Γιατί καίγεται ο Καναδάς; Το νέφος καπνού απειλεί μέχρι και τη Νορβηγία
Η έλευση βροχής στο ανατολικό τμήμα του Καναδά, που πλήττεται εδώ και σχεδόν μία εβδομάδα από πρωτοφανείς πυρκαγιές, βοήθησε τους πυροσβέστες στη Νέα Σκωτία, αν και η κατάσταση στο Κεμπέκ παραμένει κρίσιμη.
Από ακτή σε ακτή, ανεξέλεγκτες φλόγες σε εννέα από τις 13 επαρχίες και περιοχές της χώρας έχουν καταβροχθίσει εκατομμύρια στρέμματα δάσους, έχουν κάνει στάχτη εκατοντάδες υποδομές, έχουν αναγκάσει περισσότερους από 100.000 ανθρώπους να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και έχουν σκεπάσει πόλεις κοντά και μακριά από τις φλόγες σε απόκοσμα σύννεφα του τοξικού καπνού.
Το 85% της πυρκαγιάς που απειλούσε το Χάλιφαξ, πρωτεύουσα της Νέας Σκωτίας, έχει τεθεί υπό έλεγχο και πλέον η κατάσταση είναι «σταθερή», ανακοίνωσαν οι αρχές, ωστόσο ο καπνός από τις πυρκαγιές εξακολουθεί να «πνίγει» αρκετές πολιτείες της Αμερικής και αναμένεται να φτάσει μέχρι και τη Νορβηγία.
Γιατί καίγεται ο Καναδάς;
Ο Καναδάς, του οποίου τα 895 εκατομμύρια στρέμματα δάσους καλύπτουν περίπου το ένα τρίτο της συνολικής έκτασης, αντιμετωπίζει πυρκαγιές κάθε χρόνο. Όμως οι φετινές πυρκαγιές ήταν ιδιαίτερα εκτεταμένες, πολυάριθμες και έντονες.
Το καλοκαίρι συχνά φέρνει σοβαρές πυρκαγιές στον δυτικό Καναδά, ειδικά καθώς η κλιματική αλλαγή συνεχίζει να στεγνώνει τη βλάστηση και να θερμαίνει την ατμόσφαιρα.
Οι επαρχίες στα ανατολικά – συμπεριλαμβανομένου του Κεμπέκ και της Νέας Σκωτίας – είναι κάπως πιο προστατευμένες από πυρκαγιές ή τουλάχιστον τις καταστροφικές πυρκαγιές. Ο αέρας που βγαίνει από τον Βόρειο Ατλαντικό Ωκεανό διατηρεί συνήθως την περιοχή υγρή και πιο δροσερή, καθιστώντας λιγότερο πιθανό να ξεσπάσουν πυρκαγιές, σύμφωνα με το Reuters.
Τα δάση στα ανατολικά τείνουν επίσης να είναι λιγότερο εύφλεκτα, σημειώνει το Reuters. Σε αντίθεση με τα δυτικά δάση, στα οποία κυριαρχούν τα πυρίμαχα αειθαλή, τα ανατολικά δάση έχουν επίσης πλατύφυλλα φυλλοβόλα δέντρα, τα οποία είναι λιγότερο εύφλεκτα (τα κλαδιά τους ξεκινούν ψηλότερα από το έδαφος και τα φύλλα τους περιέχουν περισσότερη υγρασία).
Αλλά υπό τις κατάλληλες συνθήκες, ακόμη και τα ανατολικά δάση μπορούν να καούν. Το 2021 ήταν μια ιδιαίτερα καταστροφική χρονιά, με τις φλόγες να καταστρέφουν ολόκληρες πόλεις. Οι επαρχίες της Αλμπέρτα, της Νέας Σκωτίας και του Κεμπέκ φέτος γνώρισαν ρεκόρ ζέστης. Ορισμένες περιοχές της Αλμπέρτα κατέγραψαν μέσες θερμοκρασίες πάνω από 12 βαθμούς υψηλότερες τον περασμένο μήνα από ό,τι έναν τυπικό Μάιο. Η περιοχή του Ατλαντικού του Καναδά έχει πληγεί σε μεγάλο βαθμό από ξηρασίες από τον Φεβρουάριο. Τμήματα της περιοχής, που περιλαμβάνει τη Νέα Σκωτία, το Νιού Μπράνσγουικ, το νησί του Πρίγκηπα Εδουάρδου και τη Νέα Γη, κατέγραψαν τον πιο ξηρό Απρίλιο που έχει καταγραφεί. Όταν τα δάση είναι ξηρά, αναφλέγονται πιο εύκολα.
«Αυτό που είναι μοναδικό για φέτος είναι ότι τα δάση είναι τόσο ξηρά που οι πυρκαγιές είναι πολλές φορές μεγαλύτερες από ό,τι συνήθως», είπε ο Μάθιου Χέρτο, καθηγητής βιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Νέου Μεξικού, στη Rachel DuRose του Vox .
Ωστόσο, πρέπει να υπάρχει πηγή ανάφλεξης. Και για τις φωτιές στα ανατολικά, πιθανότατα ήταν ένας συνδυασμός κεραυνών, ανθρώπων και υποδομών (όπως τρένα, που μπορούν να δημιουργήσουν σπινθήρες).
Η κλιματική αλλαγή θερμαίνει τον πλανήτη και ο θερμότερος αέρας απορροφά την υγρασία από τα δέντρα και άλλα φυτά, καθιστώντας τα πιο εύφλεκτα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η υπερθέρμανση κάνει τις εποχές των πυρκαγιών στον Καναδά, τις ΗΠΑ και αλλού, μεγαλύτερες και πιο έντονες. Η έρευνα δείχνει ότι οι πυρκαγιές καίνε πλέον μεγαλύτερες εκτάσεις, σε σύγκριση με τις προηγούμενες δεκαετίες.
«Καθώς η ατμόσφαιρα θερμαίνεται, η ικανότητα απορρόφησης υγρασίας από τα καύσιμα [δέντρα και άλλη βλάστηση] αυξάνεται σχεδόν εκθετικά», δήλωσε ο Μάικ Φλάνιγκαν, καθηγητής πυρκαγιάς άγριων περιοχών στο Πανεπιστήμιο της Αλμπέρτα. «Επομένως, αν δεν έχουμε περισσότερη βροχή για να αντισταθμίσουμε αυτό το φαινόμενο ξήρανσης, τα χωράφια μας θα είναι πιο ξηρά».
Πότε θα εξαφανιστεί ο καπνός και θα σταματήσουν οι φωτιές;
Ο λόγος που τόσος καπνός εξαπλώνεται νότια σε μέρη των ΗΠΑ είναι, με μια λέξη, ο καιρός. Ένα μεγάλο σύστημα χαμηλής πίεσης πάνω από τη Νέα Σκωτία που στροβιλίζεται αριστερόστροφα έχει δημιουργήσει ανέμους που ρέουν νότια από το Κεμπέκ και στη συνέχεια ανατολικά προς τη Νέα Υόρκη και άλλες παράκτιες πόλεις.
Θα χρειαστεί αλλαγή του καιρού για να καθαριστεί ο καπνός από τις ανατολικές πόλεις, αν και αυτό δεν αναμένεται να συμβεί σύντομα, σύμφωνα με τους ειδικούς. Το πρωί της Πέμπτης, η ποιότητα του αέρα στη Νέα Υόρκη, τη Φιλαδέλφεια, την Ουάσιγκτον και άλλες περιοχές ήταν επικίνδυνη. Οι συνθήκες πιθανότατα θα παραμείνουν κακές σε αυτές τις περιοχές μέχρι το πρωί της Παρασκευής, οπότε ο άνεμος μπορεί να αλλάξει κατευθύνσεις και να φυσήξει τον καπνό δυτικά προς το Οχάιο, σύμφωνα με την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία.
Οι μακροπρόθεσμες προβλέψεις είναι πιο ανησυχητικές.
Η πραγματικότητα είναι ότι εάν οι πυρκαγιές συνεχίσουν να καίνε, ο καπνός θα μπορούσε να συνεχίσει να επηρεάζει περιοχές των ΗΠΑ. Οι μετεωρολόγοι προβλέπουν ότι ο Καναδάς θα αντιμετωπίσει ξηρές και, σε ορισμένες περιοχές, θερμότερες από το μέσο όρο συνθήκες αυτό το καλοκαίρι, επομένως η συνταγή για τις πυρκαγιές θα μπορούσε να διατηρηθεί για μήνες. Εφόσον υπάρχει κίνδυνος πυρκαγιάς, υπάρχει κίνδυνος καπνού μεγάλης εμβέλειας.
«Όσο συνεχίζονται οι πυρκαγιές, ο καπνός μπορεί απλώς να κατευθύνεται προς άλλες περιοχές των ΗΠΑ», δήλωσε η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία την Τετάρτη.
Που μπορεί να φτάσει ο καπνός;
Ανησυχητική προειδοποίηση εξέδωσαν Νορβηγοί αξιωματούχοι δηλώνοντας ότι ο καπνός από τις καναδικές πυρκαγιές αναμένεται να παρεισφρήσει και στα νορβηγικά εδάφη.
Οι επιστήμονες του Νορβηγικού Ινστιτούτου Κλιματικής και Περιβαλλοντικής Έρευνας (NILU) χρησιμοποίησαν ένα μοντέλο πρόβλεψης για να εκτιμήσουν πώς ο καπνός θα «ταξίδευε» στην ατμόσφαιρα.
Ο καπνός μετακινήθηκε πάνω από τη Γροιλανδία και την Ισλανδία από την 1η Ιουνίου, και οι παρατηρήσεις στη νότια Νορβηγία έχουν καταγράψει αυξανόμενες συγκεντρώσεις σωματιδίων, ανέφερε το ανεξάρτητο ερευνητικό ίδρυμα.
«Μπορεί να μπορούμε να δούμε κάποια ομίχλη ή να μυρίσουμε καπνό», είπε ο Νικόλαος Ευαγγελίου, ανώτερος ερευνητής του NILU. Ωστόσο, δυεκρίνισε, δεν πιστεύουμε ότι ο αριθμός των σωματιδίων στον αέρα εδώ στη Νορβηγία θα είναι αρκετά μεγάλος ώστε να είναι επιβλαβής για την υγεία μας.
Όπως ήταν αναμενόμενο, ο καπνός προκάλεσε πολλά προβλήματα στις πτήσεις με αποτέλεσμα να υπάρξουν ακυρώσεις, σύμφωνα με την Ομοσπονδιακή Διοίκηση Αεροπορίας (FAA). Συγκεκριμένα, ο καπνός από τις πυρκαγιές στον Καναδά καθυστέρησε τις πτήσεις στα αεροδρόμια της Νέας Υόρκης την Τετάρτη.
Η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Αεροπορίας «επιβράδυνε την κυκλοφορία από και προς τα αεροδρόμια της περιοχής της Νέας Υόρκης λόγω μειωμένης ορατότητας από τον καπνό της δασικής πυρκαγιάς», ανέφερε σε ανακοίνωσή της.
«Η υπηρεσία θα προσαρμόσει τον όγκο της κίνησης για να λαμβάνει υπόψη τις ταχέως μεταβαλλόμενες συνθήκες», ανέφερε η FAA. Ο χρόνος αναμονής μάλιστα, έφτασε μέχρι τα 120 λεπτά, κατά μέσο όρο.
Ο καπνός από τις εκατοντάδες δασικές πυρκαγιές στον Καναδά μεταφέρεται με τον άνεμο νοτιότερα. Ο ουρανός πολλών πόλεων έχει πάρει ένα γκριζωπό, θολό χρώμα και τοπικοί αξιωματούχοι προτρέπουν τους κατοίκους να μην βγαίνουν από τα σπίτια τους.
«Μυρίζει σαν φωτιά» λένε όσοι βρίσκονται στη Νέα Υόρκη, όπως μεταδίδει το BBC. «Κανονικά θα υπήρχαν άνθρωποι να κάθονται έξω, να τρώνε το μεσημεριανό τους γεύμα ή απλώς να κάνουν ένα διάλειμμα. Σήμερα, κανείς δεν καθόταν στα τραπέζια. Από τους λίγους ανθρώπους που είδα, οι περισσότεροι φορούσαν μάσκες. Υπάρχει μια πυκνή πορτοκαλί ομίχλη στην πόλη».
Επίσης, στην πόλη της Νέας Υόρκης τα δημόσια σχολεία λειτουργούσαν κανονικά, όμως ακύρωσαν ή μετέφεραν σε εσωτερικούς χώρους τις υπαίθριες δράσεις τους.
Τα σχολεία στην Ανατολική Ακτή ακύρωσαν υπαίθριες δραστηριότητες, όπως αθλητικούς αγώνες και εκδρομές, για να προστατευθούν οι μαθητές. Στην Μπιθεσντά, στο Μέριλαντ, ένα λύκειο μετέφερε την τελετή αποφοίτησης σε εσωτερικό χώρο ενώ στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης ένα δημοτικό ανέβαλε τον σχολικό χορό του. Ένα σχολείο στο Μονκλέρ του Νιου Τζέρσι ακύρωσε την εκδρομή της πέμπτης τάξης σε ένα ψυχαγωγικό πάρκο.
Τα μέτρα προστασίας που προτείνουν οι ειδικοί
Οι μάσκες έχουν επιστρέψει στους δρόμους της Νέας Υόρκης και του Τορόντο, αλλά πολλοί είναι εκείνοι που αναρωτιούνται ποιο είδος μάσκας λειτουργεί καλύτερα για την προστασία από τον καπνό.
Αρχικά, οι ειδικοί συνιστούν οι άνθρωποι να μένουν σε εσωτερικούς χώρους όσο το δυνατόν περισσότερο.
Εάν πρέπει να περάσουν χρόνο σε εξωτερικούς χώρους, συνιστούν να εφαρμόσουν καλά στο πρόσωπό τους μια μάσκα τύπου N95 ή μια αντίστοιχη, καθώς αυτές οι μάσκες δεν επιτρέπουν στον αέρα να περάσει από μικρά ανοίγματα μεταξύ της μάσκας και του προσώπου.
Οι πιο χαλαρές μάσκες μπορούν διαφορετικά να αφήσουν μέρος του καπνού να εισέλθει, ο οποίος περιέχει επιβλαβή, λεπτά σωματίδια που προκαλούν προβλήματα υγείας. Για αυτό μια χειρουργική μάσκα θα παρέχει κάποια προστασία εάν δεν υπάρχει διαθέσιμο ένα N95, αλλά δεν συνιστάται η χρήση τους για μεγάλα χρονικά διαστήματα έξω.
Στελέχη των υπηρεσιών Υγείας από το Βερμόντ μέχρι τη Νότια Καρολίνα, στην Ανατολική Ακτή, αλλά επίσης και στο Οχάιο και το Κάνσας, στις Μεσοδυτικές ΗΠΑ, κάλεσαν εκατομμύρια κατοίκους να περιορίσουν τον χρόνο που περνούν στο ύπαιθρο. Τα μικροσωματίδια που αιωρούνται στην ατμόσφαιρα μπορεί να προκαλέσουν δυσκολία στην αναπνοή και ενέχουν κινδύνους για την υγεία, προειδοποίησαν.
Η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (NWS) εξέδωσε έκτακτο δελτίο συναγερμού για την ποιότητα του αέρα από τη Νέα Αγγλία μέχρι τη Νότια Καρολίνα.
«Η χρήση μάσκας ίσως να βοηθά να περιοριστεί το πρόβλημα, για όσους πάσχουν από ασθένειες του αναπνευστικού. Αναμένεται περισσότερος καπνός την Πέμπτη και την Παρασκευή», ανέφερε στο Twitter το γραφείο της NWS στην Ουάσινγκτον.
Ο ουρανός πάνω από τη Νέα Υόρκη και σε πολλές άλλες πόλεις έχει πάρει γκρίζο χρώμα και ο αέρας μυρίζει έντονα καμένο ξύλο. Σε πολλά μέρη ο ανατέλλων ήλιος εμφανίστηκε σαν ένας μικρός, πορτοκαλί δίσκος. Οι ουρανοξύστες της πόλης, που συνήθως διακρίνονται από απόσταση πολλών χιλιομέτρων, σχεδόν εξαφανίστηκαν στο θάμπος.
Χθες το πρωί η ποιότητα του αέρα στη Νέα Υόρκη ήταν η δεύτερη χειρότερη στον κόσμο, σύμφωνα με την ελβετική εταιρεία IQAir που μετρά την κατάσταση του αέρα στις μεγάλες πόλεις. Στην πρώτη θέση ήταν το Νέο Δελχί της Ινδίας.
Ο καπνός από τις δασικές πυρκαγιές συνδέεται με αύξηση των καρδιακών ανακοπών και των εγκεφαλικών επεισοδίων, ενώ τα επείγοντα των νοσοκομείων γεμίζουν από ασθενείς με κρίσεις άσθματος και άλλα αναπνευστικά νοσήματα, ερεθισμό στα μάτια ή το δέρμα.
«Πρόκειται για ένα άνευ προηγουμένου συμβάν στην πόλη μας και οι Νεοϋορκέζοι πρέπει να παίρνουν προφυλάξεις», είπε ο δήμαρχος Έρικ Άνταμς.
Οι καναδικές αρχές νωρίτερα σήμερα σήμαναν συναγερμό για την κατάσταση του αέρα στο Τορόντο, λόγω των πυρκαγιών που μαίνονται εδώ και πολλές ημέρες σχεδόν σε όλη τη χώρα. Τουλάχιστον 33 εκατομμύρια στρέμματα έχουν ήδη καεί και περισσότεροι από 120.000 άνθρωποι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν προσωρινά τις εστίες τους.
Οι πυρκαγιές στον Καναδά είναι ένα «ανησυχητικό παράδειγμα» των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής
Οι πυρκαγιές στον ανατολικό Καναδά και η επακόλουθη επιδείνωση της ποιότητας του αέρα στην ανατολική ακτή των Ηνωμένων Πολιτειών είναι «ένα ακόμη ανησυχητικό σημάδι του τρόπου με τον οποίο η κλιματική κρίση επηρεάζει τη ζωή μας». Είναι ένα «ανησυχητικό παράδειγμα» της κλιματικής αλλαγής που επηρεάζει ολόκληρο τον κόσμο, ανακοίνωσε σήμερα ο Λευκός Οίκος.
Η Καρίν Ζαν-Πιερ, η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, δήλωσε ότι ο πρόεδρος Μπάιντεν ενημερώνεται για την εξέλιξη των πυρκαγιών αυτών, προσφέρει την στήριξη των ΗΠΑ και καλεί τους Αμερικανούς με εύθραυστη υγεία να «λάβουν προφυλάξεις» λόγω της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.
