Μέσα στην μακρόχρονη αγωνιστική πορεία του εργαζόμενου λαού φωτεινός φάρος ελπίδας, πίστης, αντοχής, διδαγμάτων και υπερηφάνειας είναι και η εποποιία της Εαμικής Εθνικής Αντίστασης.
Αυτή η ιδιαίτερη πτυχή, πάντα χρήσιμη ιστορικά, δεν είναι άλλη από το γεγονός ότι στην Κατοχή, μέσα στις συνθήκες της ναζιστικής θηριωδίας και της τριπλής κατοχής γερμανικής, ιταλικής και βουλγαρικής, δεν βιώσαν όλα τα κοινωνικά στρώματα με τον ίδιο τρόπο τις ολέθριες συνέπειες της επιβολής των δυνάμεων του Άξονα.
Αυτό το στοιχείο έχει τη διαχρονική του σημασία και διατηρεί την ισχύ του σε συνθήκες πολέμου αλλά και σε συνθήκες ειρήνης καθώς τα καταπιεζόμενα τμήματα δηλαδή η εργατική τάξη και τα φτωχά λαϊκά στρώματα πάντα σηκώνουν το μεγαλύτερο βάρος των θυσιών. Έτσι και στην περίοδο της Κατοχής το κύριο βάρος των απωλειών είχε η εργατική τάξη, η φτωχολογιά των πόλεων μαζί με τη φτωχή αγροτιά στην ύπαιθρο. Αυτά άλλωστε, τα κοινωνικά στρώματα συμμετείχαν πιο αποφασιστικά, σχεδόν καθολικά στην Αντίσταση, κυρίως μέσα από τις γραμμές του ΕΑΜ.
Αντίθετα η οικονομική τάξη των μεγάλων επιχειρηματιών και τραπεζιτών είτε συνεργάστηκε με τους Γερμανούς είτε επέλεξε το δρόμο της φυγής μαζί με το χρυσάφι στην Αίγυπτο αφήνοντας το λαό να πεινάσει κατά το φοβερό χειμώνα του 41-42. Ορισμένοι από όσους έμειναν συνέχισαν τηρουμένων των αναλογιών, τη ζωούλα τους, ενώ αρκετοί θησαύρισαν από τη μαύρη αγορά.
Το αστικό κράτος συνέχιζε να υπάρχει και να λειτουργεί, βεβαίως μέσα στις συνθήκες μιας κατακτημένης χώρας.
Στα πλαίσια αυτά σχηματίστηκαν οι κατοχικές κυβερνήσεις, ενισχύθηκαν οι μηχανισμοί καταστολής και καταπίεσης του λαού. Δημιουργήθηκαν τα «Τάγματα Ασφαλείας» και συναφείς κρατικές και παρακρατικές οργανώσεις, ενώ συνέχισαν να λειτουργούν η Ειδική Ασφάλεια, στην οποία βασανίζονταν αγωνιστές, η Αστυνομία Πόλεων και η Χωροφυλακή.
Δεν ήταν όμως μόνο αυτοί.
Οι Γερμανοί μόλις μπήκαν στην Αθήνα έθεσαν υπό τον έλεγχό τους τη Ραδιοφωνία και τις αστικές εφημερίδες. Και οι ιδιοκτήτες των τελευταίων προθυμοποιήθηκαν να συνεχίσουν την έκδοση των εφημερίδων τους, να υμνούν το φασιστικό Άξονα και κυρίως να πολεμάνε κάθε ιδέα αντίστασης.
Οι αρχές κατοχής και οι υπηρέτες τους πάσχιζαν με κάθε τρόπο να σπείρουν την ηττοπάθεια και να εξουθενώσουν ψυχικά το λαό.
Σε αυτές τις συνθήκες η πείνα δεν χτύπησε “όλους τους Έλληνες”. Χτύπησε τους εργάτες, τους υπαλλήλους και τους πιο φτωχούς. Κύρια στην Αθήνα και τον Πειραιά, αλλά και σε νησιά όπως η Σύρος και η Χίος. Έτσι κι αλλιώς, προπολεμικά, οι εργατογειτονιές και οι συνοικισμοί των προσφύγων ήταν μέρη που θέριζε η στέρηση και οι αρρώστιες, όπως η φυματίωση.
Το Εργατικό ΕΑΜ (ΕΕΑΜ), που είχε συγκροτηθεί ήδη από τον Ιούλη του 1941, πριν το ΕΑΜ που ιδρύθηκε τον Σεπτέμβρη της ίδιας χρονιάς, μπήκε μπροστά. Στις 14 Απρίλη 1942 ξεσπά μία από τις πρώτες γενικές απεργίες στη σκλαβωμένη Ευρώπη σε ένα νευραλγικό τομέα σε καιρό πολέμου, όπως ήταν τα λεγόμενα 3 ΤΤΤ, Ταχυδρομεία-Τηλέγραφοι-Τηλέφωνα υπό την καθοδήγηση της Κεντρική Πανϋπαλληλική Επιτροπή που ανήκε στο εργατικό ΕΑΜ.
Η απεργία απλώθηκε σε όλους τους δημόσιους υπάλληλους. Τον Σεπτέμβρη του 1942 το Εργατικό ΕΑΜ οργάνωσε ένα ακόμα κύμα απεργιών που απλώθηκε σε πολλούς κλάδους. Συμμετείχαν οι “τριατατικοί”, οι τραπεζικοί, οι εργάτες της Ούλεν (ύδρευση), του Ηλεκτρικού Εργοστασίου, του ΦΙΞ, τα Λιπάσματα στην Δραπετσώνα, οι λιγνιτωρύχοι της Καλογρέζας, πολλοί υφαντουργοί, λιμενεργάτες και σιδηροδρομικοί. Τα αιτήματα αυτών και άλλων απεργιών ή κινητοποιήσεων που θα ακολουθούσαν, ήταν “ Όχι άλλος χειμώνας σαν του 1941-42”, αυξήσεις στους μισθούς και επειδή το χρήμα δεν είχε αξία, συσσίτια και εφοδιασμός με είδη πρώτης ανάγκης.
Αποκορύφωμα της οργανωμένης δράσης του εργατικού κινήματος στην σκλαβωμένη Αθήνα αποτελεί, η γενική απεργία ενάντια στην γερμανική επιστράτευση, στις 5 Μάρτη 1943. Στις 30 Γενάρη του 1943 ο αντιστράτηγος Αλεξάντερ Λερ, στρατιωτικός διοικητής των γερμανικών στρατιωτικών Δυνάμεων ΝΑ Ευρώπης εξέδωσε διαταγή στην οποία έγραφε: «Κάθε κάτοικος της Ελλάδας ηλικίας από 16-45 χρονών είναι υποχρεωμένος, όταν το απαιτήσουν οι συνθήκες, να αναλάβει δουλειά για γερμανικές ή ιταλικές υπηρεσίες που του υποδείχθηκε. Ανδρικές εργατικές δυνάμεις είναι υποχρεωμένες να εργαστούν κι έξω από τον μόνιμο τόπο κατοικίας τους, αν χρειαστεί σε κοινότητες στρατοπέδευσης». Ο Γκέμπελς στις 19 Φλεβάρη εξέδωσε την ακόλουθη ανακοίνωση: «Ο γερμανικός λαός δίνει το αίμα του, η υπόλοιπη Ευρώπη ας δώσει την εργασία της».
Ενάντια στην επιστράτευση οργανώνεται μια από τις πιο μαχητικές, μαζικές απεργίες στη χώρα μας μέσα σε καιρό κατοχής. Στις 5 Μάρτη λοιπόν, η εργατική τάξη της Αθήνας υπό την καθοδήγηση του ΕΑΜ απαντά με ΓΕΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ σε όλους τους εργατοϋπαλληλικούς κλάδους ΚΑΙ ΜΕ ΠΑΛΛΑΪΚΗ ΔΙΑΔΗΛΩΣΗ στο κέντρο της Αθήνας ενάντια στην απόφαση για ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΡΑΤΕΥΣΗ.
Η ΓΕΝΙΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ ήταν πράγματι ΚΑΘΟΛΙΚΗ. Όλα νεκρώθηκαν. Εργάτες, υπάλληλοι, βιοτέχνες, έμποροι, όλοι απεργούν, όλα κλειστά και τότε άρχισε να ξεχύνεται στο κέντρο της Αθήνας ο λαϊκός χείμαρρος των συνοικιών. Το παλλαϊκό ξεσήκωμα ήταν τέτοιο που οι κατακτητές αναγκάστηκαν να ανακαλέσουν την απόφασή τους και να δηλώσουν ότι «ΔΕΝ ΤΙΘΕΤΑΙ ζήτημα πολιτικής επιστράτευσης για την Ελλάδα».
Η λυσσασμένη απάντηση των Γερμανών στην αλύγιστη αντίσταση της εργατικής τάξης είναι τα μπλόκα στις πιο εργατικές λαϊκές γειτονιές των ελληνικών πόλεων. Όπως στην ύπαιθρο για να αντιμετωπίσουν οι ναζί τον ΕΛΑΣ προχωράνε στα ολοκαυτώματα χωριών και κωμοπόλεων για να τρομοκρατήσουν τον πληθυσμό ώστε να μην βοηθά τους αντάρτες, έτσι στις πόλεις οι Γερμανοί χρησιμοποιούν τα μπλόκα για να συλλάβουν στελέχη και μέλη του ΕΑΜικού κινήματος, να διαλύσουν τις οργανώσεις του και να τρομοκρατήσουν τον πληθυσμό. Εμφανίζονται οι δοσίλογοι με τις κουκούλες που καταδίδουν τους πιο μαχητικούς αγωνιστές.
Το «Μπλόκο της Καλογρέζας» είναι η πρώτη μεγάλη επιχείρηση αυτού του είδους, κι αυτό γιατί η Καλογρέζα κι η Νέα Ιωνία ήταν στην πρωτοπορία της αντίστασης χάρη στο έντονο εργατικό στοιχείο. 21 πρωτοπόροι εργάτες των λιγνιτωρυχείων, μέλη του ΚΚΕ και του ΕΑΜ, και ένας Ιταλός αντιφασίστας συλλαμβάνονται και εκτελούνται.
Ακολουθεί το Μπλόκο στα Προσφυγικά της Πάτρας. Στη συνέχεια το Μπλόκο στο Περιστέρι. Σειρά έχει ο Βύρωνας, το Μπλόκο της Καλαμαριάς, το Μπλόκο της Καλλιθέας και των Παλιών Σφαγείων, με αποκορύφωμα το μεγάλο Μπλόκο της Κοκκινιάς. Η εργατική τάξη πληρώνει βαρύ φόρο. Το δέντρο της λευτεριάς ποτίζεται με αίμα.
Η μεγάλη νίκη των λαών, η αντιφασιστική νίκη με την καθοριστική συμβολή του Κόκκινου στρατού δεν θα αργήσει. Το εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα της χώρας μας αναδείχθηκε σε ένα από τα πιο μαζικά των κατεχόμενων χωρών δίπλα σε αυτό της Γιουγκοσλαβίας. Όλα τα εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα, τα παρτιζάνικα τμήματα, με την ηρωική και ένοπλη πάλη τους καθήλωσαν 100άδες εχθρικές μεραρχίες. Προξένησαν σημαντικές καταστροφές στα στρατεύματα κατοχής.
Μελετώντας αυτή την εποποιία, εμπνεόμαστε και διδασκόμαστε, προκειμένου με μεγαλύτερη ωριμότητα και ετοιμότητα να αντιμετωπίσουμε τα καθήκοντα του παρόντος και του μέλλοντος.
Η εργατική τάξη, στα φτωχά λαϊκά στρώματα και ιδιαίτερα οι νέες και οι νέοι να αναζητήσουν την αλήθεια, να αποκτήσουν ταξικό κριτήριο στην μελέτη της ιστορίας αλλά και στην ανάλυση της σημερινής πραγματικότητας. Να γυρίσουν την πλάτη στις θεωρίες περί τέλους της ιστορίας αλλά και στην προσπάθεια του κοινωνικού εκμεταλλευτικού συστήματος να σβήσει από τη μνήμη το πραγματικό περιεχόμενο της απελευθερωτικής πάλης, ποιοι θυσιάστηκαν, ποιοι ήταν οι πρωτοπόροι, οι πρωταγωνιστές.
Η γνώση της Ιστορίας και τα επιστημονικά συμπεράσματα που απορρέουν από αυτήν αποτελούν ουσιαστικά εφόδια για τη συνειδητοποίηση και τη νικηφόρα πάλη των λαών και των νέων ενάντια στο σιδερένιο πέλμα της δικτατορίας των μονοπωλίων, στο τέρας του φασισμού και στη φρίκη των ιμπεριαλιστικών πολέμων, Για να βάλουν οριστικό τέλος στη μήτρα που τους γεννά και το έδαφος που τους τρέφει.
Αυτό ορίζει το καθήκον για να προστατευθούν οι λαοί και οι νέες γενιές από τις μεγάλες απειλές εναντίον τους που γεννούν οι οξυμένοι ιμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί, οι καπιταλιστικές κρίσεις, τα μεγάλα αδιέξοδα του γερασμένου συστήματος που σαπίζει.
Με αισιοδοξία να ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις των καιρών, να οικοδομήσουμε μια μεγάλη λαϊκή συμμαχία που θα αντιπαλέψει την αντιλαϊκή πολιτική και θα βάλει τέλος στους πολέμους, στις κρίσεις, στην εκμετάλλευση, στη φτώχεια, στην ανεργία, στην καταπίεση.
Για να δικαιωθούν οι αγώνες και οι θυσίες των παλιότερων γενιών, για να ανοίξει ο δρόμος και να εκπληρωθούν τα όνειρα και οι σύγχρονες ανάγκες του λαού και της νεολαίας.
Το Δ.Σ. του ΣΕΠΕ « Γ. ΣΕΦΕΡΗΣ » τιμά τους εκτελεσμένους ήρωες της Καλογρέζας, συμμετέχοντας στις εκδηλώσεις μνήμης που διοργανώνει το τοπικό παράρτημα ΠΕΑΕΑ – ΔΣΕ προσφέροντας το αντίτιμο του στεφάνου ως οικονομική ενίσχυση στο ταμείο του παραρτήματος.
Ζήτω οι ηρωικοί κομμουνιστές αγωνιστές του Μπλόκου.
Ζήτω η ηρωική πάλη της εργατιάς μέσα από τις γραμμές του ΕΑΜ- ΕΛΑΣ.
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΤΙΜΕΡΤΖΟΓΛΟΥ ΝΤΙΑΝΑ ΛΙΑΚΟΥ