“Ποια ανακύκλωση και για ποιον;”

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι «επιδόσεις» της δημοτικής αρχής στο θέμα της ανακύκλωσης, όπως προκύπτουν μέσα από τον ίδιο της τον Απολογισμό έτους 2018. Η ποσότητα των απορριμμάτων, που εντάχθηκαν στο σύστημα διαχείρισης του δήμου, έφτασε το 2018 τους 40.071 τον. Σε αυτούς περιλαμβάνονται 4.699 τον, που μεταφέρθηκαν μέσω των μπλε κάδων (απορρίμματα συσκευασίας και έντυπο, κυρίως, χαρτί) στο οικείο Κέντρο Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ). Από την ποσότητα αυτή διαχωρίστηκαν στο ΚΔΑΥ και οδηγήθηκαν προς ανακύκλωση 2.129 τον (45,3%) ενώ οι υπόλοιποι 2.570 τον (54,7%) οδηγήθηκαν, ως άχρηστα υπολείμματα, από την εταιρεία του ΚΔΑΥ στο ΧΥΤΑ Φυλής.
Παίρνοντας, επιπλέον, υπόψη ως εύλογες παραδοχές ότι:
• από την ποσότητα των υλικών που ανακυκλώνονται μέσω των μπλε κάδων το 60% περίπου (1.280 τον) είναι απορρίμματα συσκευασίας (Α.Σ.), ενώ το υπόλοιπο είναι χαρτί, έντυπο κ.ά., και
• το ποσοστό των απορριμμάτων συσκευασίας (Α.Σ.) αποτελεί το 22% (8.816 τον) επί του συνόλου των πιο πάνω δημοτικών αποβλήτων,
προκύπτουν οι παρακάτω επιδόσεις του δ. Αμαρουσίου για το 2018 στον τομέα της ανακύκλωσης:
(ι) Συνολικό ποσοστό ανακύκλωσης (Α.Σ. + χαρτί) μέσω των μπλε κάδων επί του συνόλου των δημοτικών αποβλήτων: 2.129/ 40.071 = 5,31% (!)
(ιι) Ποσοστό ανακύκλωσης των απορριμμάτων συσκευασίας επί των απορριμμάτων συσκευασίας που περιέχονται στο σύνολο των απορριμμάτων: 1.280/8.816 = 14,52% (!!)
Το τελευταίο αυτό ποσοστό απέχει παρασάγγες από τον εξωπραγματικό, είναι αλήθεια, στόχο του 65% για το 2020, που έχει βάλει η Ευρωπαϊκή Ένωση, με κριτήριο τα κέρδη των επιχειρηματικών ομίλων του κλάδου, και έσπευσε να υιοθετήσει η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ μέσω του αντιλαϊκού Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ). Άλλωστε, στα ίδια περίπου χαμηλά επίπεδα κινούνται και τα συνολικά αποτελέσματα των δήμων της Αττικής.
Από εκεί και πέρα, όμως, πάει πολύ να παριστάνει ο κ. Πατούλης τον υπέρμαχο της ανακύκλωσης, πολύ περισσότερο που σε καμία ενέργεια δεν προχώρησε – αν και πρόεδρος της ΚΕΔΕ – προκειμένου να διεκδικήσει, τόσο από το κράτος όσο και από την ανώνυμη εταιρεία που διαχειρίζεται το σύστημα των μπλε κάδων, τους πόρους για την προμήθεια του αναγκαίου εξοπλισμού και την κάλυψη των αυξημένων λειτουργικών δαπανών, που απαιτεί η χωριστή αποκομιδή του φορτίου των μπλε κάδων.
Στο σημείο αυτό τα στοιχεία του Απολογισμού είναι αποκαλυπτικά: Το 2018 για να οδηγηθούν στο ΚΔΑΥ οι 2.129 τον, που εντέλει ανακυκλώθηκαν, εκτελέστηκαν 1245 δρομολόγια συλλογής (και κατόπιν μεταφοράς), δηλ. 1,71 τον ανά δρομολόγιο συλλογής. Και αυτό τη στιγμή που το μέσο φορτίο σύμμεικτων που συλλέγεται ανά δρομολόγιο συλλογής ενός κλασσικού απορριμματοφόρου ξεπερνά τους 5 τον. Με άλλα λόγια το κόστος αποκομιδής ενός τόνου ανακυκλωθέντων απορριμμάτων είναι τριπλάσιο έναντι ενός τόνου σύμμεικτων.
Συμπέρασμα 1: Και σε αυτή την περίπτωση το «μάρμαρο» το πληρώνουν τα λαϊκά νοικοκυριά μέσω των τελών καθαριότητας.
Όσο για τα έσοδα από την πώληση των ανακυκλωθέντων υλικών (πάμφθηνη πρώτη ύλη για τους βιομήχανους) εισπράττονται μεν από τις εταιρείες που διαχειρίζονται τα ΚΔΑΥ αλλά, σε κάθε περίπτωση, δεν καλύπτουν ούτε καν το κόστος λειτουργίας τους. Με τα κέρδη τους να διασφαλίζονται από την εταιρεία («Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης ΑΕ» – ΕΕΑΑ ΑΕ), που διαχειρίζεται το σύστημα των «μπλε κάδων».
Όχι βέβαια ότι βάζει τίποτα από την τσέπη της. Ό,τι χρήματα διαθέτει (για τους επιχειρηματίες του κλάδου, για τον εαυτό της και για κάτι ψίχουλα προς τους δήμους) προέρχονται από το λεηλατημένο λαϊκό βαλάντιο, καθώς όλα τα συσκευασμένα προϊόντα που αγοράζονται είναι ήδη επιβαρυμένα με ένα ποσό, που γεμίζει τα ταμεία της ΕΕΑΑ ΑΕ, προορισμένο υποτίθεται για την ανακύκλωση των δημοτικών πρωτίστως απορριμμάτων συσκευασίας.
Συμπέρασμα 2: Και πάλι το «μάρμαρο» το πληρώνουν τα λαϊκά νοικοκυριά, στην περίπτωση αυτή ως καταναλωτές συσκευασμένων προϊόντων.
Είχαν γραφτεί οι γραμμές αυτές όταν αναρτήθηκαν στην ιστοσελίδα του ΕΔΣΝΑ τα αναλυτικά κατά δήμο στοιχεία για τη διαχείριση των δημοτικών αποβλήτων της Αττικής. Από αυτά προκύπτει ότι, τηρουμένων των δύο παραδοχών που κάναμε για το Μαρούσι, τα αποτελέσματα το 2018 για την ανακύκλωση με ΔσΠ των δημοτικών αποβλήτων, συνολικά για την Αττική, είναι ακόμη χειρότερα απ’ ότι στο Μαρούσι:
– Τα υπολείμματα των ΚΔΑΥ έφτασαν τους 81.534 τον, δηλαδή ανακυκλώθηκαν μέσω των μπλε κάδων (81.534 * 0,453/0,547 =) 67.522 τον (Α.Σ. + χαρτί). Στο σύνολο των δημοτικών απορριμμάτων, που παράχθηκαν το 2018 (1.800.275 τον), προκύπτει ποσοστό ανακύκλωσης μόλις 3,75%!
– Τα Α.Σ. που ανακυκλώθηκαν (67.522 * 0,60 =), 40.513 τον, επί των Α.Σ. που περιλαμβάνονται στο σύνολο των παραχθέντων απορριμμάτων της Αττικής (1.800.275 * 0,22 =) 396.060 τον καθηλώθηκαν στο (40.513/396.060 =) 10,2%! Τεράστια απόσταση από το φαραωνικό 65% του ΕΣΔΑ και του ΠΕΣΔΑ Αττικής.
Το παραπάνω αποτελέσματα, αντιπροσωπευτικά για την πλειονότητα των δήμων της Αττικής, αποτελούν αδιάψευστη μαρτυρία:
• Για την οικτρή αποτυχία (ποσοτική, ποιοτική, οικονομική) του συστήματος των μπλε κάδων της «Ελληνικής Εταιρείας Αξιοποίησης Ανακύκλωσης ΑΕ» (ΕΕΑΑ ΑΕ), με την περιορισμένη μέχρι σήμερα συμμετοχή των δημοτών να αποτελεί μία μόνο πλευρά του προβλήματος.
• Για το γεγονός ότι η ανακύκλωση με διαλογή στην πηγή ανακυκλώσιμων υλικών από τα απορρίμματα, όσο κι αν βελτιωθεί σε ποσοτικούς και ποιοτικούς δείκτες με μετρήσιμα αποτελέσματα υπέρ του περιβάλλοντος και της ποιότητας ζωής των λαϊκών στρωμάτων, αυξάνει εντέλει σημαντικά το κόστος αποκομιδής των δημοτικών αποβλήτων.
• Για την υποχρέωση της εκάστοτε κυβέρνησης να χρηματοδοτήσει γενναία τη δημοτική ανακύκλωση με διαλογή στην πηγή με πρόσθετη για το σκοπό αυτό φορολογία του κεφαλαίου.
Ύστερα από τα παραπάνω, η απάντηση στο διπλό ερώτημα του τίτλου προκύπτει αβίαστα:
– Ανακύκλωση λειψή, και αυτό για να ενισχυθεί κατά προτεραιότητα, με πακτωλό δημόσιων πόρων, η προώθηση, με ή χωρίς ΣΔΙΤ, των μονάδων επεξεργασίας σύμμεικτων αποβλήτων (ΜΕΑ).
– Ανακύκλωση για το κεφάλαιο, κατασκευαστικό και βιομηχανικό που εξασφαλίζουν, κυρίως μέσω των ΜΕΑ: Μεγάλης διάρκειας (για 25 περίπου χρόνια) υψηλά ποσοστά κέρδους το πρώτο, πάμφθηνη πρώτη ύλη το δεύτερο, μαζί και απορριμματικά καύσιμα για τις τσιμεντοβιομηχανίες και μάλιστα επί πληρωμή τους!
Και όλα αυτά με τη λαϊκή οικογένεια να υφίσταται όλο και βαρύτερες τις περιβαλλοντικές και οικονομικές συνέπειες της φιλομονοπωλιακής πολιτικής κυβέρνησης – ΕΕ και στον τομέα της ανακύκλωσης των αποβλήτων. Άλλη μια επίθεση που δεν πρέπει να μείνει αναπάντητη.
Πρέπει, όμως, να ξέρουμε όλοι ότι η ρίζα του προβλήματος βρίσκεται στο ότι η διαχείριση των απορριμμάτων στην κοινωνία μας, δεν γίνεται με κριτήριο τις ανάγκες της μεγάλης λαϊκής πλειοψηφίας, αλλά υποτάσσεται στα κέρδη μεγάλων επιχειρήσεων. Τα σκουπίδια, είναι “χρυσός” για τα μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα κι αυτός είναι ο λόγος που έχουν καταντήσει εδώ και χρόνια εφιάλτης για τα λαϊκά στρώματα σε πολλές περιοχές της χώρας, μαζί και στην Αττική. Γι’ αυτό η λαϊκή πρωτοβουλία και δράση πρέπει να έχει πάντα κατά νου ότι ο αγώνας σήμερα για μια ορθολογική διαχείριση των αποβλήτων με στόχο την προστασία του περιβάλλοντος, της ανθρώπινης υγείας και του λεηλατημένου εισοδήματος των εργαζόμενων δεν πρέπει να αφήνει στο απυρόβλητο το βασικό υπεύθυνο, τον καπιταλιστικό δρόμο ανάπτυξης που ενδιαφέρεται μόνο για το πώς θα αυγατίζουν τα κέρδη του κεφαλαίου.