Κόστος εκπαίδευσης: Ένα «καλάθι» δεν φέρνει την άνοιξη – Πόσο κοστίζει το «πρώτο κουδούνι»;
Σήμερα, Τετάρτη κάνει πρεμιέρα το «καλάθι του μαθητή», με τον υπουργό Ανάπτυξης να διαβεβαιώνει ότι φέτος δεν δικαιολογούνται καθόλου ανατιμήσεις στα σχολικά είδη.
Από την πλευρά τους τα μεγάλα εμπορικά καταστήματα και αλυσίδες, μέσω του ΣΕΛΠΕ (Σύλλογος Επιχειρήσεων Λιανικών Πωλήσεων Ελλάδας) δεσμεύονται ότι «θα κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν για να ελαφρύνουμε τον οικογενειακό προϋπολογισμό ενόψει της φετινής σχολικής χρονιάς»
Στηρίζουν το μέτρο του καλαθιού των σχολικών ειδών, όμως από την άλλη καταθέτουν όπως λένε έναν «σοβαρό προβληματισμό».
Συγκεκριμένα, δηλώνουν ότι η ελληνική επιχείρηση τους τελευταίους μήνες δοκιμάζεται καθώς «βλέπει τη ζήτηση να φθίνει, τα κόστη της να αυξάνουν, κυρίως στα μεταφορικά και την ενέργεια και παράλληλα φέρει το βάρος της μετάθεσης της ευθύνης της κυβερνητικής κοινωνικής πολιτικής».
Ο ΣΕΛΠΕ διατυπώνει ευθαρσώς τη δυσφορία του, όχι ειδικά για το καλάθι του μαθητή, αλλά για «τη μονιμοποίηση των παρεμβατικών κυβερνητικών μέτρων».
Υποστηρίζουν ότι τα μέτρα της κυβέρνησης, σε συνδυασμό με τη μείωση της ζήτησης και την αύξηση του κόστους «φέρνουν σε πολύ δύσκολη οικονομική θέση τον ‘’κορμό’’ της ελληνικής οικονομίας, που είναι κάθε ελληνική εταιρία».
Το στοίχημα για το «καλάθι του μαθητή»
Σύμφωνα με ανακοίνωση του προέδρου του Εμπορικού Βιομηχανικού Επιμελητήριου Πειραιά Βασίλη Κορκίδη, φέτος εκτιμάται ότι δεν θα έχουμε αυξήσεις στα σχολικά είδη, καθώς υπήρξε ετήσια μείωση στα χαρτικά -6% τον Ιούλιο. Η μείωση αυτή αναμένεται να συγκρατήσει εν μέρει την αύξηση του κόστους στα μεταφορικά, ειδικά στις εισαγωγές από την Κίνα που αφορούν και την πλειονότητα των ειδών γραφικής ύλης.
Σύμφωνα πάντως τον δείκτη τιμών καταναλωτή της ΕΛΣΤΑΤ (στοιχεία Ιουλίου), η γραφική ύλη και τα υλικά σχεδίασης έχουν ακριβύνει από τον περασμένο Σεπτέμβρη κατά 2,8%. Στον αντίποδα, οι εισαγωγές χονδρικής στα είδη από χαρτί σημειώνουν μείωση τιμών κατά -2,3%, και οι τιμές χονδρικής στην μεταποίηση στα είδη από χαρτί σημειώνουν μείωση -8%.
Το κόστος της γραφικής ύλης δεν είναι παρά ένα θραύσμα των εξόδων που επιβαρύνουν τον οικογενειακό προϋπολογισμό για την εκπαίδευση των παιδιών. Παραδοσιακά, τον Σεπτέμβριο τα έξοδα αυτά είναι πιο φουσκωμένα, αφού η έναρξη της σχολικής χρονιάς έρχεται με έξτρα δαπάνες.
Εκτός από τα δίδακτρα για τα φροντιστήρια, τις σχολές ξένων γλωσσών και τις εξωσχολικές δραστηριότητες, η λίστα του μαθητή περιλαμβάνει μια σειρά αναγκαίων εξόδων, με διόλου ευκαταφρόνητο κόστος: Είδη χειροτεχνίας-ζωγραφικής, παγούρια – τσαντάκια – φαγητοδοχεία για κολατσιό (ειδικά για την προσχολική ηλικία και τις πρώτες τάξεις του δημοτικού), ξενόγλωσσα βιβλία, σχολικά βοηθήματα, φόρμες – ρούχα γυμναστικής, και το ακριβότερο από όλα, τα αθλητικά παπούτσια, που για τις δημοφιλείς επώνυμες μάρκες που ζητάνε οι έφηβοι ξεκινάνε από τα 100 ευρώ.
Ανατιμήσεις ως 15% βλέπουν έμποροι – διαψεύδει το υπουργείο Ανάπτυξης
Πέρυσι, σύμφωνα με το ΕΒΕΠ οι ανατιμήσεις στα σχολικά είδη κυμάνθηκαν μεσοσταθμικά στο 10%. Φέτος, με βάση εμπειρικές έρευνες που έχουν δει το φως της δημοσιότητας, σε αρκετά σχολικά είδη παρουσιάζονται αυξήσεις της τάξης του 10%-15%, ενώ ορισμένα επώνυμα προϊόντα εντοπίζονται ανατιμήσεις ως και πάνω από 22%.
Από το υπουργείο Ανάπτυξης γίνεται λόγος για «αναληθείς φημολογίες», καθώς μεσοσταθμικά δεν αναμένονται αυξήσεις. Η πραγματικότητα είναι ότι στα σχολικά είδη υπάρχει μεγάλο εύρος τιμών, ανάλογα με την ποιότητα αλλά και τον προμηθευτή. Τα μεγάλα καταστήματα και οι αλυσίδες έχουν συχνά μεγαλύτερη ευελιξία από τα μικρά συνοικιακά χαρτοπωλεία να προσφέρουν ορισμένα, συνήθως πιο ευτελή είδη, σε τιμές «διατίμηση».
Έτσι υπάρχουν εκτιμήσεις (ΕΒΕΠ) ότι μια σχολική λίστα μπορεί να κοστίσει από 20 ως 50 ευρώ. Όμως μια σχολική τσάντα δημοτικού – τρόλεϊ, μιας μεσαίας επώνυμης μάρκας, κοστίζει από 60 ως 70 ευρώ.
Αυξήσεις ως 18% σε βάθος διετίας
Σύμφωνα πάντως με τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, οι ανατιμήσεις σε βασικές κατηγορίες παιδικών, σχολικών και εκπαιδευτικών ειδών και υπηρεσιών κυμαίνονται από 3% ως 18% σε βάθος διετίας. Η σύγκριση των τιμών γίνεται με βάση τον Σεπτέμβριο του 2022, όταν είχαν ήδη περάσει στη λιανική οι αυξήσεις σε ενέργεια, μεταφορικά και πρώτες ύλες.
Αναλυτικά, σε σύγκριση με τον Σεπτέμβριο του 2022:
Τα παιδικά είδη ένδυσης έχουν ακριβύνει 11% (με βάση τις τιμές πριν τις εκπτώσεις)
Τα παιδικά παπούτσια: 18% (ομοίως)
Εκπαιδευτικά βιβλία: 4,8%
Γραφική ύλη και είδη σχεδίασης: 3%
Ηλεκτρονικοί υπολογιστές: 7,2%
Εκπαίδευση: 3% ως 5% (ανάλογα με τη βαθμίδα)
Έρευνα κοινής γνώμης: Ένας μισθός το μήνα για εκπαιδευτικές δαπάνες
Μόνο δωρεάν δεν είναι η δημόσια εκπαίδευση, αφού σύμφωνα με έρευνα κοινής γνώμης που διεξήγαγε το 2024 η εταιρεία δημοσκοπήσεων Alco για λογαριασμό του ΙΝΕ-ΓΣΕΕ, το ένα στα δύο νοικοκυριά πληρώνει πάνω από 500 ευρώ το μήνα για εκπαιδευτικές δαπάνες.
Το δείγμα αφορά εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα με παιδιά στην εκπαίδευση. Οι δαπάνες μεταξύ άλλων περιλαμβάνουν: δίδακτρα ξένων γλωσσών, μουσική – αθλητικές δραστηριότητες (πληρώνει ο ένας στους τέσσερις γονείς), φροντιστήριο (πληρώνει το 36% των γονέων), δίδακτρα ιδιωτικού σχολείου – ΙΕΚ ή κολεγίου (10%), έξοδα διαβίωσης φοιτητή σε άλλη πόλη (30%).
Από το δείγμα των ερωτηθέντων το 20% πληρώνει ως 200 ευρώ το μήνα, το 31% από 251-500 ευρώ το μήνα, το 19% 500 ως 750 ευρώ το μήνα, και από 15% πληρώνουν από 750 ως 1000 ή πάνω από 1000 ευρώ το μήνα.
Το 86% των εργαζομένων με μηνιαίο εισόδημα ως 1000 ευρώ το μήνα έχουν περικόψει τις εκπαιδευτικές δαπάνες της οικογένειας λόγω ακρίβειας (43% πολύ και 43% λίγο). Το ίδιο έχει κάνει και το 67% όσων πληρώνονται από 1000 ως 1500 ευρώ (7% πολύ, 60% λίγο).
