Παρουσιάζεται από τις 16 έως τις 30 Νοεμβρίου 2011 στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων
Ο Πολιτισμικός Οργανισμός του Δήμου Αθηναίων, η Πρεσβεία της Τσέχικης Δημοκρατίας στην Αθήνα και το Κοινωφελές Ίδρυμα Νικολάου & Ελένης Πορφυρογένη, παρουσιάζουν, από 16 έως τις 30 Νοεμβρίου 2011 στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων, την έκθεση «Η Μαγεία της Τσέχικης Παράδοσης» του διάσημου Τσέχου ζωγράφου Γιόζεφ Λάντα (1887 – 1957), εικαστικού εκπροσώπου της παράδοσης της τσεχικής υπαίθρου του 1ου ήμισυ του 20ου αιώνα και εικονογράφου που έδωσε την εικαστική μορφή στον αιώνιο ρέμπελο Καλό Στρατιώτη Σβέϊκ του Γιάροσλαβ Χάσεκ.
O Τσέχος γελοιογράφος, εικονογράφος, σκιτσογράφος, σκηνογράφος, συγγραφέας και ζωγράφος διεθνούς φήμης Γιόζεφ Λάντα γεννήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 1887 στο χωριό Χρούσιτσε κοντά στην Πράγα. Από το 1902 ζούσε μόνιμα στην Πράγα, όπου αρχικά μαθήτευσε ως βιβλιοδέτης, και αργότερα για ένα μικρό διάστημα φοίτησε στην περίφημη UMPRUM – Σχολή Εφαρμοσμένων Τεχνών της Πράγας. Τη διετία 1913-1915 συγκατοίκησε με τον Γιάροσλαβ Χάσεκ, συγγραφέα του Καλού Στρατιώτη Σβέϊκ, του μυθιστορήματος που έμελλε να αποκτήσει παγκόσμια δόξα συνοδευόμενο από τις μοναδικές εικονογραφήσεις του Λάντα.
Τα σχέδια και οι γελοιογραφίες του εκτίθενται σε γκαλερί από το 1920, οι πίνακές του από τα μέσα της δεκαετίας του ’20. Το 1923 έγινε μέλος της Ένωσης εικαστικών καλλιτεχνών ΜΑΝΕΣ, και του Συνδικάτου Τσεχοσλοβάκων Εικαστικών. Έκτοτε επέστρεφε συχνά και παραθέριζε στη γενέτειρά του, το χωριό Χρούσιτσε. Ο κόσμος του χωριού της Κεντρικής Τσεχίας, τα βιώματα της παιδικής ηλικίας και οι παραδόσεις της υπαίθρου που τότε ακόμη διατηρούσαν όλη τη ζωντάνιά τους, αποτέλεσαν πλούσια πηγή έμπνευσης για τη δημιουργία μιας σειράς μνημειακών έργων που κατατάσσουν τον Λάντα στους πιο πρωτότυπους ζωγράφους της σύγχρονης τέχνης. Έργα του παρουσιάστηκαν μεταξύ άλλων στην Έκθεση Διακοσμητικών Τεχνών στο Παρίσι (1925), ενώ τη δεκαετία του ’30 συνεργάζεται με θέατρα, και ως ζωγράφος δημιουργεί τα πιο σημαντικά έργα του. Το 1947 βραβεύτηκε με την ανώτατη διάκριση του «Εθνικού Καλλιτέχνη της Τσεχοσλοβακίας». Ο Λάντα παρόλο που γεννήθηκε το 19ο αιώνα και πέθανε το 1957, είναι μέχρι και σήμερα από τους πιο αγαπητούς λαϊκούς καλλιτέχνες.
Εγκαίνια: Τρίτη 15 Νοεμβρίου, ώρα 19:00
Διάρκεια: 16 έως τις 30 Νοεμβρίου
Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων – Αίθουσα «Ιακωβίδης»:
Ακαδημίας 50, τηλ.: 210 36 21 601, στάση Μετρό: Πανεπιστήμιο
Ώρες λειτουργίας: Τρίτη – Σάββατο: 10.00 – 14.00 & 17.00 – 21.00, Κυριακή 10.00 – 14.00, εκτός Δευτέρας και απογεύματος Κυριακής
Ποιος ήταν ο Γιόζεφ Λάντα
O Τσέχος γελοιογράφος, εικονογράφος, σκιτσογράφος, σκηνογράφος, συγγραφέας και ζωγράφος διεθνούς φήμης Γιόζεφ Λάντα γεννήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 1887 στο χωριό Χρούσιτσε κοντά στην Πράγα, στην οικογένεια φτωχού τσαγκάρη, τελευταίο από τα 4 παιδιά. Τον πρώτο χρόνο της ζωής του τυφλώθηκε στο δεξί μάτι, ύστερα από ατύχημα. Από το 1902 ζούσε μόνιμα στην Πράγα, όπου αρχικά μαθήτευσε ως βιβλιοδέτης, και αργότερα για ένα μικρό διάστημα φοίτησε στην περίφημη UMPRUM – Σχολή Εφαρμοσμένων Τεχνών της Πράγας. Αυτήν την εποχή γνώρισε το αναρχικό και προλεταριακό κίνημα, τη γέννηση του οποίου προκάλεσε η βαθιά δυσαρέσκεια του λαού με την πολιτική της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας της οποίας η Βοημία ήταν μέρος, και άρχισε να ασχολείται ενεργά με γελοιογραφίες και πολιτική σάτιρα. Σχέδια του άρχισαν να δημοσιεύονται σε περιοδικά και εφημερίδες της εποχής ήδη από το 1904. Παράλληλα δημοσίευε και λογοτεχνικά κείμενα, ήρθε σε επαφή με σημαντικούς συγγραφείς και άρχισε να εικονογραφεί τα βιβλία τους (τα σχέδιά του κόσμησαν συνολικά περισσότερα από 200 βιβλία). Την ίδια εποχή φιλοτέχνησε τους πρώτους πίνακες, ζωγραφισμένους με μεικτή τεχνική. Τη διετία 1913-1915 συγκατοίκησε με τον Γιάροσλαβ Χάσεκ, συγγραφέα του Καλού Στρατιώτη Σβέϊκ, του μυθιστορήματος που έμελλε να αποκτήσει παγκόσμια δόξα συνοδευόμενο από τις μοναδικές εικονογραφήσεις του Λάντα. Από το 1911 ξεκίνησε τη συγγραφή μιας σειράς βιβλίων για παιδιά και μεγάλους, οι πρωταγωνιστές των οποίων εμπλούτισαν τη φαντασία γενεών: Το Αλφαβητάριο, Μίκες, ο γάτος που μιλάει (1934), το διήγημα Η έξυπνη αλεπού (1937). Από το 1917 οι εικόνες του τυπώνονται υπό μορφή καρτ-ποστάλ, κι έτσι το έργο του διαδίδεται μαζικά και αποκτά ξεχωριστή αναγνωρισιμότητα. Τα σχέδια και οι γελοιογραφίες του εκτίθενται σε γκαλερί από το 1920, οι πίνακές του από τα μέσα της δεκαετίας του ’20. Το 1923 έγινε μέλος της Ένωσης εικαστικών καλλιτεχνών ΜΑΝΕΣ, και του Συνδικάτου Τσεχοσλοβάκων Εικαστικών. Έκτοτε επέστρεφε συχνά και παραθέριζε στη γενέτειρά του, το χωριό Χρούσιτσε. Ο κόσμος του χωριού της Κεντρικής Τσεχίας, τα βιώματα της παιδικής ηλικίας και οι παραδόσεις της υπαίθρου που τότε ακόμη διατηρούσαν όλη τη ζωντάνιά τους, αποτέλεσαν πλούσια πηγή έμπνευσης για τη δημιουργία μιας σειράς μνημειακών έργων που κατατάσσουν τον Λάντα στους πιο πρωτότυπους ζωγράφους της σύγχρονης τέχνης. Έργα του παρουσιάστηκαν μεταξύ άλλων στην Έκθεση Διακοσμητικών Τεχνών στο Παρίσι (1925). Τη δεκαετία του ’30 συνεργάζεται με θέατρα, και ως ζωγράφος δημιουργεί τα πιο σημαντικά έργα του: το μεγάλων διαστάσεων Τρίπτυχο Τσεχικό τοπίο (1935), τον κύκλο Παιδικά παιχνίδια -Άνοιξη, Καλοκαίρι, Φθινόπωρο, Χειμώνας (1936-37). Το 1936 πρωτοεμφανίζεται – στον πίνακα με τον τίτλο Βράδυ Χριστουγέννων – η μορφή του Νυχτοφύλακα, η οποία σε διάφορες εκδοχές θα επανέρχεται ως κεντρικό μοτίβο πολλών έργων του. Χαρακτηριστικά για τη δουλειά του Λάντα είναι επίσης ο μυθικός Βόντνικ, το Ξωτικό του νερού, που υπάρχει στο έργο του σε 50 τουλάχιστον παραλλαγές, όπως και οι χαριτωμένες συνθέσεις γεμάτες πρόσωπα και ζώα – Το Όνειρο του Δασοφύλακα, Τα Ζώα ξεχειμωνιάζουν στην καλύβα του Δασοφύλακα, οι περίφημες αναπαραστάσεις καβγάδων στις τσέχικες μπιραρίες (Καβγάς στο καπηλειό, 1943), και τα τόσο δημοφιλή χειμωνιάτικα τοπία με παιδιά που παίζουν στο χιόνι (Τοπίο με παιδιά που τραγουδούν κάλαντα, 1942, Παιδιά το χειμώνα 1943, Φτιάχνοντας χιονάνθρωπο και Χειμώνας, 1944, Χωριό στην κοιλάδα του ποταμού Σάζαβα). Από τις συνθέσεις χωρίς πρόσωπα, Σιωπηλή νύχτα με το άγαλμα Αγίου 1944, Άγια νύχτα 1951. Χάρη στο ιδιαίτερο ζωγραφικό ύφος του ο Λάντα κατέχει μια ξεχωριστή θέση στο σύγχρονο ευρωπαϊκό εικαστικό στερέωμα. Το 1947 βραβεύτηκε με την ανώτατη διάκριση του “Εθνικού Καλλιτέχνη της Τσεχοσλοβακίας”. Πέθανε στις 14 Δεκεμβρίου 1957.
