Καταγραφή από την Περιφέρεια Αττικής
Με αφορμή την έντονη βροχόπτωση που σημειώθηκε στην Αττική την Κυριακή 24 Νοεμβρίου και προκειμένου να μην διασπείρονται ανακρίβειες και να μην δημιουργούνται λανθασμένες εντυπώσεις, η Περιφέρεια Αττικής για μία ακόμη φορά θέλει να διευκρινίσει ορισμένα κρίσιμα ζητήματα που αφορούν τη διαχείριση του πλημμυρικού κινδύνου στην Αττική τα παρακάτω:
Επικίνδυνα σημεία, όπως η Χαμοστέρνας ή το Δέλτα Φαλήρου κ.α. που ταλαιπωρούν επί δεκαετίες τους πολίτες του λεκανοπεδίου, είναι έργα που έγιναν από το Υπουργείο Περιβάλλοντος (πρώην ΥΠΕΧΩΔΕ) με λάθη στη μελέτη και στην κατασκευή.
Η Περιφέρεια Αττικής ανέλαβε την ευθύνη πριν από δύο χρόνια χωρίς μάλιστα να της αποδοθούν οι αναγκαίοι πόροι, όπως προβλέπει το Σύνταγμα.
Το κόστος αποκατάστασης όλων των επικίνδυνων σημείων στην Αττική, που ήταν στην ευθύνη του Υπουργείου, υπερβαίνει τα 2,5 δις ευρώ, ποσό που ξεπερνά τις δυνατότητες της Περιφέρειας Αττικής.
Μέχρι την οριστική επίλυση των προβλημάτων αυτών σε συγκεκριμένα σημεία του οδικού δικτύου, η Περιφέρεια Αττικής σε συνεργασία με την Πυροσβεστική Υπηρεσία και την Αστυνομία – όταν υπάρχει έντονη βροχόπτωση – θα διακόπτει την κυκλοφορία των αυτοκινήτων για μικρό χρονικό διάστημα, προκειμένου να γίνονται οι απαραίτητες αντιπλημμυρικές εργασίες.
Ο Περιφερειάρχης Αττικής, Γιάννης Σγουρός, δήλωσε:
«Τα προβλήματα που παρατηρήθηκαν χθες σε πολλά σημεία της Αττικής και έπρεπε να τα διαχειριστούμε, είναι η κληρονομιά του Υπουργείου Περιβάλλοντος προς την Περιφέρεια. Επί δεκαετίες οι Υπουργοί που είχαν την ευθύνη ήταν θεατές. Δεν έλυσαν τα προβλήματα. Η Περιφέρεια Αττικής που ανέλαβε εδώ και δύο χρόνια την ευθύνη, θα τα λύσει. Αυτή είναι η διαφορά μας. Εμείς δεν είμαστε θεατές, δίνουμε λύσεις».
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΡΟΣΦΑΤΕΣ ΠΛΗΜΜΥΡΕΣ ΣΤΗΝ ΑΤΤΙΚΗ
– Με την ΚΥΑ αρ. 31822/1542/Ε103/ ΦΕΚ 1108Β/21-07-10 η αρχή η οποία διαμορφώνει, (ενδεχομένως και με άλλα κατά περίπτωση συναρμόδια Υπουργεία), το εθνικό πρόγραμμα διαχείρισης των κινδύνων πλημμύρας είναι η Ειδική Γραμματεία Υδάτων του Υπουργείου Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων. Συναρμόδιες είναι οι νυν Αποκεντρωμένες Διοικήσεις (πρώην Κρατικές Περιφέρειες) οι οποίες διενεργούν , μεταξύ άλλων, προκαταρτική εκτίμηση των κινδύνων πλημμύρας, καταρτίζουν τους χάρτες επικινδυνότητας και κινδύνων και τα σχέδια διαχείρισης.
– Με το Ν. 3852/2010 (Καλλικράτης) μεταφέρθηκε από τον Οκτώβριο του 2011 στις αιρετές Περιφέρειες η δυνατότητα διαχείρισης αντιπλημμυρικών θεμάτων για πάσης φύσεως κατασκευές.
– Παρέμεινε στον Υπουργό και στην Κεντρική Συντονιστική Επιτροπή του ΥΠΟΜΕΔΙ ο ουσιαστικός επιτελικός ρόλος. Για την μελέτη – κατασκευή οποιουδήποτε αντιπλημμυρικού έργου στην Περιφέρεια Αττικής είναι αναγκαία η θετική γνωμοδότηση της Κ.Σ.Ε και η έκδοση σχετικής υπουργικής απόφασης.
– Παρέμειναν στο ΥΠΟΜΕΔΙ τα βασικά έργα αντιπλημμυρικής προστασίας στα μεγαλύτερα ρέματα της Αττικής ήτοι, τα ρέματα: Εσχατιάς, Ραφήνας, Γιαννούλας στο Θριάσιο, Ερασίνου και Αγ. Γεωργίου, τα οποία παραμένουν μέχρι σήμερα χωρίς διευθέτηση.
– Κατά παράβαση του άρθρου 102 του Συντάγματος, οι αρμοδιότητες και οι Υπηρεσίες που μεταφέρθηκαν στην Περιφέρεια Αττικής (οι οποίες δεν αφορούν μόνο αντιπλημμυρικά έργα αλλά και θέματα οδικής ασφάλειας, συντήρησης οδών και φωτεινής σηματοδότησης) δεν συνοδεύτηκαν από τη μεταφορά αντίστοιχων πόρων. Δόθηκαν από το Εθνικό σκέλος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων 74εκ € το 2012 και έχουν προβλεφθεί άλλα 60 εκ€ για το 2013 για όλες τις παραπάνω αρμοδιότητες.
Για το λόγο αυτό ασκούμε την αρμοδιότητα αλλά δεν την έχουμε επίσημα παραλάβει.
– Η Περιφέρεια Αττικής καθαρίζει τα φρεάτια υδροσυλλογής σε 732 χιλιόμετρα οδών και όλα τα υπόλοιπα τα καθαρίζουν οι όμοροι Δήμοι.
Αυτά τα 732χλμ μεταφέρθηκαν στην Περιφέρεια Αττικής από ΥΠΟΜΕΔΙ και την π. Αποκεντρωμένη Διοίκηση
Τα βασικά προβλήματα που μπορεί κανείς να επισημάνει στη διαχείριση των υδραυλικών έργων είναι:
– Η έλλειψη διευθέτησης των φυσικών υποδοχέων (ρεμάτων) με τέτοιο τρόπο, ώστε να διασφαλισθεί η επάρκειά τους για την υποδοχή των παρεχομένων υδάτων. Με απλά λόγια, όταν κατασκευάζεται ένα αντιπλημμυρικό έργο σε μία περιοχή τα όμβρια ύδατα που συλλέγονται αυξάνουν την παροχή που φθάνει στον τελικό συλλεκτήρα, δηλαδή το ρέμα, με όποιους κινδύνους αυτό συνεπάγεται.
– Οι κατασκευές έργων από τα ανάντη προς τα κατάντη σε αντίθεση με αυτό που επιβάλλουν οι κανόνες της τέχνης και της επιστήμης. Το αποτέλεσμα είναι στενώσεις στα δίκτυα απορροής ομβρίων και στραγγαλισμοί στη ροή των νερών. Υπάρχουν ευθύνες και της τοπικής αυτοδιοίκησης πρώτου βαθμού η οποία έχει κατ’ εξακολούθηση αποφασίσει την ένταξη στο σχέδιο πόλεως περιοχών χωρίς να έχει λάβει καμία μέριμνα για το αν υπάρχει ή αν προβλέπεται να κατασκευασθεί
σε αυτές επαρκής αντιπλημμυρική υποδομή, αγνοώντας το αν παρεμποδίζεται ή όχι η φυσική ροή των υδάτων μέχρι τον αποδέκτη.
– Η άκρατη τσιμεντοποίηση όχι μόνο τροποποίησε τη φυσική ροή των υδάτων αλλά μείωσε την απορροφητικότητα του εδάφους και ταυτόχρονα αύξησε τις ταχύτητες απορροής με αποτέλεσμα οι υφιστάμενες υποδομές να αδυνατούν να ανταποκριθούν.
– Λόγω λανθασμένου ή ανεπαρκούς σχεδιασμού του δικτύου πολλοί εκ των υφισταμένων συλλεκτηρίων αγωγών, έχουν ανεπαρκή διατομή.
Επίσης δεν υπάρχει επαρκής αριθμός φρεατίων συλλογής ομβρίων.
Ως αποτέλεσμα είναι αδύνατο να παραληφθούν τα όμβρια ύδατα με αποτέλεσμα να δημιουργούνται οι γνωστές λίμνες σε πολλά σημεία
– Υπάρχει λανθασμένη κλίση σε πολλές οδικές αρτηρίες.
– Συχνά φαινόμενα ελλιπούς καθαρισμού δρόμων και πεζοδρομίων και ασυνειδησία πολλών συμπολιτών μας (πεζών και οδηγών). Ως αποτέλεσμα παρασύρονται σκουπίδια από τα νερά της βροχής τα οποία φράζουν τις σχάρες ομβρίων και μειώνουν την – ούτως ή άλλως περιορισμένη – δυνατότητα απορρόφησης.
Προβλήματα από τη νεροποντή:
ΘΕΣΗ: ΑΙΤΙΑ
– Λεφόρος Βουλιαγμένης – Γέφυρα Παλαιού Αεροδρομίου: Πιθανή βλάβη σε αγωγό ομβρίων από εργασίες κατασκευής του ΜΕΤΡΟ
– Λεωφόρος Βουλιαγμένης: Γρηγορίου Λαμπράκη έως Ζέππου.
– Λεωφόρος Βουλιαγμένης: Εθνάρχου Μακαρίου.
– Παραλιακή Λ. Ποσειδώνος – συμβολή με Βουλιαγμένης: Ανεπάρκεια φρεατίων και δικτύου.
– Παραλιακή Λ. Ποσειδώνος από Ασκληπιείο έως συμβολή με Βουλιαγμένης: Ανεπάρκεια δικτύου. Από Α.Τ. Βούλας έως Διός απαιτείται ανακατασκευή δικτύου.
– Παραλιακή Λ. Ποσειδώνος – Π. Φάληρο ρεύμα προς Αθήνα δίπλα στο ρέμα Πικροδάφνης: Ανεπάρκεια αγωγού σύνδεσης με το ρέμα της Πικροδάφνης.
– Παραλιακή Λ. Ποσειδώνος – έξοδος προς λεωφόρο Συγγρού: Πρόβλημα στην υπόγεια διάβαση.
– Παραλιακή Λ. Ποσειδώνος – ύψος Φλοίσβου: Ανεπάρκεια φρεατίων και δικτύου.
– Πειραιώς από Πέτρου Ραλλη έως Χαμοστέρνας (και στα δύο ρεύματα): Ανεπάρκεια δικτύου μετά την κατασκευή της υπόγειας διάβασης Χαμοστέρνας.
– Ερμού και Πλατεία Ασωμάτων: Ανεπάρκεια δικτύου (παντορροικό).
– Λεωφόρος Κηφισού – Κατεύθυνση προς Πειραιά πριν την έξοδο της Ιεράς Οδού: Βλάβη σε φρεάτιο.
– Λεωφόρος Κηφισού – Έξοδος προς Λεωφόρο Αθηνών: Ανεπάρκεια φρεατίων και δικτύου.
– Σε όλα τα σημεία όπου παρατηρήθηκαν σημαντικά προβλήματα (με εξαίρεση τη λεωφόρο Βουλιαγμένης στο παλαιό αεροδρόμιο όπου υπήρξε βλάβη του αγωγού ομβρίων λόγω των εργασιών του Μετρό) οι μόνες αιτίες, είναι η εγγενής αδυναμία, η κατασκευαστική ανεπάρκεια και ο κακός σχεδιασμός του δικτύου.
– Η Περιφέρεια Αττικής δρώντας με ταχύτητα και συντονισμένα μέσω των συνεργείων πολιτικής προστασίας κατάφερε
με τη βοήθεια αποφρακτικών μηχανημάτων και άλλων μηχανικών μέσων να επιλύσει τοπικά προβλήματα και να περιορίσει το πρόβλημα.
Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα αποτελεί η άμεση επέμβαση στη γέφυρα της Χαμοστέρνας και η ταχύτατη αποκατάσταση του φωτεινού σηματοδότη του εν λόγω κόμβου.
– Η Περιφέρεια Αττικής με ίδιους πόρους αλλά και με κοινοτικά κονδύλια υλοποίησε και υλοποιεί πλειάδα αντιπλημμυρικών έργων. Από το 2003 μέχρι σήμερα υλοποιήθηκαν και συνεχίζουν να υλοποιούνται 160 έργα αποχέτευσης ομβρίων συνολικού προϋπολογισμού 336 εκ €, εκ των οποίων τα 204 εκ € χρηματοδοτούνται από κοινοτικούς πόρους
διαμέσου του ΠΕΠ Αττικής 2007-2013, ενώ τα υπόλοιπα χρηματοδοτούνται από πόρους της Περιφέρειας Αττικής
– Η αλήθεια είναι σκληρή και πρέπει να λέγεται ωμά: για την αντιπλημμυρική θωράκιση της Αττικής απαιτούνται πλέον των 2 δις €.
Απαιτείται συνολικός στρατηγικός σχεδιασμός, απαιτείται συνεργασία όλων των εμπλεκομένων φορέων για την αντιμετώπιση των προβλημάτων, μα πάνω απ’ όλα απαιτούνται πόροι οι οποίοι αν δεν υπάρξουν οι το πρόβλημα δεν θα λυθεί ποτέ ολοκληρωτικά.