“ΠΑΡΑΔΟΣΗ” Ή “ΚΑΡΤΕΡΙ”;

O Πρόεδρος της Δημοκρατίας, θα έπρεπε να είναι όλα αυτά που υποκριτικά επικαλούνται κόμματα και πολιτικές ηγεσίες, χωρίς κανείς τους να τα πιστεύει.

Ο μόνος που τα πίστευε και επιδίωξε να τα επιβάλει στην πολιτική ζωή της χώρας, ήταν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής.

Ο Καραμανλής, λοιπόν, θέτοντας τα συνταγματικά θεμέλια της λεγόμενης τρίτης Ελληνικής Δημοκρατίας, οραματιζόταν τον Πρόεδρό της ως κορυφαία προσωπικότητα, ευρύτερου κύρους και αποδοχής ώστε να συμβολίζει την ενότητα, το Έθνος, υπεράνω και πέραν των κομματικών αντιπαραθέσεων.

Το κύρος και η αποδοχή του, θα απέρρεαν από τη ζωή και τη δράση του και θα επιβεβαιώνονταν από τον τρόπο εκλογής του, μέσω της συναίνεσης ευρύτερων πολιτικών δυνάμεων. Η εκλογή του, κατ’ αρχήν από τα 2/3 ή έστω από τα 3/5 των μελών της Βουλής, δηλαδή από 200 ή 180 βουλευτές, ήταν μια λογική ρύθμιση που απέβλεπε στην άσκηση πίεσης σε κόμματα και βουλευτές να ομονοούν κατά το δυνατόν, στην εκλογή Προέδρου.

Η ορθότητα ιδέας και συνταγματικής ρύθμισης είναι αδιαμφισβήτητη, αν και κάπως ιδεαλιστική. Μια ανάπαυλα στην ατέρμονη κομματική διαμάχη, θα ενίσχυε το κύρος του θεσμού και θα λειτουργούσε ως υπόμνηση ότι οι αντιπαλότητες έχουν όρια.

Στην πράξη, όμως, δεν μπόρεσε να λειτουργήσει. Αφ’ ενός, γιατί η πολιτική γενικώς κυριαρχείται από σκοπιμότητες. Αφ’ ετέρου, διότι ειδικά στα δικά μας πολιτικά ήθη, η κατάληψη της εξουσίας, ως αυτοσκοπός, δεν γνωρίζει όρια. Το συνηθέστερο κριτήριο κομματικών και ηγετικών επιλογών, δεν είναι το ‘Τι είναι σωστό’ αλλά το ‘Τι μας συμφέρει’.

* * *

Οι θεωρητικά σωστές συνταγματικές ρυθμίσεις, υπονομεύτηκαν ευθύς εξ αρχής. Στην πολιτική πράξη, κανείς πήρε στα σοβαρά τον δικαιοπολιτικό σκοπό τους.

Ακόμα και στις περιπτώσεις εκλογής Προέδρων, με ευρύτερες διακομματικές πλειοψηφίες, συγκλίνουσες κομματικές σκοπιμότητες της συγκυρίας επικράτησαν, χωρίς ίχνος ενωτικού σκοπού και συναινετικής διάθεσης.

Η εκβιαστική αξιοποίησή τους, για την αναρρίχηση των σαλταδόρων τυχοδιωκτών στην εξουσία, έδωσαν το τελειωτικό χτύπημα στις καλών προθέσεων ρυθμίσεις.

Η πλήρης αποτυχία τους στην πράξη και η επιζήμια για τη χώρα διαστρέβλωσή τους, οδήγησε μοιραία στη συνταγματική τροποποίηση του 2019, με την οποία ουσιαστικά καταργήθηκε ο κανόνας της αυξημένης πλειοψηφίας. Η εκλογή Προέδρου ακόμα και με σχετική πλειοψηφία, πρακτικά ισοδυναμεί με προνόμιο του Πρωθυπουργού.

Μία ακόμη αλόγιστη ενίσχυση της εξουσίας του, την οποία μάλλον δεν κατάλαβαν ούτε αυτοί που την ψήφισαν.

Τώρα, που τη βλέπουν στην πράξη, καταφεύγουν σε ασόβαρα επιχειρήματα για υποτιθέμενη ‘παράδοση’ συναινετικών εκλογών. Μα αν υπήρχε τέτοια ‘παράδοση’, δεν θα είχε γίνει τροποποίηση του Συντάγματος.

Ακριβώς, η έλλειψη τέτοιας ‘παράδοσης’ και το ‘καρτέρι’ των εκλογών του Ιανουαρίου 2015, οδήγησαν στην τροποποίηση, που έκανε την εκλογή Προέδρου υπόθεση του Πρωθυπουργού.

Και καλά το Συριζαριό πάσης απόχρωσης. Έχει …‘παράδοση’ να λέει και να κάνει ό,τι του κατέβει. Αλλά το ΠΑΣΟΚ χρειάζεται πειστικότερα επιχειρήματα.