Συμπεράσματα Ημερίδας

Επιτυχημένη εκδήλωση διοργάνωσε στο συνεδριακό κέντρο Νέας Ιωνίας ο δραστήριος σύλλογος ΠΑΚΕΠΟ

O Περιβαλλοντικός και Οικολογικός-Πολιτιστικός Σύλλογος ΠΑΚΕΠΟ διοργάνωσε επιστημονική Ημερίδα με θέμα “Περιβάλλον και Πολιτισμός – Ελεύθεροι Χώροι” στο Συνεδριακό Κέντρο του Δήμου Νέας Ιωνίας.

Τα συμπεράσματα έχουν ως εξής:

ΗΛΙΑΣ ΓΙΑΝΝΙΡΗΣ

Η αύξηση του πρασίνου.

Η διεκδίκηση της καταγραφής των ελεύθερων χώρων του Λεκανοπεδίου.

Η διεκδίκηση της προστασίας των ελεύθερων/κοινόχρηστων χώρων.

Η δημιουργία κατάλληλων χρηματοδοτικών μέσων.

Όλοι μας καταλαβαίνουμε την αναγκαιότητα του εξορθολογισμού των δημόσιων και δημοτικών οικονομικών και την απόδοση των χρημάτων που συλλέγονται από την αφαίρεση των ελεύθερων χώρων της πόλης στους ελεύθερους χώρους και το πράσινο. Προτείνουμε να ανοίξει αυτό το κοινό πεδίο διεκδίκησης. Οι δήμοι μαζί με τους πολίτες μπορούν να αναπτύξουν μια τέτοια δυναμική.

Η δημιουργία πράσινων διαδρόμων και πράσινου δικτύου.

Η πόλη μπορεί να γίνει φιλικότερη γιατί το απαιτούμενο δίκτυο πρασίνου συνδυάζεται με την εναλλακτική μετακίνηση και τα απαιτούμενα δίκτυα των ποδηλατών και των πεζών αλλά και την οικολογική σημασία του πρασίνου στην πόλη.

Η ενιαία διαχείριση του πράσινου

Η κατεύθυνση θα πρέπει να είναι έξω από το πλαίσιο του κυβερνητισμού, σε μια πορεία αστικής διακυβέρνησης (governance[1]).

Η διεκδίκηση της απόκτησης και νέων ελεύθερων χώρων, η αύξηση του πρασίνου

Χώροι λοιπόν υπάρχουν διάσπαρτοι σε όλο το Λεκανοπέδιο. Τα κινήματα πόλης πρέπει να στρέψουν την προσοχή τους και σε αυτή την κατεύθυνση.

Τα μικρά οικόπεδα του κέντρου-οι αδόμητοι χώροι.

Να θεσμοθετηθεί η μη δόμηση των αδόμητων χώρων του κέντρου.

Απαιτούνται καινοτόμες πολεοδομικές εφαρμογές (αστικός αναδασμός, ενεργός πολεοδομία, ζώνες αγοράς συντελεστή, κλπ) ώστε να μην γίνεται συσσώρευση πολεοδομικών προβλημάτων που καταλήγουν να γίνονται κοινωνιακά προβλήματα.

Χρειάζονται πολιτικές για τη διαφύλαξη της ιστορικής μνήμης.

Πράσινη πλατεία και υπόγειοι χώροι στάθμευσης είναι έργα ασύμβατα.

Η πλατεία και το πάρκο έχουν αποκλειστική κοινωνική χρήση ως ελεύθεροι χώροι και χώροι πρασίνου, ως χώροι συνάντησης, χαλάρωσης, παιχνιδιού και όχι άλλη χρήση. Οι ελεύθεροι χώροι, τα πάρκα, οι πλατείες, τα ρέματα και τα ποτάμια πρέπει να αποτελούν δίκτυο χώρων πράσινου μέσα στην πόλη και όχι μεμονωμένες και σημειακές ευκαιρίες για «ανάσα» στην πόλη.

Οι κλειστοί χώροι άθλησης (π.χ. τα κολυμβητήρια), οι περιφραγμένοι χώροι άθλησης (π.χ. γήπεδα μπάσκετ ή ποδοσφαίρου), τα σχολεία-νηπιαγωγεία, παιδικοί σταθμοί, κτήρια για δημόσια υγεία, δεν πρέπει να θεωρούνται κατ’ αρχήν συμβατά με το δίκτυο πρασίνου και ελεύθερων χώρων στην πόλη και θα πρέπει να χωροθετούνται εκτός αυτού γιατί διαταράσσουν τη σχέση δομημένου-αδόμητου προς όφελος του δομημένου χώρου.

Το τελευταίο διάστημα, το περιβάλλον αντιμετωπίζεται από τους κυβερνώντες με αμιγώς οικονομικά κριτήρια και προωθείται η συστηματική διάλυση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, κάνοντας ορισμένους να μιλούν για «περιβαλλοντική χρεοκοπία». Σε αυτό το πλαίσιο οι ελεύθεροι χώροι και οι χώροι πρασίνου έχουν δεχτεί μία πολυμέτωπη επίθεση. Δεν είναι ότι απλά δε υπάρχει μέριμνα για τη δημιουργία νέων και τη διατήρηση/ ή αναβάθμιση των υφιστάμενων. Είναι ότι προωθούνται θεσμικές ρυθμίσεις και πολιτικές που συρρικνώνουν τον ελεύθερο χώρο και τις δυνατότητες χρήσης του.

ΟΛΓΑ ΒΟΓΙΑΤΖΟΓΛΟΥ

Η βιομηχανική κληρονομιά αποτελεί μια ιστορική διαδρομή σε ό,τι απομένει από την ανθρώπινη εργασία μέσα στο χρόνο. Ο χώρος έρευνας εστιάζεται αρχικά γύρω από τα μνημεία αλλά συνδέεται άμεσα με τις κοινωνικές αλλαγές και εξελίξεις, τις μορφές οργάνωσης της παραγωγής, τη διαδικασία συγκρότησης της εθνικής οικονομίας, τις επιπτώσεις πάνω στο περιβάλλον, στην πόλη, στους ανθρώπους. Τα βιομηχανικά κτήρια και ό,τι αυτά περιέχουν αποτελούν πολιτιστικά αγαθά, μνημεία της δουλειάς και της ιστορικής διαδρομής, που η αναγνώριση και προστασία τους απαιτεί συλλογική ευθύνη και πρωτοβουλία επιστημονικών και πολιτικών φορέων, της αυτοδιοίκησης και του λαού. Τα δείγματα της βιομηχανικής κληρονομιάς σηματοδοτούν μια ολόκληρη εποχή συμβάλλουν στο ξύπνημα της μνήμης και της ανασύνθεσης της εικόνας της πόλης.

Στο πλαίσιο αυτό η αναγνώριση και ανάδειξη της βιομηχανικής κληρονομιάς της Ν. Ιωνίας ως πολιτιστικό αγαθό και της Ανατολικής Ταπητουργίας (Ο.Τ. 150) και του περιβάλλοντος της ως χώρου ιστορικής μνήμης πρασίνου και αναψυχής θα συμβάλλει στα φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά της πόλης, στην ευαισθητοποίηση των πολιτών, στην αλλαγή της ποιότητας ζωής των, ενώ ταυτόχρονα θα αναδείξει τις προθέσεις των δημοτικών αρχόντων για αυτογνωσία, σεβασμό στην ιστορική ταυτότητα της πόλης τους και ανταπόκριση στις ανάγκες των πολιτών.

ΕΙΡΗΝΗ ΓΑΡΤΣΙΑ

Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα μνημεία οφείλονται σε φυσικούς και ανθρωπογενείς παράγοντες. Τα καιρικά φαινόμενα και η φθορά του χρόνου ανήκουν στην πρώτη κατηγορία, ενώ στη δεύτερη κατηγορία ανήκουν η εγκατάλειψη, η αλλοίωση, η καταστροφή. Τα τρία τελευταία που αναφέρθηκαν οφείλονται: στην άναρχη και ανεξέλεγκτη ανοικοδόμηση, στην εκτός σχεδίου δόμηση, στις επεκτάσεις χωρίς σχεδιασμό οικισμών, στις αυθαίρετες εργασίες αποκατάστασης, στις λατομικές και μεταλλευτικές δραστηριότητες, στη ρύπανση, στις πυρκαγιές, στις αποθέσεις μπάζων και σκουπιδιών, στη διάνοιξη δρόμων, στη χωρίς μελέτη κατασκευή έργων υποδομής, όπως π.χ. λιμανιών, αεροδρομίων και άλλων. Τα βαθύτερα βέβαια αίτια αυτών των απειλών είναι η παντελής έλλειψη μιας ενιαίας και συνεπούς κρατικής-εθνικής πολιτικής για τον πολιτιστικό πλούτο της Ελλάδας, η παντελής έλλειψη στρατηγικής και διαχείρισης της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς από τους αρμόδιους φορείς, η έλλειψη πόρων –ειδικά στις μέρες μας-, το ελλιπές θεσμικό πλαίσιο για τα νεότερα και σύγχρονα μνημεία, οι συναρμοδιότητες των φορέων, η περιβόητη έλλειψη χωροταξικού σχεδιασμού, η έλλειψη γνώσης και οράματος των αρχών, η κυριαρχία του ιδιωτικού πάνω στο δημόσιο και πολλά άλλα.

Προσφυγή στο ΣτΕ είχαν καταθέσει κάτοικοι, φορείς, σωματεία για την απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού να μην κηρύξει διατηρητέο μνημείο την Ανατολική Ταπητουργία της Νέας Ιωνίας, προσφυγή που έγινε δεκτή, αλλά η τότε δημοτική αρχή αγνοώντας την απόφαση προχώρησε στην κατεδάφιση του σημαντικού αυτού βιομηχανικού κτηρίου. Κάποια στιγμή αξίζει να γίνει μια ημερίδα για τη συμβολή των δημοτικών αρχών στην καταστροφή της αρχιτεκτονικής μας κληρονομιάς.

ΠΑΝΟΣ ΤΟΤΣΙΚΑΣ

Όταν μιλάμε για «εγκαταστάσεις κοινωνικού εξοπλισμού» στον αστικό χώρο, εννοούμε συνήθως, «κτιριακές εγκαταστάσεις». Δηλαδή, εγκαταστάσεις εκπαίδευσης, υγείας, περίθαλψης, δημόσιες υπηρεσίες, γραφεία, εγκαταστάσεις πολιτισμού, αθλητισμού, αναψυχής κλπ.

Όμως εγκαταστάσεις κοινωνικού εξοπλισμού δεν είναι μόνο κάποια κτίρια, αλλά και οι πλατείες, οι δρόμοι, οι δημόσιοι χώροι, οι ελεύθεροι αδόμητοι χώροι πράσινου, οι οποίοι είναι εξίσου αναγκαίοι για τους κατοίκους των πόλεων, και κυρίως των μεγαλουπόλεων.

Η διαρκής και ραγδαία διόγκωση των πόλεων είχε ως αποτέλεσμα την συνεχή επέκτασή τους σε αδόμητους μέχρι τότε γεωργικούς και δασικούς χώρους, αλλά και τον σταδιακό περιορισμό των εντός της πόλης δημόσιων και ελεύθερων χώρων πράσινου.

Στην περίπτωση της Αθήνας, αυτό που συνέβη μεταπολεμικά ήταν, αφ’ ενός η συρρίκνωση των ορεινών όγκων που περιβάλλουν το λεκανοπέδιο (Πεντέλη,Υμηττός, Πάρνηθα, Ποικίλο κ.ά) και η ουσιαστική εξαφάνιση της γεωργικής γης κυρίως στον κάμπο των Μεσογείων και αφ’ ετέρου η συρρίκνωση των υφιστάμενων πλατειών, πάρκων και κάθε δημόσιου-ελεύθερου χώρου πράσινου εντός της πόλης.

Πίσω απ’ αυτή την πραγματικότητα, κρύβονται είτε κάποιοι καταπατητές της δημόσιας γης, είτε κάποιοι που εμφανίζονται ως θύματα των καταπατητών, είτε κάποιοι νομότυποι ιδιοκτήτες δημόσιας γης (π.χ. Οικοδομικοί Συνεταιρισμοί), είτε τέλος κάποιοι κερδοσκόποι που «επενδύουν» στην μετατροπή της δημόσιας γης και περιουσίας σε ιδιωτική, στην «αξιοποίηση» και την εκμετάλλευση του δημόσιου χώρου.

Συμπερασματικά, η συρρίκνωση, η ιδιωτικοποίηση και δόμηση του ελεύθερου, δημόσιου αστικού και περιαστικού χώρου αποτελεί ένα κεντρικό πολιτικό ζήτημα σήμερα, εφ’ όσον αποστερεί το κοινωνικό σύνολο από ένα πολύτιμο «δημόσιο αγαθό», το οποίο ανήκει σε όλους τους πολίτες.

ΤΑΣΟΣ ΚΕΦΑΛΑΣ

Η μετατροπή της ενέργειας σε ένα συνηθισμένο καταναλωτικό προϊόν ωθεί καθημερινά σε μια λογική υπερπαραγωγής και υπερκατανάλωσης ενέργειας, που υπηρετείται από κατασκευασμένα πολιτιστικά και κοινωνικά πρότυπα. Είναι προφανές ότι, σε ένα τέτοιο τοπίο, ο έλεγχος των πλουτοπαραγωγικών πηγών, που συνδέονται με φυσικούς ενεργειακούς πόρους, αποτελεί άμεση προτεραιότητα των ισχυρών του κόσμου, είτε χωρών και κυβερνήσεων, είτε των μονοπωλίων στο χώρο της ενέργειας. Η τάση αυτή είναι γνωστό ότι έχει οδηγήσει σε πολέμους, στρατιωτικές επεμβάσεις, οικονομικές εξαρτήσεις και ανισοτιμία στις διεθνείς σχέσεις, ενώ σε κάποιες άλλες περιπτώσεις έχει αποτελέσει μοχλό αντίστασης των εκμεταλλευόμενων χωρών και λαών (π.χ. Βενεζουέλα).

Πριν λίγες μέρες, στις 19 Απριλίου 2012, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, μετά από προσφυγή της Ε.Ε, καταδίκασε για δεύτερη φορά τη χώρα μας, επειδή δεν έχει καταρτίσει ακόμα σχέδια διαχείρισης λεκανών απορροής ποταμών, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Οδηγία 200/60/ΕΚ, για τα Ύδατα και τη θέσπιση πλαισίου κοινοτικής δράσης στον τομέα πολιτικής των Υδάτων.

Βάσει της υποχρέωσης αυτής το άρθρο 27 του ν. 3468/2006 αναφέρει ρητά ότι: “απαιτείται εγκεκριμένο Σχέδιο Διαχείρισης Υδάτων για τη χορήγηση άδειας εγκατάστασης υδροηλεκτρικών έργων μετά τη συγκεκριμένη ημερομηνία (22-12-2009)”. Άρα είναι ξεκάθαρο, μετά και από την παραπάνω απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, ότι κάθε άδεια εγκατάστασης μικρού ή μεγάλου υδροηλεκτρικού, που έχει δοθεί μετά τις 22 Δεκέμβρη του 2009 είναι παράνομη. Επίσης τίθεται το ερώτημα κατά πόσο είναι σύννομες με τα παραπάνω οι δεκάδες Άδειες Παραγωγής για μικρά και μεγάλα υδροηλεκτρικά, που έχει χορηγήσει η Ρ.Α.Ε. μετά τις 22 Δεκέμβρη του 2009, αφού η χώρα μας είχε υποχρέωση να αναστείλει κάθε αδειοδότηση για υδροηλεκτρικά έργα μέχρι την κατάρτιση των Σχεδίων Διαχείρισης.

Από τα παραπάνω δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι ο συγκεκριμένος τρόπος ανάπτυξης των εγκαταστάσεων ΑΠΕ, συνδέεται με μια βίαιη και εκτεταμένη επέμβαση στο φυσικό περιβάλλον, που τείνει να ξεπεράσει κάθε άλλη σχετική δραστηριότητα, όπως η αυθαίρετη δόμηση, οι λιγνιτικές και άλλες εξορυκτικές δραστηριότητες κλπ..

ΧΑΡΑ ΚΑΦΑΝΤΑΡΗ

Στον αντίποδα της ανωτέρω καταστροφικής, περιβαλλοντικά, οικονομικά και κοινωνικά, απαράδεκτης πολιτικής διαχείρισης υπάρχει η πολιτική, που στηρίζεται στο δημόσιο χαρακτήρα, τον κοινωνικό έλεγχο, τη συμμετοχή της κοινωνίας και την αποκεντρωμένη διαχείριση σε επίπεδο Δήμων ή όμορων Δήμων. Μια πολιτική που βασίζεται στις αρχές της εγγύτητας και της μικρής κλίμακας. Μια πολιτική κοινωνικής συμμετοχής, όπου τα οφέλη ανταποδίδονται στην κοινωνία.

Μια συνολική πολιτική ορθολογικής διαχείρισης, που αξιοποιεί την παγκόσμια επιστημονική εμπειρία, με έμφαση σε πολιτικές μείωσης όγκου απορριμμάτων, διαλογής στην πηγή, επαναχρησιμοποίησης, ανακύκλωσης χρήσιμων υλικών, ελαχιστοποίησης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και πάνω από όλα, φιλική στο Περιβάλλον, με σεβασμό στον Άνθρωπο.

ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΓΟΥΡΔΟΜΙΧΑΛΗΣ

Case study: Η δυνατότητα διαχείρισης και αξιοποίησης των υπολειμματικών βιοστερεών της Ψυττάλειας .

Ορισμός:

Βιοστερεό είναι το οργανικό προϊόν της επεξεργασίας των αστικών λυμάτων.

ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΗΣ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩΝ ΒΙΟΣΤΕΡΕΩΝ

• ΟΡΘΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ

• ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΘΡΕΠΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΑΤΙΚΩΝ

• ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ ΟΥΣΙΑΣ

• ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΒΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΡΗΜΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩΝ ΕΔΑΦΩΝ

• ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΠΕΡΧΟΜΕΝΕΣ ΓΕΝΕΕΣ

• ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΧΥΤΑ

• ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΩΝ ΑΣΤΙΚΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ