Κυβέρνηση: Χτίζει εφεδρείες για παροχές και κλείνει το μάτι σε νοικοκυριά – μεσαία τάξη
Στρίβειν δια της οικονομίας η κυβέρνηση επιχειρεί να σβήσει της δημοσκοπικές φωτιές από το σκάνδαλο των υποκλοπών. Με σενάρια νέων προσεχών ενισχύσεων – παροχών, κλείνει το μάτι στα νοικοκυριά και κυρίως στη δεξαμενή της μεσαίας τάξης, η οποία διαχρονικά δείχνει την μεγαλύτερη τάση μετακίνησης.
Η μεγάλη πολιτική μάχη για την οικονομία θα μεταφερθεί στο κοινοβουλευτικό τερέν κοντά στα Χριστούγεννα. Η άκρως ζουμερή, λόγω του προεκλογικού χαρακτήρα συζήτηση, αναμένεται να ξεκινήσει στις 13 Δεκεμβρίου και να κορυφωθεί στις 17 Δεκεμβρίου. Εκείνο το διάστημα θα συζητείται στην Ολομέλεια της Βουλής ο κρατικός προϋπολογισμός για το 2023. Οι αντεγκλήσεις μεταξύ των πολιτικών κομμάτων θα έχουν την τιμητική τους, και τότε η κυβέρνηση αναμένεται να ανοίξει τα χαρτιά της αναφορικά με το μείγμα και το είδος των μέτρων για τη στήριξη των νοικοκυριών.
Στελέχη σκιαγραφούν τη βούληση της κυβέρνησης για την παροχή νέων μέτρων, επαναλαμβάνοντας ότι το όποιο έξτρα παράγει η οικονομία θα πηγαίνει στην κοινωνία, στα νοικοκυριά και στη μεσαία τάξη. Διαφαίνεται ότι σκόνη -που έχει σηκώσει η θύελλα των υποκλοπών και της αντιπολιτευτικής κριτικής – επιχειρείται να πέσει με το εργαλείο της οικονομίας, με τις παρεμβάσεις μείωσης τιμών στα σουπερ μαρκετ (καλάθι του νοικοκυριού) και με την κατάθεση νομοσχεδίων (φορολογικό, ασφαλιστικό, αλλαγες στην ΕΥΠ). Σε αυτό το “Προεκλογικό πορτοφόλιο επιχειρημάτων” προστίθενται, επίσης, τα ποσά για τη στηριξη των νοικοκυριών και οι παρεμβάσεις με μόνιμα μέτρα μείωσης εισφορών και φόρων.
Η κυβέρνηση ποντάρει στην πορεία της οικονομίας (αύξηση εξαγωγών, τουρισμού, εσόδων), όπως επίσης και στην πορεία των επενδύσεων, με όχημα το Ταμειο Ανακαμψης. Οι καλύτερες επιδόσεις εφέτος στο έλλειμμα ( θα κλείσει κάτω από 1,7%) αλλά και στο ΑΕΠ ( θα αυξηθεί από 5,3% στο 6%) προσθέτει σημαντική ρευστότητα στα πυρομαχικά της κυβέρνησης για έξτρα μέτρα. Μαζί με τις υπάρχουσες προβλέψεις για έξτρα δαπάνες 1 δισ. ευρώ για το 2023, δημιουργείται ένα σενάριο για να τροφοδοτηθούν παροχές του χρόνου, εφόσον δεν θα αναγκαστεί η κυβέρνηση να χρησιμοποιήσει τους παραπάνω πόρους μόνον για επιδοτήσεις στην ενέργεια. Αυτό θα εξαρτηθεί από τις διεθνείς τιμές και από τα έσοδα που θα φέρουν η φορολόγηση παραγωγών κλπ.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η κυβέρνηση θα έχει καλύτερη εικόνα για τα οικονομικά περιθώρια για το 2023 προς το τέλος του έτους. Εκεί θα μπει το δίλημμα, είτε να “φάει” η κυβέρνηση από το καλύτερο δημοσιονομικό αποτέλεσμα του 2022 και να το μοιάσει τον Δεκέμβριο ή και να κάνει περισσότερα το 2023. Πιθανότερο σενάριο είναι τα φετινά μέτρα να είναι πολύ μετρημένα και να προβεί το Μέγαρο Μαξίμου σε υλοποίηση των νέων παρεμβάσεων το 2023.
Εφεδρείες για νέα μέτρα το 2023 – Ανελέητο σφυροκόπημα από την αντιπολίτευση
Ήδη το Μέγαρο Μαξίμου και το οικονομικό επιτελείο έχουν βάλει στην “μπάνγκα” το ποσό του 1 δισ. Ευρώ, το οποίο αποτελεί εφεδρεία για την παροχή νέων μέτρων στήριξης. Το οικονομικό επιτελείο έχει κατεύθυνση να μοιράσει τα όποια φετινά περιθώρια, τα οποία φαίνεται να δημιουργεί η μεγαλύτερη ανάπτυξη για το 2022 και τα αυξημένα ( λόγω πληθωρισμού και τουρισμού) κρατικά έσοδα κατά 5 δισ. ευρώ.
Κυβερνητικά στελέχη αφήνουν ανοιχτό ενδεχόμενο για νέες κινήσεις στήριξης έως το τέλος έτους. Οπως επίσης και για το πρώτο “καυτό” προεκλογικά τρίμηνο του 2023. Όλα αυτά, υπό το φόβο να ελληνικά νοικοκυριά, μικρομεσαίες επιχειρήσεις και δανειολήπτες να χτυπήσουν κόκκινο, ως προς την αποπληρωμή των υποχρεώσεων και των λογαριασμών. Η ανησυχία των πολιτών και η πίεση “ακουμπά” τα νούμερα των δημοσκοπήσεων, όπου μαζί με τις υποκλοπές προσθέτουν έξτρα βάρος στη Νέα Δημοκρατία.
Την ίδια ώρα, η κυβέρνηση δέχεται το ανελέητο σφυροκόπημα των κομμάτων της αντιπολίτευσης, που καταθέτουν συνεχώς ερωτήσεις στη Βουλή για την ακρίβεια, τα χρέη και τις τράπεζες. Η Τράπεζα της Ελλάδος κρούει το καμπανάκι για κινδύνους που απειλούν τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και κυρίως για πιθανή αύξηση των κόκκινων δανείων, λόγω της πίεσης που δέχεται το εισόδημα των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων.
Στο μυαλό του κυβερνητικού και οικονομικού επιτελείου κυριαρχεί η συγκράτηση των τιμών στην αγορά. Ο πληθωρισμος σε σχεση με πέρσι έχει κάνει άλμα 10%, όπου τα βασικά προϊόντα έχουν αυξηθεί 14%, ενώ κάποια καταγράφουν ανατιμήσεις άνω του 25% (πχ ψωμί, γάλα κλπ). Μεγαλύτερη αύξηση καταγράφεται στο φυσικό αέριο κατά 68%, στο πετρέλαιο θέρμανσης 20,8%, ενώ ο ηλεκτρισμός αυξήθηκε μόλις κατά 7,4% σε σχέση με τον Οκτώβριο του 2021. Τα πυροσβεστικά μέτρα έναντι της κυρίως της ακρίβειας – η οποία πλήττει κυρίως, τα μεσαία και ευάλωτα κοινωνικά στρώματα- είναι πάντα στο τραπέζι της κυβέρνησης, η οποια, όμως, ζυγίζει τα περιθώρια ελέω των προσεχών ευρωπαϊκών δημοσιονομικών κανόνων.
Τι έχει δοθεί το 2022
Η κυβέρνηση έχει λάβει μέτρα για το τρέχον έτος, με το δημοσιονομικό κόστος των να ανέρχεται στα 4,7 δισ. ευρώ, το οποίο αναλύεται σε 102 εκατ. ευρώ μείωση των εσόδων της Γενικής Κυβέρνησης και 12 δισ. ευρώ αύξηση δαπανών Γενικής Κυβέρνησης.
Εκ του συνόλου των παρεμβάσεων δαπανών ποσό ύψους 9,5 δισ. ευρώ καλύπτεται από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης, ποσό ύψους 2,5 δισ. ευρώ καλύπτεται από τον τακτικό προϋπολογισμό, ενώ ποσό ύψους 12 εκατ. ευρώ χρηματοδοτείται από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Το μεγαλύτερο μέρος (7,5 δισ. ευρώ) των δαπανών που θα χρηματοδοτηθούν από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης θα καλυφθούν από έσοδα του Ταμείου, που προέρχονται κυρίως από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, από την εμπορία δικαιωμάτων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και από την αγορά χονδρικής πώλησης παραγωγής ενέργειας.
Οι κυριότερες παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης αφορούν:
• επιδοτήσεις στην κατανάλωση φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας νοικοκυριών και επιχειρήσεων (συνολικό δημοσιονομικό κόστος 9,5 δισ. ευρώ),
• στην επιστροφή του 60% της αύξησης του κόστους της ηλεκτρικής ενέργειας για οικιακά τιμολόγια που εκδόθηκαν από 01/12/2021 έως και 31/06/2022 (δημοσιονομικό κόστος 296 εκατ. ευρώ),
• στην αύξηση του επιδόματος θέρμανσης και στην επιδότηση πετρελαίου θέρμανσης και κίνησης (συνολικό δημοσιονομικό κόστος 453 εκατ. ευρώ),
• στην εφαρμογή του μέτρου της προπληρωμένης κάρτας για αγορά καυσίμων κίνησης (fuel pass) για συνολικά 6 μήνες, από τον Απρίλιο 2022 έως τον Σεπτέμβριο 2022 (δημοσιονομικό κόστος 300 εκατ. ευρώ),
• σε επιδοτήσεις γεωργών και κτηνοτρόφων λόγω του αυξημένου κόστους λιπασμάτων και ζωοτροφών αντίστοιχα, στη μείωση του ΦΠΑ στις ζωοτροφές και τα λιπάσματα και στην επιστροφή του ΕΦΚ πετρελαίου κίνησης στους αγρότες (συνολικό δημοσιονομικό κόστος 212 εκατ. ευρώ) και
• στην οικονομική ενίσχυση ευάλωτων νοικοκυριών (χαμηλοσυνταξιούχων, ανασφάλιστων υπερηλίκων του ΟΠΕΚΑ, ΑΜΕΑ, κλπ) τον Απρίλιο 2022 και τον Δεκέμβριο 2022 με το συνολικό δημοσιονομικό κόστος να ανέρχεται στα 816 εκατ. Ευρώ
