Συμβολή της “Κοινωνίας Βήμα” στην ανάγκη δημιουργίας Ενεργειακής Κοινότητας
Ο συνδυασμός «Κοινωνίας Βήμα» καταθέτει δημόσια, μέσω του μέλους της Νίκου Χατζηαργυρίου, Ομότιμου Καθηγητή ΕΜΠ και πρώην Προέδρου και Διευθύνοντος Συμβούλου του ΔΕΔΔΗΕ, κείμενο συμβολής για την ανάγκη δημιουργίας Ενεργειακής Κοινότητας και το ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει ο Δήμος Ν. Φιλαδέλφειας Ν. Χαλκηδόνας παραθέτοντας την μέχρι σήμερα υπάρχουσα εμπειρία, σε συνάφεια με την τεκμηρίωση του προγράμματος.
Οι παρακάτω πληροφορίες αναρτώνται με αφορμή την τοποθέτηση του επικεφαλής της δημοτικής παράταξης «Κοινωνίας Βήμα» Γιάννη Τζέλη για το θέμα Ενεργειακής Κοινότητας στη Νέα Φιλαδέλφεια-Νέα Χαλκηδόνα στη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου της 27 Μαρτίου και την απόκριση του δημάρχου ότι το θέμα εξετάζεται.
Ενεργειακές Κοινότητες: Ο ρόλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και η σημερινή κατάσταση στην Ελλάδα
Οι Ενεργειακές Κοινότητες αποτελούν ένα εργαλείο που δίνει τη δυνατότητα παραγωγής και διαχείρισης ηλεκτρικής ενέργειας σε συνεργαζόμενους πολίτες, επιχειρήσεις και φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης και ταυτόχρονα συμβάλει στη διάχυση του οφέλους σε αυτούς και στην κοινωνία ευρύτερα. Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι οι ενεργειακές κοινότητες δύνανται να απαντήσουν σε σημαντικό βαθμό στο ζήτημα της πρόσβασης στην ενέργεια και στην επίλυση του προβλήματος της ενεργειακής φτώχειας. Μέσα από τη λειτουργία τους δημιουργείται ταυτόχρονα μία εναλλακτική αντίληψη για το σημαντικό ρόλο της τοπικής αυτοδιοίκησης, η οποία μπορεί να έχει ουσιαστική συμμετοχή στη διαδικασία του ενεργειακού μετασχηματισμού, ενισχύοντας την παραγωγική ανασυγκρότηση σε βιώσιμη κατεύθυνση και μειώνοντας το ενεργειακό κόστος για τους ίδιους τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Οι ΟΤΑ μπορούν να αναλάβουν διαφορετικούς ρόλους κατά τη διαδικασία δημιουργίας ενεργειακών κοινοτήτων. Ενεργώντας υποστηρικτικά, οι δήμοι έχουν τη δυνατότητα να ενεργοποιήσουν πολίτες, επιχειρήσεις, τοπικές αρχές και ενώσεις, για να σχεδιάσουν και να δράσουν σε ευρύτερη κλίμακα, συμβάλλοντας ουσιαστικά στην επίτευξη των ενεργειακών και κλιματικών στόχων του δήμου. Οι ΟΤΑ μπορούν επίσης να χρησιμοποιούν δικούς τους πόρους για να αναπτύξουν έργα που θα υποστηρίξουν και θα ενισχύσουν το τοπικό ενεργειακό σύστημα. Μέσω αυτών των έργων, μπορούν εκτός των άλλων, να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας σε τοπικό επίπεδο, υποστηρίζοντας ευάλωτους πολίτες μέσω οικονομικών ή άλλων δράσεων, όπως ο εικονικός ενεργειακός συμψηφισμός. Ο εικονικός ενεργειακός συμψηφισμός είναι ο συμψηφισμός μεταξύ της παραγόμενης ενέργειας και της καταναλισκόμενης ενέργειας σε ένα ή περισσότερα σημεία κατανάλωσης ώστε να μειώνεται η προς χρέωση ενέργεια. Η θέση της μονάδας παραγωγής και τα σημεία κατανάλωσης μπορεί να βρίσκονται σε διαφορετικές τοποθεσίες χωρίς να υπάρχει άμεση ηλεκτρική διασύνδεση μεταξύ τους.
Γενικές πληροφορίες για την τρέχουσα κατάσταση των ΕΚ στην Ελλάδα μπορεί να βρει κανείς στο Ενεργειακό Παρατηρητήριο του Green Tank [2]. Όσον αφορά την Τοπική Αυτοδιοίκηση, πολλοί Δήμοι έχουν ενεργοποιηθεί για τη σύσταση ΕΚ με το σχήμα του εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού, ενώ αναμένεται ο νέος νόμος για την αυτοπαραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Επιπλέον, η Κεντρική Ένωση Δήμων – ΚΕΔΕ έχει δρομολογήσει πρωτοβουλία για ειδικό πρόγραμμα, με το οποίο θα χρηματοδοτείται η δημιουργία ΕΚ από Δήμους μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης είτε μέσω του προγράμματος Αντώνης Τρίτσης.
Στη συνέχεια, παρατίθενται χαρακτηριστικά παραδείγματα δράσεων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης:
Η Μινώα Ενεργειακή, είναι η πρώτη ΕΚ στη νησιωτική Ελλάδα στην οποία συμμετέχουν η Περιφέρεια Κρήτης και 5 δήμοι, εκκλησιαστικοί φορείς, ιδρύματα, συνεταιρισμοί, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και απλοί πολίτες. Ήδη έχουν κατασκευαστεί τα πρώτα ενεργειακά έργα της Κοινότητας.
Η ΕΚ Φαέθων του Δήμου Φυλής βρίσκεται σε φάση υλοποίησης φωτοβολταικού πάρκου ισχύος 10 μεγαβάτ και επιπλέον έχει εξασφαλίσει από τη ΡΑΕ βεβαιώσεις παραγωγού ηλεκτρικής ενέργειας για δύο φωτοβολταϊκά ισχύος 45 και 12.5 μεγαβάτ.
Η ΕΚ Καβάλας ΣΥΝ.ΠΕ ιδρύθηκε το 2021 με στόχο τη σημαντική μείωση στους λογαριασμούς ρεύματος με την κατασκευή φωτοβολταϊκού πάρκου ισχύος 16 μεγαβάτ.
Η ΕΚ του Δήμου Αγρινίου βρίσκεται στη φάση αδειοδότησης έργου φωτοβολταϊκού πάρκου, ισχύος 18 μεγαβάτ με κύριο στόχο την παροχή δωρεάν ρεύματος σε 2.052 ευάλωτες οικογένειες και η εξασφάλιση της ενεργειακής αυτονομίας του Δήμου.
Άλλες ΕΚ με συμμετοχή δημοτικής αρχής περιλαμβάνουν την ΕΚ των Δήμων Φλώρινας και Πρεσπών (ιδρύθηκε το 2021), την ΕΚ Ανωγείων, την υπό σύσταση ΕΚ Τρικκαίων, (εγκρίθηκε από το ΔΣ το 2022), την ΕΚ Ακτίου-Βόνιτσας, η οποία έχει ήδη αιτηθεί την πρώτη άδεια σημαντικών έργων από την ΡΑΕ, κλπ. Επιπλέον υπό διαμόρφωση βρίσκονται η ΕΚ Ιωαννίνων και Μετσόβου, του Δήμου Ρήγα Φεραίου, του Δήμου Νεάπολης Συκαιών και Δήμου Σιθωνίας, του Δήμου Αλμυρού και Δήμου Φαρσάλων, του Δήμου Αρταίων, του Δήμου Χανίων, κλπ.
Στις περισσότερες από αυτές συμμετέχουν εκτός του Δήμου, Δημοτικές Επιχειρήσεις, Σχολικές Επιτροπές, Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις, Αγροτικοί Συνεταιρισμοί, Τοπικές Επιχειρήσεις, αλλά και φυσικά πρόσωπα.
Τέλος, θα πρέπει να αναφερθούν σε δυο σημαντικές σχετικές πρωτοβουλίες:
η πρωτοβουλία της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας για τη συγκρότηση επτά ΕΚ με τη συμμετοχή περισσοτέρων από 60 τοπικών φορέων, για την κατασκευή του μεγαλύτερου συνεργατικού φωτοβολταϊκού πάρκου στην Ευρώπη στο Μεσολόγγι,
η πρόσφατη πρωτοβουλία του δημάρχου Αθηναίων για σύσταση της «Αθηναϊκής Ενεργειακής Συμμαχίας» με συμμετοχή οκτώ δήμων, της Αθήνας, Αιγάλεω, Βύρωνα, Ζωγράφου, Καλλιθέας, Μοσχάτου-Ταύρου, Παπάγου-Χολαργού και Νέας Ιωνίας.
