Το νομοσχέδιο του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης προβλέπει τη δημιουργία του πρώτου δημόσιου φορέα που θα αξιοποιεί την Τεχνητή Νοημοσύνη, με στόχο την επιτάχυνση διαδικασιών και τη μείωση της ταλαιπωρίας των πολιτών, καταργώντας τη γραφειοκρατία και περιορίζοντας το διοικητικό κόστος. Το νομοσχέδιο εισάγει νέες εφαρμογές που απλοποιούν σημαντικές και χρονοβόρες διαδικασίες.
Η δημόσια διαβούλευση για το νομοσχέδιο θα διαρκέσει μέχρι τις 6 Σεπτεμβρίου, καθώς η κυβέρνηση επιθυμεί να προχωρήσει γρήγορα στην υλοποίησή του.
Η απλοποίηση των διαδικασιών και η μείωση του χρόνου για υποθέσεις που παρέμεναν «βαλτωμένες» για χρόνια θα προσφέρει «ανάσα» σε χιλιάδες ιδιοκτήτες που αντιμετωπίζουν διαφορές, είτε λόγω χαρακτηρισμών δασικών εκτάσεων μικρού τμήματος των κτημάτων τους είτε λόγω λαθών σε παλιές μελέτες κτηματογράφησης, διευκολύνοντας τις διορθώσεις. Επιπλέον, καταργείται η έγχαρτη διαδικασία, με τη δημιουργία νέας ψηφιακής πλατφόρμας που θα επιταχύνει τη διαδικασία κατά το 1/3 του χρόνου.
Το νομοσχέδιο περιλαμβάνει ειδικές ρυθμίσεις που επιστρέφουν στους κατόχους τους οικόπεδα που είχαν χαρακτηριστεί δασικά μετά από προσφυγές και διαιτησία, επιλύοντας έτσι τον αποκλεισμό του πρώην ιδιοκτήτη τους από τη διεκδίκηση τους.
Το πρώτο κεφάλαιο του νομοσχεδίου εστιάζει στην επιτάχυνση των διαδικασιών κτηματογράφησης μέχρι το τέλος του 2025 για όλη τη χώρα, επιταχύνοντας τις διαδικασίες έως και δύο χρόνια σε περιοχές όπου υπήρχε καθυστέρηση.
Σε άλλο κεφάλαιο, το νομοσχέδιο προβλέπει τη χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης για τον νομικό έλεγχο συμβολαίων. Θα προτείνεται μια εισήγηση και ο ελεγκτής θα ελέγχει τα δεδομένα και την προτεινόμενη εισήγηση, επιταχύνοντας σημαντικά το τελικό πόρισμα. Αυτή η εφαρμογή είναι ήδη σε πιλοτική λειτουργία και θα τεθεί σε κανονική λειτουργία από την ημερομηνία ψήφισης του νομοσχεδίου από τη Βουλή, που αναμένεται τον Σεπτέμβριο.
Επιπλέον, το νομοσχέδιο προβλέπει τη δυνατότητα μονομερούς τροποποίησης της σύστασης οριζόντιας ιδιοκτησίας, όταν διαπιστώνεται μικρή διαφορά μεταξύ της μέτρησης των τετραγωνικών μέτρων με σύγχρονα μέσα και των τετραγωνικών που αναφέρονται στο παλιό συμβόλαιο. Αυτή η ρύθμιση αναμένεται να προσφέρει λύση σε χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων που βρίσκονται σε αδιέξοδα λόγω μικρών διαφορών στα τετραγωνικά μέτρα.
Μηχανικοί Κτηματολογίου
Δημιουργείται επίσης Μητρώο Πιστοποιημένων Μηχανικών Κτηματολογίου. Με την ένταξή τους σε αυτό το μητρώο, οι Πιστοποιημένοι Μηχανικοί αποκτούν το δικαίωμα να διενεργούν ελέγχους και να λαμβάνουν αποφάσεις σε περιπτώσεις εμπρόθεσμης υποβολής αιτιολογημένων αντιρρήσεων. Η πιστοποίηση ως μηχανικός κτηματολογίου μπορεί να αποκτηθεί:
α) από μηχανικούς της Υποδιεύθυνσης Διαχείρισης Χωρικών Δεδομένων του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου «Ελληνικό Κτηματολόγιο», ύστερα από απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του εν λόγω φορέα, ή
β) από ιδιώτες μηχανικούς, οι οποίοι θα εγγραφούν στο μητρώο μετά την υποβολή αίτησης από υποψηφίους που πληρούν τα απαιτούμενα προσόντα όπως ορίζονται από το νόμο.
Το νομοσχέδιο με τίτλο: «Ολοκλήρωση της κτηματογράφησης, απλοποίηση διαδικασιών, χρήση τεχνητής νοημοσύνης και διατάξεις για τη λειτουργία του ν.π.δ.δ. “Ελληνικό Κτηματολόγιο”, λοιπές διατάξεις του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης» περιλαμβάνει 31 άρθρα και αποσκοπεί:
– Στην επιτάχυνση της διαδικασίας κτηματογράφησης, με στόχο την ολοκλήρωση της κτηματογράφησης σε όλη τη χώρα μέχρι το 2025, καθώς και στη θέσπιση νέας ψηφιακής διαδικασίας για τη διόρθωση γεωμετρικών στοιχείων ακινήτων.
– Στην απλοποίηση και επιτάχυνση των διαδικασιών μεταβίβασης ακινήτων, καταχώρισης εγγραπτέων πράξεων και διόρθωσης κτηματολογικών εγγραφών, προκειμένου να αποφευχθούν περίπλοκες διοικητικές διαδικασίες και χρονοβόρες δικαστικές διαμάχες.
– Στην αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης και νέων εφαρμογών για την αναβάθμιση των υπηρεσιών του «Ελληνικού Κτηματολογίου».
– Στην ενίσχυση της επιχειρησιακής αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας στην οργάνωση και λειτουργία του ν.π.δ.δ. «Ελληνικό Κτηματολόγιο».
Επιπλέον, το νομοσχέδιο προβλέπει ότι τα Υποθηκοφυλακεία θα κλείσουν οριστικά μέχρι το τέλος του 2024, ενώ η προθεσμία για τις δηλώσεις των ακινήτων παραμένει η 30ή Νοεμβρίου 2024.
Βασικά Άρθρα
Σύμφωνα με το δεύτερο άρθρο του νομοσχεδίου, οι κύριοι στόχοι του είναι οι εξής:
α) Η παράδοση των μελετών κτηματογράφησης στις περιοχές που περιγράφονται στο άρθρο 3 του παρόντος.
β) Η καθιέρωση νέας διαδικασίας διόρθωσης γεωμετρικών στοιχείων σε λειτουργούν κτηματολόγιο.
γ) Η εφαρμογή νέας τεχνολογίας τεχνητής νοημοσύνης για την υποστήριξη της διεκπεραίωσης εκκρεμών υποθέσεων του Κτηματολογίου, καθώς και η δυνατότητα υποβολής πράξεων στον φορέα σε εικοσιτετράωρη βάση.
δ) Η τροποποίηση της διαδικασίας διόρθωσης προδήλων σφαλμάτων για οριζόντιες ή κάθετες ιδιοκτησίες.
ε) Η μεταβίβαση ακινήτων μεταξύ φορέων της γενικής κυβέρνησης με κοινή υπουργική απόφαση αντί για νόμο, καθώς και η ανάληψη από τους Δήμους ψηφιοποιημένων αρχείων υποθηκοφυλακείων.
στ) Η διόρθωση κτηματολογικών εγγραφών σε περίπτωση αποδοχής αντιρρήσεων κατά του δασικού χάρτη και η δυνατότητα μονομερών τροποποιήσεων στοιχείων ακινήτων.
ζ) Η καθιέρωση μόνιμης ρύθμισης για τη σύνταξη οριστικών συμβολαίων μεταβίβασης ακινήτων με επαχθή αιτία, σε εκτέλεση προσυμφώνων.
η) Η ανάθεση αποφασιστικής αρμοδιότητας σε δικηγόρους του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου «Ελληνικό Κτηματολόγιο» με έμμισθη εντολή.
θ) Η θέσπιση ρυθμίσεων για την πρόσληψη προσωπικού για την κάλυψη έκτακτων αναγκών στο νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου «Ελληνικό Κτηματολόγιο».
Στο τρίτο άρθρο γίνεται λόγος για την ένταξη περιοχών στο λειτουργούν Κτηματολόγιο μετά την ολοκλήρωση του ελέγχου νομιμότητας, στο τέταρτο άρθρο αναφέρεται η διεκπεραίωση κτηματογράφησης εντός του Κτηματολογίου, και στο πέμπτο άρθρο περιγράφονται οι εργασίες των αναδόχων εντός του Κτηματολογίου.
Στο δεύτερο κεφάλαιο αναλύεται η διαδικασία διόρθωσης γεωμετρικών στοιχείων ακινήτου, περιλαμβάνοντας το άρθρο 6 που αναφέρεται στους Πιστοποιημένους Μηχανικούς Κτηματολογίου, το άρθρο 7 για την υποβολή αίτησης διόρθωσης και τις σχετικές κοινοποιήσεις – Έκδοση απόφασης, το άρθρο 8 για την Έκδοση απόφασης επί αιτήσεων διόρθωσης μετά από υποβολή αντιρρήσεων, και το άρθρο 9 για τη Δευτεροβάθμια κρίση επί αιτήσεων διόρθωσης.
Το τρίτο μέρος του νομοσχεδίου εστιάζει στην απλοποίηση διαδικασιών και στη μείωση της γραφειοκρατίας στο νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου «Ελληνικό Κτηματολόγιο», με το άρθρο 10 να αφορά την εισήγηση νομικού ελέγχου μέσω συστήματος τεχνητής νοημοσύνης.
Επίσης:
- Το άρθρο 11 προβλέπει τη δυνατότητα εικοσιτετράωρης ψηφιακής υποβολής πράξεων στο ν.π.δ.δ. «Ελληνικό Κτηματολόγιο».
- To άρθρο 12 προβλέπει πειθαρχικές ποινές προϊσταμένων κτηματολογικών γραφείων και υποκαταστημάτων.
- Το άρθρο 13 προβλέπει τη διαδικασία διόρθωσης πρόδηλων σφαλμάτων των κτηματολογικών εγγραφών.
- Το άρθρο 14 προβλέπει την παράδοση αρχείων υποθηκοφυλακείων σε δήμους – Δυνατότητα έκδοσης ακριβούς αντιγράφου από δήμους.
- Το άρθρο 15 προβλέπει την διόρθωση κτηματολογικής εγγραφής σε περίπτωση απόφασης αποδοχής αντιρρήσεων κατά του δασικού χάρτη.
- Στο άρθρο 16 προβλέπεται η δυνατότητα μονομερούς διόρθωσης στοιχείων συμβολαίων – Προϋποθέσεις και επιτρεπτές αποκλίσεις εμβαδομετρήσεων.
- Στο άρθρο 17 προβλέπεται η υποβολή τοπογραφικών διαγραμμάτων στο ν.π.δ.δ. «Ελληνικό Κτηματολόγιο» για τη χορήγηση οικοδομικής άδειας.
- Στο άρθρο 18 προβλέπεται η σύνταξη με αυτοσύμβαση οριστικών συμβολαίων μεταβίβασης ακινήτων με επαχθή αιτία σε εκτέλεση προσυμφώνων, χωρίς την προσκόμιση πιστοποιητικών.
- Στο άρθρο 19 η παράταση προθεσμίας επικύρωσης ανώμαλων δικαιοπραξιών.
