Η ομιλία του δημάρχου Μεταμόρφωσης, κ. Μιλτιάδη Καρπέτα, για την Εθνική Εορτή της 28ης Οκτωβρίου 1940
Σε αναπόσπαστο κομμάτι των εορταστικών εκδηλώσεων που γίνονται κάθε χρόνο στον Δήμο Μεταμόρφωσης για να τιμηθούν οι Εθνικές Επέτειοι έχουν εξελιχθεί οι ομιλίες του δημάρχου της πόλης, κ. Μιλτιάδη Καρπέτα, καθώς ξεφεύγουν από τους συνηθισμένους πανηγυρικούς λόγους που εκφωνούνται παραδοσιακά αυτές τις ημέρες.
Το ίδιο συνέβη και φέτος στον εορτασμός της 28ης Οκτωβρίου, όπου ο δήμαρχος Μεταμόρφωσης εκφώνησε τον Πανηγυρικό της ημέρας, στο Μνημείο Ηρώων, πριν την καθιερωμένη κατάθεση των στεφάνων.
Ο κ. Καρπέτας αρχικά στάθηκε στα κοινά στοιχεία των δύο εθνικών επετείων μας και στη συνέχεια μίλησε για το ηθικό μεγαλείο και τον ηρωισμό των Ελλήνων στο έπος του ’40.
Το εξαιρετικό ενδιαφέρον στην ομιλία του παρουσίασαν οι αναφορές του για το πως μπορούμε πραγματικά να τιμάμε σήμερα αυτούς τους αγώνες και στον επίλογο της ομιλίας του χαρακτηριστική ήταν η τοποθέτησή πως «Δεν μπορεί να γιορτάζουμε τον αγώνα και τη νίκη κατά του φασισμού – ναζισμού και να αποσιωπούμε ότι η κοινωνία μας ανέδειξε κατ΄ εξακολούθηση το ναζιστικό κόμμα τρίτη δύναμη στην Ελληνική Βουλή.»
Ο ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΟΣ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΔΗΜΑΡΧΟ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗΣ
Ολόκληρη η ομιλία του δημάρχου Μεταμόρφωσης είχε ως εξής: «196 χρόνια από τη γενέθλια του νεότερου ελληνισμού Επανάσταση του 1821.
77 χρόνια από το έπος του 1940. 25η Μαρτίου και 28η Οκτωβρίου, οι δυο μεγάλες εθνικές γιορτές.
– Σε αυτές ακουμπάει η εθνική μας αυτογνωσία.
-Αυτές τροφοδοτούν και στηρίζουν το συλλογικό μας υποσυνείδητο.
-Αυτές τονώνουν το αίσθημα του «ανήκειν» και την υπερηφάνεια για αυτό το «ανήκειν».
-Σε αυτές αναζητάμε στήριγμα στις ζοφερές εθνικές μας στιγμές.
-Και από αυτές αντλούμε αισιοδοξία και δύναμη, για να ξανασηκωθούμε και «να ξαναβρούμε τα φτερά τα πρωτινά μας τα μεγάλα», όταν έχουμε κατρακυλήσει κάτω από το τελευταίο σκαλί «στου κακού τη σκάλα».
-Αυτές είναι οι μεγάλες πηγές από όπου αναβλύζουν τα σημαντικότερα ρεύματα της νεοελληνικής δημιουργίας:
Στην ποίηση, τη μουσική, τη λογοτεχνία, τη ζωγραφική.
Τα κοινά στοιχεία
Κοινά στοιχεία και στις δυο εθνικές μας γιορτές:
-Η συλλογική έξαρση, πάνω από τα συνήθη μέτρα της ανθρώπινης συμπεριφοράς.
-Η υπεράσπιση υπέρτερων αξιών, με κατ΄ εξοχήν ηθικά χαρακτηριστικά.
-Η θυσία, στο βωμό αυτών των αξιών.
Τέτοιες είναι οι αξίες της Ελευθερίας, της Ανεξαρτησίας και της Αξιοπρέπειας, στη διττή τους διάσταση:
Την ατομική και την Εθνική.
Αυτός ο τόπος έχει μακρά παράδοση στη διαμόρφωση και την υπεράσπιση των αξιών αυτών:
-Από το «εις οιωνός άριστος, αμύνεσθαι περί πάτρης»,
-Το «μολών λαβέ» ,
– « Το δε την πόλιν σοι δούναι ουκ εμόν…»,
-Το «Ελευθερία ή Θάνατος»,
Μέχρι το « ΌΧΙ» της 28ης Οκτωβρίου 1940, διαγράφεται μια ξεκάθαρη γραμμή από κορυφαίες στιγμές της ιστορίας του Ελληνισμού.
Εκλάμψεις που σφυρηλάτησαν τις δομικές -για τον πολιτισμό – αυτές αξίες.
Αλλά και τις έννοιες του πατριωτισμού, του ηρωισμού, της θυσίας.
Αξίες και έννοιες που σταδιακά απέκτησαν οικουμενικό χαρακτήρα.
Είναι και αυτό μια λαμπρή συνεισφορά στο ανθρώπινο ιστορικό και πολιτισμικό οικοδόμημα.
Τέτοιες ιστορικές συλλογικές και ατομικές εξάρσεις, θεμελιώνονται σε μεγάλα πολιτισμικά, ψυχοσυναισθηματικά, κοινωνικά και αξιακά βάθρα:
-Το συλλογικό πνεύμα,
-Τη βαθειά ομοψυχία,
-Την πηγαία αλληλεγγύη,
– Τις κοινές αξίες,
-Το πνεύμα αυτοθυσίας για την υπεράσπισή τους και
-Τη βαθειά αίσθηση ιστορικής ευθύνης.
Όλα μαζί οδηγούν στην υπέρβαση του ανθρώπινου μέτρου και την πρόταξη ηθικών μεγεθών έναντι των φυσικών κανόνων και τάσεων, που διέπουν τη ζωή.
«Καθολικό, αυθόρμητο και πραγματικό το Όχι»
Όλα αυτά τα στοιχεία συνέτρεξαν το ξημέρωμα της 28ης Οκτωβρίου 1940. Και μαζί τους η πληγωμένη υπερηφάνεια από τις θρασύδειλες προκλήσεις του Ιταλικού Φασισμού, που είχαν προηγηθεί:
Στις 12 Ιανουαρίου του ΄40, η ιταλική αεροπορία βομβάρδισε απρόκλητα το πολεμικό πλοίο «ΗΡΙΟΝ» στη Γραμβούσα της Κρήτης.
Στις 30 Ιουνίου, το ίδιο απρόκλητα, βομβάρδισε τα πολεμικά «ΓΕΩΡΓΙΟΣ» και «ΟΛΓΑ» στη Ναύπακτο και
Στις 15 Αυγούστου, ιταλικό υποβρύχιο βύθισε το αντιτορπιλικό «ΕΛΛΗ» στην Τήνο.
Η συσσωρευμένη οργή από τις άνανδρες αυτές επιθέσεις, έγινε καταιγίδα, που ξέσπασε με το ιταμό τελεσίγραφο του Μουσολίνι, που, βαθειά νύχτα, απαιτούσε την παράδοση της χώρας σε τρεις ώρες.
Έτσι, το «ΟΧΙ», που πράγματι πρόφερε ο Ι. Μεταξάς, έγινε παλλαϊκή ιαχή, μέγα σύμβολο και μήτρα του έπους που γεννήθηκε από αυτό. -Και παρέμεινε πραγματικό όχι στο διηνεκές.- Γιατί ήταν καθολικό, αυθόρμητο και πραγματικό. Δεν ήταν κάλπικο, δεν ήταν κίβδηλο, δεν ήταν απατηλό.
Τα γεγονότα που ακολούθησαν είναι γνωστά. Η ηθική και ιστορική τους αξία αναμφισβήτητη και καθολικά αποδεκτή:
Όλοι οι Έλληνες συμφωνούν και όλοι οι Έλληνες είναι υπερήφανοι για το έπος του ’40 .
Κανένας ξένος δεν αμφισβήτησε το ηθικό μεγαλείο και τον ηρωισμό των Ελλήνων στο μεγάλο πόλεμο.
Ούτε την αναλογικά μεγάλη συμβολή τους στη νίκη κατά του φασισμού-ναζισμού.
Πολλοί μάλιστα – και κορυφαίοι- εκφράστηκαν με σεβασμό και ενθουσιασμό.
Και αυτό αποτελεί ένα ιστορικό και εθνικό κεκτημένο.
Προφανώς, καμμιά χώρα και κανένας Λαός, δεν μπορεί και δεν χρειάζεται να βρίσκεται σε διαρκή ηρωική έξαρση.
Δεν μπορεί, γιατί είναι αντίθετο στην ανθρώπινη φύση. Και δεν χρειάζεται γιατί οι ιστορικές στιγμές που το απαιτούν είναι συγκεκριμένες.
Ειρήνη, Πρόοδος και Πολιτισμός
Ό,τι ταιριάζει στον (πολιτισμένο) άνθρωπο δεν είναι ο πόλεμος και η αλληλοεξόντωση. Είναι τα έργα της Ειρήνης, της Προόδου και του Πολιτισμού.
Γιορτάζοντας και τιμώντας ένα τέτοιο και τόσο μεγάλο γεγονός, τι άραγε οφείλουμε να πούμε και να πράξουμε ώστε να το τιμάμε πραγματικά και να προσθέτουμε κάτι στην ιστορική του παρακαταθήκη;
Οι διαπιστώσεις ότι «είμαστε ωραίοι σαν Έλληνες», ότι «οι ήρωες πολεμούν σαν Έλληνες», ότι «του Έλληνος ο τράχηλος ζυγόν δεν υποφέρει» και ότι μας διακρίνει η αγωνιστικότητα και το αντιστασιακό πνεύμα, είναι κατά βάση σωστές και δικαιολογούν τη δίκαιη υπερηφάνεια.
Αλλά γίνονται και επικίνδυνες: Πότε;
Όταν μεταλλάσσονται σε άγονο, νοσηρό και άθλιο εθνικισμό, που εύκολα εξελίσσεται σε νεοπλασία.
Όταν παραχαράσσονται, παραποιούνται και διαστρεβλώνονται, για την εξυπηρέτηση ευτελών σκοπιμοτήτων.
Όταν μετατρέπονται σε αλόγιστη έπαρση.
Όταν υποκαταστήσουν τις λογικές εκτιμήσεις με «αγωνιστικές» κραυγές.
Όταν γίνονται τα άλλοθι για την καταδημαγώγηση και τη συγκάλυψη πολιτικών τυχοδιωκτισμών και ανεπαρκειών.
Όταν, εσκεμμένα ή αθέλητα, γίνονται εργαλείο σύγχυσης πραγμάτων, γεγονότων και εποχών.
Όταν ο ηρωισμός εκφυλίζεται σε αγοραίο ψευτο-παλληκαρισμό.
Όταν περισσεύει η υποκρισία, ο κυνισμός και ο αμοραλισμός και σπανίζει η ειλικρίνεια, η αιδημοσύνη και το ήθος.
«Στις ειρηνικές περιόδους χρειάζονται συνειδητοί και υπεύθυνοι Πολίτες»
Ίσως φανεί ότι προσεγγίζω επικίνδυνα την πολιτική επικαιρότητα: Έχω την άποψη ότι ο εορτασμός των Εθνικών Επετείων, δεν μπορεί και δεν πρέπει να είναι λόγια κενά και άγονη, αυτάρεσκη προγονοπληξία.
Δεν μπορεί να γιορτάζουμε τον αγώνα και τη νίκη κατά του φασισμού -ναζισμού και να αποσιωπούμε ότι η κοινωνία μας ανέδειξε κατ΄ εξακολούθηση το ναζιστικό κόμμα τρίτη δύναμη στην Ελληνική Βουλή.
Δεν μπορεί να πανηγυρίζουμε τον αγώνα για την υπεράσπιση της Ελευθερίας και της Δημοκρατίας και να μην επισημαίνουμε αλλόκοτες πρακτικές που φθείρουν και υπονομεύουν το ουσιαστικό τους περιεχόμενο.
Δεν μπορεί να παραμένουμε απαθείς και να απεμπράτουμε το ύπατο αξίωμα του πολίτη, με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του.
Στις συνθήκες εθνικών κινδύνων και πολεμικών αναμετρήσεων ταιριάζει το ηρωικό και αγωνιστικό πνεύμα. Και σε αυτό δεν υστερήσαμε ποτέ.
Στις ειρηνικές συνθήκες ταιριάζει ο νηφάλιος λόγος, ο υπεύθυνος δημόσιος λόγος και διάλογος, η καλή πίστη, ο σεβασμός στην άλλη άποψη και το επιχείρημα ως κυρίαρχο όπλο.
Με άλλα λόγια, στις πολεμικές αναμετρήσεις χρειάζονται ήρωες και γενναίου στρατιώτες. Στις ειρηνικές περιόδους χρειάζονται συνειδητοί και υπεύθυνοι Πολίτες.
Και ακόμα περισσότερο ηγέτες με αίσθηση Χρέους και Ευθύνης απέναντι στην Ιστορία, τη χώρα, την κοινωνία, τους νέους και τις μελλοντικές γενιές.
Αυτό το πρώτο χρέος, αυτή η πρώτη ευθύνη όλων μας, για το σήμερα και για το αύριο.Κι αυτή η πρέπουσα τιμή στην Επέτειο που γιορτάζουμε.»
