Με προσφορές από χιλιάδες καταστήματα σε όλη την Ελλάδα ξημέρωσε η Black Friday, διαφορετικά μεν από τις άλλες χρονιές λόγω των ιδιαίτερων συνθηκών της πανδημίας, πλην όμως με αυξημένη κίνηση στην αγορά «εξαιτίας των προσφορών που είναι αρκετά ενδιαφέρουσες», όπως τόνισε νωρίτερα μέσα στην εβδομάδα ο Γενικός Γραμματέας Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή Παναγιώτης Σταμπουλίδης.
Οι προσφορές «τρέχουν» καθ’ όλη τη διάρκεια της εβδομάδας και οι καταναλωτές θα πρέπει να δείξουν ιδιαίτερη προσοχή στις παγίδες που κρύβουν διάφορες ιστοσελίδες που περιέχουν υποτιθέμενες προσφορές.
Μιλώντας στην ΕΡΤ, ο πρόεδρος του Διεθνούς Ινστιτούτου Κυβερνοασφάλειας Μανώλης Σφακιανάκης αναφέρθηκε στις παγίδες για τους καταναλωτές, αλλά και στους τρόπους που μπορούν να τις αποφύγουν.
Εξήγησε ότι η πλέον ασφαλής μέθοδος είναι οι αγορές να γίνονται από γνωστές εταιρείες και όχι από ιστοσελίδες αγνώστου προελεύσεως.
«Ο καταναλωτής θα πρέπει πριν ξεκινήσει τις αγορές του να ψάξει να βρει αν υπάρχουν σχόλια και πληροφορίες για τη συγκεκριμένη ιστοσελίδα. Αυτή είναι μια ασφαλής μέθοδος για να προφυλαχθούμε», είπε ο κ. Σφακιανάκης.
Ο ίδιος πρόσθεσε ότι οι καταναλωτές πρέπει να χρησιμοποιούν πάντα προπληρωμένη κάρτα και όχι την πιστωτική τους ώστε να μην χάσουν πολλά χρήματα στην περίπτωση που παγιδευτούν.
Αν πάντως πέσουν θύματα επιτηδείων τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσουν είναι τα εξής:
-Να τηλεφωνήσουν στην τράπεζα τους ώστε να μπλοκάρει η κάρτα τους.
-Να απευθυνθούν στον Συνήγορο του Καταναλωτή για να κάνουν καταγγελία.
-Να απευθυνθούν στο τμήμα Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της Ελληνικής Αστυνομίας.
Κλείνοντας, ο κ. Σφακιανάκης προέτρεψε τους καταναλωτές να μην παρασύρονται από μεγάλες προσφορές διότι έτσι κινδυνεύουν να χάσουν τον έλεγχο και να αγοράσουν προϊόντα που στην πραγματικότητα δεν χρειάζονται.
Τέλος και στην περίπτωση των αγορών από το διαδίκτυο κάλεσε τους χρήστες του διαδικτύου να μην ανοίγουν τα μηνύματα που έχουν μπει στην κατηγορία «Ανεπιθύμητα».
Πώς να ξεχωρίζετε τις ασφαλείς εμπορικές ιστοσελίδες
Η Γενική Διεύθυνση Προστασίας του Καταναλωτή του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων συστήνει στους καταναλωτές να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί με τις αγορές τους εκείνη την ημέρα.
Ειδικότερα, μια αξιόπιστη εμπορική ιστοσελίδα θα πρέπει να παρέχει:
-Την ταυτότητα του προμηθευτή (πλήρης εταιρική επωνυμία, έδρα, τηλέφωνα επικοινωνίας, email, ταχυδρομική διεύθυνση, ΑΦΜ και αριθμό ΓΕΜΗ).
-Τα κύρια χαρακτηριστικά του προϊόντος και την συνολική τιμή του συμπεριλαμβανομένων φόρων, επιβαρύνσεων, εξόδων αποστολής, τυχόν εξόδων σε περίπτωση επιστροφής κ.λπ.).
-Τη διαθεσιμότητα, τον τρόπο πληρωμής και αποστολής του προϊόντος.
Ακόμα, επισημαίνεται:
-Το δικαίωμα αναιτιολόγητης, αζήμιας υπαναχώρησης και επιστροφής του προϊόντος εντός 14 ημερών, καθώς και την πολιτική επιστροφής των προϊόντων της επιχείρησης σε περίπτωση άσκησης του δικαιώματος αυτού.
-Ηλεκτρονικός σύνδεσμος στην πανενωσιακή πλατφόρμα ηλεκτρονικής επίλυσης καταναλωτικών διαφορών (πλατφόρμα ΗΕΔ).
-Ασφαλή μέθοδο συναλλαγής, κατά την καταχώριση των στοιχείων της συναλλαγής πρέπει να εμφανίζεται το εικονίδιο ασφάλειας, μια κλειδαριά πάνω αριστερά στο browser, και η διεύθυνση που αρχίζει με https://.
Επίσης, συστήνεται στους καταναλωτές:
-Να προτιμούν να συναλλάσσονται με γνωστά σε αυτούς ηλεκτρονικά καταστήματα.
-Να είναι ιδιαίτερα επιφυλακτικοί στην περίπτωση που ένα προϊόν πωλείται σε εξαιρετικά χαμηλή τιμή και να αποφεύγουν τις προσφορές που εμφανίζονται σε αναδυόμενα παράθυρα, αν προέρχονται από άγνωστους ιστοτόπους.
–Να αποφεύγουν να παρέχουν προσωπικά δεδομένα αν δεν είναι απολύτως βέβαιοι για την ασφάλεια της ιστοσελίδας.
-Να κρατούν αρχείο με τις συναλλαγές τους.
Για καταγγελίες σχετικά με φαινόμενα παράνομων και παραπλανητικών συμπεριφορών οι καταναλωτές μπορούν να απευθύνονται στην τηλεφωνική γραμμή Καταναλωτή 1520 της γενικής διεύθυνσης Προστασίας Καταναλωτή ή να υποβάλλουν τις καταγγελίες τους μέσω της φόρμας καταγγελιών που βρίσκεται αναρτημένη στην ιστοσελίδα του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων (www.mindev.gov.gr) ή μέσω ηλεκτρονικού μηνύματος στη διεύθυνση 1520@efpolis.gr
Η ιστορία της «Μαύρης Παρασκευής»
Η Black Friday που καθιερώθηκε ως η ημέρα των μεγάλων προσφορών και εκπτώσεων σε πολλές χώρες του πλανήτη ξεκίνησε από τις ΗΠΑ. Είναι το ανεπίσημο όνομα της ημέρας που ακολουθεί την Ημέρα των Ευχαριστιών δηλαδή η τέταρτη Παρασκευή του Νοεμβρίου (μεταξύ 24-30 Νοεμβρίου), ημέρα η οποία, σύμφωνα με το Wikipedia, έχει θεωρηθεί ως η αρχή της περιόδου των Χριστουγεννιάτικων αγορών στην χώρα από το 1952.
Οι περισσότερες μεγάλες επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου ανοίγουν πολύ νωρίς, τα τελευταία χρόνια από τις μεταμεσονύκτιες ώρες, και δίνουν μεγάλες προσφορές.
Μερικοί έμποροι μάλιστα προωθούν τα εμπορεύματά τους στους πελάτες τους μέσω email από το πρωί της Ημέρας των Ευχαριστιών.
Η Black Friday δεν είναι επίσημη αργία, αλλά η Καλιφόρνια και κάποιες άλλες Πολιτείες τηρούν την αργία της «Ημέρας μετά την ημέρα των Ευχαριστιών» για τους υπαλλήλους της Πολιτείας, συνήθως αντί για μια άλλη ομοσπονδιακή αργία, όπως η Ημέρα του Κολόμβου.
Πολλοί εργαζόμενοι εκτός λιανικής και τα σχολεία έχουν αργία και την ημέρα των Ευχαριστιών και την επόμενη, οπότε μαζί με το Σαββατοκύριακο που ακολουθεί δημιουργείται μια τετραήμερη αργία που αυξάνει τον αριθμό των δυνητικών αγοραστών.
Η Black Friday είναι η ημέρα με τον μεγαλύτερο τζίρο πωλήσεων του έτους στις Ηνωμένες Πολιτείες από το 2005, αν και ειδήσεις, που εκείνη την εποχή ήταν ανακριβείς, την περιέγραφαν ως τέτοια για πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Παρόμοιες ιστορίες επανεμφανίζονται κάθε χρόνο αυτή την εποχή, παρουσιάζοντας αγοραστική υστερία και έλλειψη αποθεμάτων, δημιουργώντας έτσι μια κατάσταση φαύλου κύκλου ανατροφοδότησης της ζήτησης.
Το 2014, ο τζίρος της Black Friday έπεσε για πρώτη φορά από την ύφεση του 2008: 50,9 δισ. δολάρια ξοδεύτηκαν εκείνο το τετραήμερο, 11% λιγότερα από το προηγούμενο έτος.
Ωστόσο, η αμερικανική οικονομία δεν ήταν σε ύφεση. Τα καταστήματα πλέον επεκτείνουν τις προσφορές τους σε ολόκληρους τους μήνες του Νοεμβρίου και Δεκεμβρίου, αντί να επικεντρώνονται μόνο στην ημέρα αυτή ή και το Σαββατοκύριακο.
Τα πρώτα στοιχεία από τη χρήση του όρου «Black Friday» για την ημέρα μετά την ημέρα των Ευχαριστιών με εμπορική σημασία υποδηλώνει ότι ο όρος προέρχεται από την Φιλαδέλφεια, όπου χρησιμοποιήθηκε για να περιγράψει την μεγάλη και ενοχλητική για τους πεζούς κυκλοφορία οχημάτων, που σημειωνόταν την ημέρα μετά την ημέρα των Ευχαριστιών.
Αυτή η χρήση του όρου χρονολογείται τουλάχιστον από το 1961. Περισσότερα από είκοσι χρόνια αργότερα, καθώς η φράση έγινε πιο διαδεδομένη, έγινε δημοφιλής η εξήγηση ότι αυτή η μέρα ήταν το σημείο του έτους κατά το οποίο το λιανεμπόριο αρχίζει να γυρίζει σε κέρδος, δηλαδή στην αμερικάνικη αργκό από «το κόκκινο» (in the red) περνάει «στο μαύρο» (in the black).
«Πατείς με πατώ σε»
Έχουν υπάρξει αναφορές για βία μεταξύ πελατών την ημέρα αυτή. Από το 2006 έχουν αναφερθεί 7 θάνατοι και 98 τραυματισμοί σε όλες τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Είναι σύνηθες φαινόμενο να στρατοπεδεύουν καταναλωτές έξω από καταστήματα την αργία των Ευχαριστιών, επιχειρώντας να εξασφαλίσουν θέση στην πρώτη γραμμή και έτσι περισσότερες πιθανότητες να βρουν αυτά που θέλουν να αγοράσουν.
Αυτές οι πρακτικές, από κατάληψη λωρίδων έκτακτης ανάγκης και πυρόσβεσης μέχρι και χρήση προπανίου και γεννητριών σε πιο εξεζητημένες περιπτώσεις, δημιουργούν σημαντικό κίνδυνο για την ασφάλεια του κοινού, προκαλώντας τουλάχιστον μία πόλη να απαγορεύσει αυτή την πρακτική.
Από τις αρχές του 21ου αιώνα έγιναν προσπάθειες από τους λιανοπωλητές με προέλευση τις Ηνωμένες Πολιτείες να εισαγάγουν την “Black Friday” σε άλλες χώρες σε όλο τον κόσμο.
Στην Ελλάδα η πρακτική εισήχθη για πρώτη φορά το 2015 ενώ από το 2016 άρχισαν να την εφαρμόζουν όλο και περισσότερες εταιρείες.
