Μνημόσυνο για τα θύματα της Μικρασιατικής Καταστροφής στη Ν. Φιλαδέλφεια
Την Κυριακή 6 Οκτωβρίου 2024 τελέστηκε το υπέρ της αναπαύσεως των ψυχών των αδίκω θανάτω και μαρτυρικώς τελειωθέντων κατά την Μικρασιατική Καταστροφή στον Ιερό Καθεδρικό Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Νέας Φιλαδέλφειας χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ν. Ιωνίας και Φιλαδελφείας κ.κ. Γαβριήλ και ακολούθησε επιμνημόσυνη δέηση και κατάθεση στεφάνων στο Μνημείο των Μικρασιατών.
Στο μνημόσυνο παρέστη σύσσωμη η Δημοτική Αρχή.
Στεφάνια κατέθεσαν ο Δήμαρχος και ο Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου, ο Αντιπρόεδρος του Π.Π.Ι.ΕΔ, εκπρόσωποι των δημοτικών παρατάξεων, των πολιτιστικών συλλόγων και των κομμάτων.
Εκ μέρους της Περιφέρειας Αττικής παρέστη και κατέθεσε στεφάνι ο Αντιπεριφερειάρχης Κεντρικού Τομέα Κώστας Ζώμπος.
Ο Δήμαρχος Νέας Φιλαδέλφειας – Νέας Χαλκηδόνας Γιάννης Τομπούλογλου κατά τον χαιρετισμό του αναφέρθηκε στην ανάγκη μεταλαμπάδευσης από γενιά σε γενιά της παρακαταθήκης και της ιστορίας του μικρασιατικού ελληνισμού, που έχει τη δική του λαμπρή συμβολή στη θεμελίωση και διαμόρφωση του σύγχρονου κόσμου αλλά και υπέστη πρωτοφανή δεινά.
«Δεν ξεχνώ. Μεταφέρω τη δάδα της μνήμης από γενιά σε γενιά. Και διδάσκω όχι το μίσος, όχι την εκδίκηση, όχι την προδοσία, αλλά την ουσιαστική κι ανιδιοτελή αγάπη μου προς την Πατρίδα, τη γλώσσα, τη θρησκεία που μας ένωσε μπροστά στα χαλάσματα της Σμύρνης και τους τάφους των σφαγιασμένων προγόνων μας», υπογράμμισε μεταξύ άλλων.
Αναλυτικά, ο χαιρετισμός του Δημάρχου Νέας Φιλαδέλφειας – Νέας Χαλκηδόνας είχε ως εξής: “Σεβασμιώτατε, Κυρίες και κύριοι βουλευτές, κυρίες και κύριοι,
Αν η Ιστορία, είναι μια αλυσίδα γεγονότων, τότε η ιστορία της Μικρασίας και της καταστροφής του 1922 είναι μια αλυσίδα μνήμης κι αλήθειας. Αλήθεια, δηλαδή το άλφα στερητικό και λήθη. Α- λήθεια σημαίνει τις δυο λέξεις που λέγαμε, λέμε και πάντα θα λέμε στο μέλλον: Δεν ξεχνώ. Δεν ξεχνώ και δεν θα ξεχάσω τις τρεις χιλιετίες ζωής και δημιουργίας πολιτισμού του Ελληνισμού στη Μικρά Ασία.
Από τη μυθική άλωση της Τροίας από τους Αχαιούς, ως τη μεγαλειώδη πορεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου και τη μεταφορά της πρωτεύουσας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας στην Κωνσταντινούπολη, που σήμανε τις απαρχές του Βυζαντίου. Δεν ξεχνώ τους Έλληνες Μικρασιάτες που διαμόρφωσαν το σύγχρονο κόσμο. Τον Θαλή τον Μιλήσιο, τον Ηράκλειτο, τον Αναξίμανδρο κι άλλους Ίωνες προσωκρατικούς, που ετοίμασαν το Παγκόσμιο Πνεύμα για να δεχθεί τη διδασκαλία του Πλάτωνα, του Σωκράτη, του Αριστοτέλη.
Δεν ξεχνώ τη Σμύρνη, τη Φώκαια, τις Κλαζομενές, την Έφεσο, τη Μίλητο, και βέβαια τον Ελληνικό Πόντο, την Τραπεζούντα, την Κερασούντα, την Παναγία Σουμελά. Δεν ξεχνώ τη Σμύρνη των αρχών του 20ού αιώνα, με τον Ελληνισμό να κυριαρχεί πνευματικά, εμπορικά, οικονομικά, κοινωνικά.
Δεν ξεχνώ τις προσπάθειες της Πατρίδας μας με τον Ελευθέριο Βενιζέλο, που οδήγησαν στη Συνθήκη των Σεβρών, με την οποία παραχωρήθηκαν (για λίγο, δυστυχώς) στην Ελλάδα, η ανατολική Θράκη, η Ίμβρος, η Τένεδος, η Χίος, η Σάμος, η Μυτιλήνη και, το σημαντικότερο, η Σμύρνη με ειδικό καθεστώς.
Κι όπως ο Οδυσσέας, όταν είδε από μακριά την Ιθάκη, δεν πρόσεξε ότι οι σύντροφοί του άνοιξαν απρόσεκτα τον Ασκό του Αιόλου που τον πήρε και πάλι μακριά από το σπίτι του, έτσι κι εμείς ανοίξαμε το δικό μας Ασκό του Αιόλου με τις εκλογές του 1920, την ώρα που ήμασταν κοντά, πιο κοντά από ποτέ, στην πραγμάτωση της Μεγάλης Ιδέας.
Δεν ξεχνώ ποτέ την 13η Αυγούστου 1922. Τότε που άρχισε η κατάρρευση του ελληνικού μετώπου από το Αφιόν Καραχισάρ, την παλαιά Νικόπολη. Ήταν η αρχή του δράματος, της καταστροφής, του εθνικού ακρωτηριασμού.
Αλλά, αλίμονο, τα χειρότερα έρχονταν μετά, με την καταστροφή της Σμύρνης. Η πολυεθνική, αλλά με κυρίαρχο το ελληνικό στοιχείο Σμύρνη, ήταν ένα διαμάντι της Ανατολής. Ούτε τις διηγήσεις και τις μνήμες από τη Σμύρνη θα ξεχάσουμε ποτέ. Τις βόλτες των Ελλήνων στον Κάτω Μαχαλά. Τις συγκεντρώσεις και τις μοναδικές παραστάσεις στο τριώροφο θέατρο Καμεράνο, που ήταν ένα αρχιτεκτονικό στολίδι. Τον κυριακάτικο εκκλησιασμό στους 16 Ορθόδοξους Ναούς. Την επιμόρφωση μικρών και μεγάλων στην θαυμαστή Ευαγγελική Σχολή με τα 50.000 βιβλία, σπάνια χειρόγραφα κι άλλα πολύτιμα αντικείμενα.
Αυτά, κι άλλα πολλά έκαναν τη Σμύρνη μια πόλη που άξιζε να ζει κανείς με προκοπή κι ευτυχία. Η Σμύρνη πριν την καταστροφή αριθμούσε σχεδόν τριακόσιες χιλιάδες κατοίκους, οι περισσότεροι από τους οποίους ήταν Έλληνες. Μόλις τα τουρκικά τάγματα θανάτου μπήκαν στην πόλη, στις 13 Σεπτεμβρίου 1922, χιλιάδες Έλληνες έπεφταν ή στη θάλασσα και πνίγονταν, ή στα χέρια των Τούρκων και πέθαιναν μαρτυρικά. Οι πιο βάρβαροι από τους εισβολείς, οι τρομεροί Τσέτες, έδειξαν το πιο αποκρουστικό πρόσωπο: Εν ψυχρώ δολοφονίες αμάχων, ακόμα και νηπίων. Βασανισμοί. Βιασμοί. Πλιάτσικο. Γκρέμισμα σπιτιών, σχολείων, εκκλησιών. Τίποτα δεν έμεινε όρθιο.
Ήταν τότε που ο Αμερικανός πρόξενος στη Σμύρνη, Τζορτζ Χόρτον, βλέποντας τις θηριωδίες, είχε πει: «Ένα από τα δυνατότερα συναισθήματα ήταν εκείνο της ντροπής, διότι ανήκα στο ανθρώπινο γένος». Συνολικά στη μικρασιατική καταστροφή, καταγράφηκαν περισσότεροι από 625.000 νεκροί και περίπου ενάμιση εκατομμύριο πρόσφυγες.
Καταλαβαίνω ότι μπορεί κάποιος να πει ή να σκεφτεί: «Σωστά είναι όλα αυτά. Αλλά μήπως να τα αφήσουμε πια πίσω μας, να χαθούν στη λήθη του χρόνου, αντί να γυρίζουμε και να ξαναγυρίζουμε σε ένα παρελθόν που δεν πρόκειται να αλλάξει;». Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα είναι ότι ένας λαός που δεν θυμάται το παρελθόν του, είναι καταδικασμένος να το ξαναζήσει. Συνεπώς όχι απλώς δεν ξεχνούμε, αλλά φροντίζουμε να μαθαίνουν και οι νεότεροι, ώστε με τη σειρά τους να μεταφέρουν την Α-λήθεια στις επόμενες γενιές.
Δεν ξεχνώ. Μεταφέρω τη δάδα της μνήμης από γενιά σε γενιά. Και διδάσκω όχι το μίσος, όχι την εκδίκηση, όχι την προδοσία, αλλά την ουσιαστική κι ανιδιοτελή αγάπη μου προς την Πατρίδα, τη γλώσσα, τη θρησκεία που μας ένωσε μπροστά στα χαλάσματα της Σμύρνης και τους τάφους των σφαγιασμένων προγόνων μας.
Δεν ξεχνώ, και δεν θέλω να ξεχάσω ότι είμαι Έλληνας και έχω αφήσει το ιστορικό μου αποτύπωμα στη Μικρά Ασία επί χιλιετίες.
Κι όταν κοιτάζω με τα μάτια της ψυχής τα παράλια της Ιωνίας, βλέπω την ιστορική παρουσία του Ελληνισμού εκεί, βλέπω ένα πολύτιμο κομμάτι της Πατρίδας μου. Μικρά Ασία, αναπόσπαστο κομμάτι του Ελληνισμού, χαίρε.”
