Οικονομικά κίνητρα στις ευπαθείς ομάδες πολιτών στο πλαίσιο αντιμετώπισης επεισοδίων ατμοσφαιρικής ρύπανσης
Τη θέσπιση οικονομικών κινήτρων, προκειμένου να διασφαλιστεί η ενεργότερη συμμετοχή των πολιτών στην προσπάθεια για τον περιορισμό, επικίνδυνων για τη δημόσια υγεία, αιωρούμενων σωματιδίων στην ατμόσφαιρα των αστικών κέντρων, προωθεί ο Υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Γιάννης Μανιάτης.
Συγκεκριμένα, ο Υπουργός ΠΕΚΑ με επιστολή που απέστειλε προς την Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ), ζητά να προβλέπεται μηδενική χρέωση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας για τις ευπαθείς ομάδες καταναλωτών που προμηθεύονται ηλεκτρικό ρεύμα με Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο (Κ.Ο.Τ), για το διπλάσιο αριθμό των ημερών που θα παρουσιαστούν υπερβάσεις των αιωρούμενων σωματιδίων πάνω από τα 150 mg/m3.
Η υλοποίηση του μέτρου απαιτεί ειδική ρύθμιση, η οποία θα υιοθετεί διαφορετική έκπτωση για το Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο σε ακραίες περιπτώσεις αιωρούμενων σωματιδίων, ενώ θα περιλαμβάνει και αναπροσαρμογή των ορίων κατανάλωσης των δικαιούχων του Κ.Ο.Τ. σε σχέση με την ποσότητα που επιτρέπεται να καταναλώσουν δωρεάν.
Αν και δεν υπάρχουν ακριβή στοιχεία των δικαιούχων του Κ.Ο.Τ που έχουν εγκαταστήσει συστήματα θέρμανσης με καύση ξύλου, εκτιμάται ότι το συγκεκριμένο μέτρο, θα διευκολύνει ουσιαστικά τους κατοίκους των αστικών κέντρων και θα οδηγήσει σε σημαντικό περιορισμό των εκπεμπόμενων αιωρούμενων σωματιδίων, ενώ ταυτόχρονα θα αποτελέσει ένα σαφές κίνητρο προς τους πολίτες, ώστε να στραφούν σε λιγότερο ρυπογόνα συστήματα όπως το ηλεκτρικό.
Ο Υπουργός ΠΕΚΑ, Γιάννης Μανιάτης, καλεί την Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας να γνωμοδοτήσει για το προτεινόμενο μέτρο, αλλά και να εισηγηθεί συμπληρωματικά, ή εναλλακτικά μέτρα, που θα μπορούσαν να επιφέρουν δραστικό περιορισμό της χρήσης συστημάτων θέρμανσης με καύση ξύλου, σε ακραίες περιπτώσεις περιστατικών αιθαλομίχλης.
Η επιστολή του Υπουργού προς την ΡΑΕ.
Προς: Πρόεδρο Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας, κ. Ν. Βασιλάκο
Κύριε Πρόεδρε,
είναι γνωστό ότι για την αντιμετώπιση του προβλήματος της ατμοσφαιρικής ρύπανσης από αιωρούμενα σωματίδια (αιθαλομίχλη), απαιτείται να υπάρχουν συγκεκριμένα σχέδια δράσης.
Σύμφωνα με τις μετρήσεις σε ορισμένους σταθμούς της χώρας τα προηγούμενα πέντε έτη, οι υπερβάσεις των αιωρούμενων σωματιδίων πάνω από 100 μg/m3, εμφανίστηκαν περίπου 10-15 μέρες το χρόνο, ενώ πάνω από 150 μg/m3 περίπου 3-4 μέρες το χρόνο.
Τα μέτρα που προβλέπονται διαχωρίζονται σε συστάσεις προφύλαξης του πληθυσμού και σε μέτρα που οδηγούν σε μείωση των εκπεμπόμενων σωματιδίων.
Οι συστάσεις για τον πληθυσμό διακρίνονται σε δύο κατηγορίες, για άτομα αυξημένου κινδύνου και για το γενικό πληθυσμό. Τα άτομα αυξημένου κινδύνου σε ενδεχόμενο επεισόδιο είναι άτομα με αναπνευστικά προβλήματα, καρδιοπαθείς, παιδιά, άτομα άνω των 65 ετών κλπ. Οι συστάσεις αφορούν διαβαθμίσεις περιορισμού της άσκησης και της παραμονής σε εξωτερικούς χώρους ανάλογα με τα επίπεδα συγκέντρωσης. Στην κατηγορία μέτρων προστασίας του πληθυσμού, εντάσσεται και η δυνατότητα διακοπής λειτουργίας των βρεφικών, βρεφονηπιακών και παιδικών σταθμών, των κτιρίων εκπαίδευσης κ.α.
Τα περαιτέρω μέτρα που δύναται να επιβληθούν, επιλέγονται ανάλογα με την πηγή εκπομπής αιωρούμενων σωματιδίων και αφορούν σε:
α) συστάσεις περιορισμού των εκπομπών από εστίες καύσης, ιδίως με την ορθή χρήση των συστημάτων θέρμανσης,
β) περιορισμό των βιομηχανικών εκπομπών, με μείωση της δραστηριότητας μόνο των
ρυπογόνων εγκαταστάσεων και
γ) περιορισμό των κυκλοφοριακών εκπομπών, μέσω συστάσεων προς τους οδηγούς, αλλά και απαγόρευση της κυκλοφορίας συγκεκριμένων τύπων οχημάτων σε συγκεκριμένες περιοχές.
Στο πλαίσιο της ενεργότερης συμμετοχής των πολιτών στον περιορισμό των αιωρούμενων σωματιδίων στις περιπτώσεις ιδιαίτερα υψηλών συγκεντρώσεων, θεωρούμε απαραίτητο να θεσπίσουμε μέτρα με συγκεκριμένα οικονομικά κίνητρα.
Πιο συγκεκριμένα:
Για διπλάσιο αριθμό των ημερών που θα παρουσιαστούν υπερβάσεις των αιωρούμενων σωματιδίων από 150 μg/m3, να υπάρχει μηδενική χρέωση της κατανάλωσης ενέργειας, όσον αφορά στο ανταγωνιστικό σκέλος, των ευπαθών ομάδων καταναλωτών οι οποίοι προμηθεύονται ηλεκτρικό ρεύμα με Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο (Κ.Ο.Τ.).
Για παράδειγμα, αν εμφανιστούν 3 ημέρες με υπερβάσεις των αιωρούμενων σωματιδίων πάνω από 150 μg/m3, τότε για 6 ημέρες να υπάρξει μηδενική χρέωση ηλεκτρικής ενέργειας στους καταναλωτές με Κ.Ο.Τ.
Παρότι δεν υπάρχουν ακριβή στοιχεία του ποσοστού των δικαιούχων του Κ.Ο.Τ. που έχουν εγκατεστημένα συστήματα θέρμανσης με καύση ξύλου, εκτιμούμε ότι το συγκεκριμένο μέτρο θα οδηγήσει σε σημαντικό περιορισμό των εκπεμπόμενων αιωρούμενων σωματιδίων, αλλά επίσης θα αποτελέσει ένα σαφές μήνυμα προς τους πολίτες για στροφή σε λιγότερο ρυπογόνα συστήματα (π.χ. ηλεκτρικό, φυσικό αέριο κ.λπ.).
Η υλοποίηση του μέτρου απαιτεί ειδική ρύθμιση, η οποία πρακτικά θα υιοθετεί διαφορετική έκπτωση για το Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο σε ακραίες περιπτώσεις αιωρούμενων σωματιδίων. Η ειδική αυτή ρύθμιση θα περιλαμβάνει και αναπροσαρμογή των ορίων κατανάλωσης των δικαιούχων Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου (Κ.Ο.Τ.), κατά την ποσότητα που επιτρέπεται να καταναλώσει δωρεάν, λόγω υπερβάσεων των αιωρούμενων σωματιδίων πάνω από 150 μg/m3.
Παρακαλούμε για την γνώμη σας σε σχέση με το προτεινόμενο μέτρο, καθώς και την πρόταση συμπληρωματικών ή εναλλακτικών μέτρων που θα μπορούσαν να επιφέρουν δραστικό περιορισμό της χρήσης συστήματων θέρμανσης με καύση ξύλου σε ακραίες παριπτώσεις αιωρούμενων σωματιδίων.
Ο Υπουργός
Γιάννης Μανιάτης
