Τα δύο κρίσιμα ορόσημα για το πακέτο των ελαφρύνσεων
Η καθαρή υπεραπόδοση της οικονομίας κατά περίπου 1,5 δισ. ευρώ για το 2024 θα είναι το πρώτο “κεφάλαιο” που θα χρηματοδοτήσει τις μειώσεις φόρων, τις οποίες αναμένεται να εξαγγείλει ο ίδιος ο πρωθυπουργός, στις αρχές Σεπτεμβρίου από τη Θεσσαλονίκη.
Αμέσως μετά το Πάσχα, σε κοινή ανακοίνωση ΕΛΣΤΑΤ και Eurostat, θα ανακοινωθούν τα στοιχεία για το πρωτογενές και το δημοσιονομικό έλλειμμα (ή πλεόνασμα) και το χρέος για το 2024.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το χρέος αναμένεται να ανακοινωθεί στο 152% του ΑΕΠ από 163,9% το 2023 έναντι επίσημης πρόβλεψης για δημόσιο χρέος στο 154% του ΑΕΠ. Θετικό είναι επίσης και το γεγονός ότι η Ελλάδα φαίνεται επίσης να πετυχαίνει για το 2024 οριακό δημοσιονομικό πλεόνασμα, της τάξης του 0,2% του ΑΕΠ, έναντι επίσημης πρόβλεψης για έλλειμμα 0,7% του ΑΕΠ. Συνεπώς η Ελλάδα περνάει σε όλα τα επίπεδα τις εξετάσεις του νέου δημοσιονομικού συμφώνου για χρέος και έλλειμμα.
Στα πιο ουσιώδη, πληροφορίες θέλουν τον προηγούμενο χρόνο να έχει κλείσει με πρωτογενές πλεόνασμα πάνω από 3,5-3,6% του ΑΕΠ έναντι επίσημης πρόβλεψης για πλεόνασμα 2,5% του ΑΕΠ. Η διαφορά αυτή δίνει θεωρητικά ένα δημοσιονομικό περιθώριο περίπου 1,5 δισ. ευρώ για νέες παρεμβάσεις ανάλογα με το τμήμα της υπέρβασης, το οποίο αφορά μόνιμα και επαναλαμβανόμενα έσοδα. Ωστόσο, το ποσό αυτό, από μόνο του, δεν είναι δεδομένο ότι μπορεί να διατεθεί σε νέες παρεμβάσεις. Θα πρέπει πρώτα να γίνει ένας ακόμη κύκλος διαβουλεύσεων με τις Βρυξέλλες, ο οποίος θα συνδέσει το αριθμητικό περιθώριο που δίνει η υπεραπόδοση της οικονομίας με το ουσιαστικό περιθώριο που θα καθορίζεται και από τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες και τις οροφές δαπανών μέχρι και το 2028. Θα πρέπει, δηλαδή, να συζητηθεί το περιθώριο για παρεμβάσεις, με βάση την οροφή αύξησης των πρωτογενών δαπανών για την τριετία 2026 -2028. Με βάση το 4ετές δημοσιονομικό και μεταρρυθμιστικό πλαίσιο, η οροφή δαπανών από το 3,7% που αυξήθηκε μετά από διαπραγμάτευση με την ΕΕ για φέτος, μειώνεται στο 3,2% το 2026, στο 3,1% το 2027 και στο 3% το 2028. Συνεπώς, είναι πιθανό η λήψη νέων μέτρων να απαιτήσει επαναδιαπραγμάτευση και των οροφών των δαπανών. Κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει αν η Ελλάδα αποδείξει ότι είναι σε θέση να επιταχύνει και τη μείωση του χρέους που παραμένει το βασικό ζητούμενο για την Ελλάδα.
Τα έσοδα από φοροδιαφυγή
Το δεύτερο κρίσιμο κομμάτι του παζλ, πριν οριστικοποιηθεί ο δημοσιονομικός χώρος για νέα μέτρα, θα έρθει από την εκτίμηση για την πορεία των εσόδων από φοροδιαφυγή. Συγκεκριμένα, ως το τέλος Ιουνίου, αναμένεται να γίνει η εκτίμηση για το ποια θα είναι η αύξηση των εσόδων από φοροδιαφυγή το 2025 σε σχέση με τα 2 δις ευρώ που εισπράχθηκαν το 2024. Η αύξηση αυτή θα ολοκληρώσει την εικόνα για τον δημοσιονομικό χώρο για τις νέες παρεμβάσεις. Οι πρώτες πληροφορίες θέλουν την αύξηση των πρόσθετων εσόδων από φοροδιαφυγή πάνω από 1 δισ. ευρώ από χρόνο σε χρόνο με αποτέλεσμα το σύνολο των εσόδων από φοροδιαφυγή για φέτος να ξεπεράσει τα 3 δισ. ευρώ. Τα στοιχεία αυτά θα επανεξεταστούν τον Αύγουστο πριν οριστικοποιηθούν τα μέτρα ώστε να μην γίνουν λάθος υπολογισμοί και στις μειώσεις φόρων που ανακοινωθούν και θα έχουν εφαρμογή από τα εισοδήματα του 2025.