Εσωτερικός έλεγχος και Τοπική Αυτοδιοίκηση
- Γράφει ο Γ. Αντωνάκος, Ελεγκτής ΑΑΔΕ – Εφοριακός
Είμαστε λίγους μήνες πριν από τις αυτοδιοικητικές εκλογές και ένα από βασικά ερωτήματα των πολιτών που θα προσέλθουν στις κάλπες για να αποφασίσουν για την νέα του Δημοτική Αρχή είναι εάν υπάρχει διαφθορά και κακοδιοίκηση στο Δήμο τους ή στην Περιφέρεια τους… Η μεταφορά όλων και περισσότερων αρμοδιοτήτων από την Κεντρική Κυβέρνηση στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης με την ταυτόχρονη συρρίκνωση της κρατικής χρηματοδότησης από την μια μεριά με την ταυτόχρονη απαίτηση των πολιτών για διαφάνεια στην λήψη αποφάσεων και παροχή ποιοτικών υπηρεσιών ασκούν συνεχή πίεση στου ΟΤΑ για χρηστή διοίκηση και βελτίωση των υπηρεσιών που παρέχουν.
Τα έντονα φαινόμενα διαφθοράς και κακοδιοίκησης στους ΟΤΑ καθώς και η υποχρέωση λογοδοσίας όλων αυτών που διαχειρίζονται δημόσιους πόρους, έχουν δημιουργήσει μια τάση για την υιοθέτηση προτύπων εσωτερικών ελέγχων. Η λειτουργία Μονάδων εσωτερικού ελέγχου στους ΟΤΑ πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα για την Ελληνική Δημόσια Διοίκηση, όπως αποτυπώνεται και στο αναθεωρημένο Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς Ν4915/2022(ΦΕΚ Α63/24.03.2022).
Μερικές χαρακτηριστικές περιπτώσεις κακοδιοίκησης των ΟΤΑ, είναι η χορήγηση και ανάκληση αδειών λειτουργίας καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος, η εκτέλεση έργων και προμηθειών χωρίς να έχουν εξασφαλιστεί οι απαραίτητες πιστώσεις, αρμοδιότητες της δημοτικής αστυνομίας, η απόσυρση εγκαταλελειμμένων αυτοκινήτων, η αποζημίωση από βλάβες στο οδόστρωμα, η διαχείριση υγρών και στερεών αποβλήτων, οι διαφημιστικές πινακίδες, οι προσλήψεις εκτός ΑΣΕΠ κλπ.
Οι σημαντικότεροι κίνδυνοι που αντιμετωπίζουν οι ΟΤΑ μέσα στο σύγχρονο περιβάλλον είναι κυρίως η μη ικανοποίηση των πολιτών, η μη κατάλληλη στελέχωσή τους με αξιόλογο προσωπικό, η μη συμμόρφωση με την νομοθεσία, οι χρηματοοικονομικοί κίνδυνοι καθώς και οι κίνδυνοι επικοινωνίας με τους πολίτες.
Η λειτουργία του εσωτερικού ελέγχου κρίνεται επομένως ως ένα απαραίτητο εργαλείο στα χέρια της εκάστοτε Διοίκησης για την σωστή λειτουργία της, για την εξασφάλιση της οικονομικής και αποτελεσματικής διάθεσης των πόρων της, για την απόδοση οικονομικών και σωστών υπηρεσιών για την διαφύλαξη των περιουσιακών της στοιχείων, για την διασφάλιση της ακρίβειας και της ορθότητας των οικονομικών καταστάσεών της και τέλος για την συμμόρφωση με τους νόμους και τους κανονισμούς του κράτους.
Απαραίτητα προϋπόθεση όμως για την επιτυχία του εσωτερικού ελέγχου είναι οι ελεγκτές να υπερασπίζουν τις αρχές της ακεραιότητας, της ανεξαρτησίας, της αντικειμενικότητας καθώς και της επάρκειας και διασφάλισης ποιότητας.
Τελειώνοντας θα ήθελα να τονίσω ότι παρά το γεγονός ότι ο εσωτερικός έλεγχος έιναι μια βέλτιστη πρακτική διεθνώς, στην χώρα μας δεν αποτελεί άμεση προτεραιότητα των φορέων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, κυρίως γιατί οι τελευταίοι δεν έχουν αντιληφθεί σωστά το ρόλο του εσωτερικού ελέγχου ως ενός συμβουλευτικού εργαλείου το οποίο θα διευκολύνει το έργο τους, θα οδηγήσει στην παροχή ποιοτικότερων και γρηγορότερων υπηρεσιών προς τους δημότες, θα ενισχύσει τη διαφάνεια, θα καταπολεμήσει φαινόμενα διαφθοράς και κακοδιοίκησης και θα προσθέσει αξία στον Οργανισμό.
