.
Σε ό,τι αφορά την ινδική παραλλαγή η οποία βρίσκεται στο μικροσκόπιο της επιστημονικής κοινότητας και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), έχουν εντοπιστεί συνολικά οκτώ κρούσματα στην Ελλάδα.
Ναι στην επιτήρηση των μεταλλάξεων, όχι στον τρόμο
Οι μεταλλάξεις του κορωνοϊού, παρότι θεωρούνται αναμενόμενες από τους επιστήμονες ως αποτέλεσμα της εξελικτικής του πορείας, όπως και κάθε ιού, βρίσκονται σταθερά στο μικροσκόπιό τους.
Με αφορμή τον επικαιροποιημένο χάρτη των μεταλλάξεων στη χώρα μας, όπως απεικονίζεται στην έκθεση του ΕΟΔΥ, το protothema.gr, συνομίλησε με την πνευμονολόγο του νοσοκομείου αναφοράς για τον κορωνοιό “Σωτηρία”, πρόεδρο της Ένωσης Πνευμονολόγων Ελλάδος, κυρία Μάτα Τσικρικά, για τις μεταλλάξεις, για τον ρόλο τους στην εκτροπή της επιδημίας αλλά και στη δημιουργία ενός ακόμη κύματος το φθινόπωρο, για την προστασία που προσφέρουν τα εμβόλια έναντι των μεταλλαγμένων στελεχών και για την “αχαρτογράφητη” εν πολλοίς ινδική μετάλλαξη.
“Το γεγονός ότι υπάρχουν μεταλλάξεις και μπορεί να ταυτοποιηθεί γενετικά κάποιο διαφορετικό στέλεχος του ιού είναι αναμενόμενο. Έχοντας πια καταλάβει τη δυναμική του κορρωνοιού δεν πρέπει ούτε να μας τρομάζει ούτε να μας τρομοκρατεί. Είναι πολύ σημαντικό το θέμα των μεταλλάξεων στον κορωνοϊό να το αντιμετωπίζουμε ψύχραιμα, ιδίως αν αντιληφθούμε πως η επιδημία θα μας απασχολεί για αρκετούς μήνες ακόμη. Αυτό που πρέπει μα ενδιαφέρει τους επιστήμονες, τους επιδημιολόγους, τα στελέχη της δημόσιας υγείας που ασχολούνται με την επιδημία και με την ιχνηλάτηση, είναι κατά πόσο μπορεί το εκάστοτε νέο στέλεχος του ιού να ανατρέψει τη δυναμική, να δημιουργήσει ένα στέλεχος ικανό να επικρατήσει έναντι των άλλων και το κυριότερο να “ξεφεύγει” και από τα εμβόλια” εξηγεί η κυρία Τσικρικά.
Η ανησυχία για το ινδικό στέλεχος
Στο διάστημα της κυκλοφορίας του κορωνοιού έχουν καταγραφεί πολλές μεταλλάξεις. Στο επίκεντρο των ειδικών τώρα βρίσκεται η ινδική. “Την παρακολουθεί στενά η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα. Μπορεί στην Ελλάδα να μην έχει ακόμη έντονη παρουσία, αλλά είναι προφανές πως δεν πρέπει να βλέπουμε μόνο τη χώρα μας, αλλά να την τοποθετούμε ως κομμάτι ενός συνόλου. Σε αυτό το σύνολο, λοιπόν, η ινδική μετάλλαξη φαίνεται να επικρατεί” λέει η ειδικός.
Και επισημαίνει πως “κάποιες μεταλλάξεις που μπορεί να είναι τοπικές, περιορισμένες χιλιομετρικά ή γεωμετρικά, αλλά μετρήσιμες με την ιχνηλάτηση και περιορισμένες, αποδείχθηκε ότι μπορεί να ελεγχθούν πλήρως. Αυτό που μας προβληματίζει με την ινδική είναι κατά πόσο μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα, μια εκτροπή, όπως την ονομάζουμε, στην πορεία της επιδημίας και να οδηγήσει το επόμενο διάστημα σε ένα τέταρτο κύμα, με αυξημένη νοσηρότητα και θνητότητα, ειδικά αν δεν την πιάνουν τα εμβόλια” εξηγεί η κυρία Τσικρικά
Ως προς αυτό το θέμα, δηλαδή τι ισχύει για την ινδική μετάλλαξη σε σχέση με τη διαφυγή της προστασίας του εμβολίου, η επιστημονική κοινότητα συλλέγει ακόμη δεδομένα. “Είναι πρόωρα τα στοιχεία που υπάρχουν, γιατί οι μελέτες τρέχουν τώρα. Φαίνεται ότι οι άνθρωποι που έχουν εμβολιασθεί μερικώς, έχουν κάποια μορφή ανοσίας έναντι του ινδικού στελέχους. Δεν είναι όμως ξεκάθαρη η εικόνα. Υπάρχει επίσης η άγνωστη παράμετρος του πως θα λειτουργήσει ο εμβολιασμός σε διαφορετικούς πληθυσμούς αλλά και αν θα επικρατήσει το ινδικό στέλεχος. Η ίδια αγωνία υπήρχε και με τη βρετανική μετάλλαξη, μέχρι να επιβεβαιωθεί ότι καλύπτεται από το εμβόλιο. Υπάρχουν κάποια πρώιμα θετικά σημάδια για την κάλυψη του εμβολίου αλλά δεν επαρκούν. Για αυτό και είμαστε τόσο κατηγορηματικοί σε ό,τι αφορά τη χρήση της μάσκας, την τήρηση αποστάσεων και των μέτρων υγιεινής. Γιατί δεν υπάρχει ακόμη η βεβαιότητα ότι έχουμε τη δυνατότητα να καλύψουμε με τα εμβόλια και αυτή τη μετάλλαξη” υπογραμμίζει, και προσθέτει πως “το επόμενο δίμηνο του καλοκαιριού στις χώρες του δυτικού ημισφαιρίου θα φανεί στην πράξη πόσο μπορεί να προστατεύει έναντι της ινδικής μετάλλαξης ο εμβολιασμός”.
Καταλήγοντας η κυρία Τσικρικά επισημαίνει πως η συνεχής επαγρύπνηση για τις αναδυόμενες μεταλλάξεις και η αυστηρή επιτήρηση των χαρακτηριστικών των μεταλλαγμένων στελεχών του ιού από τους επιστήμονες σε συνδυασμό με τον εμβολιασμό των πολιτών, αποτελούν σημαντικά όπλα στη μάχη για τον έλεγχο της επιδημίας.
