Γράφει ο Κώστας Τσαγκαράκης*
Την Παρασκευή 26 Ιουνίου, πραγματοποιήθηκε με επιτυχία η προγραμματισμένη εκδήλωση από το «Κέντρο Πρόληψης των εξαρτήσεων και προαγωγής της ψυχοκοινωνικής υγείας – ΙΡΙΔΑ» του δήμου Νέας Ιωνίας. Η εκδήλωση φιλοξενήθηκε στην αίθουσα εκδηλώσεων της Ένωσης Σπάρτης Μικράς Ασίας.
Η εκδήλωση ήταν ενταγμένη στο πρόγραμμα του Κέντρου ΙΡΙΔΑ για την Παγκόσμια Ημέρα κατά των ναρκωτικών και περιελάμβανε ομιλία του εκπαιδευτικού και ψυχολόγου κ. Νίκου Μαρκάκη, με θέμα: «Η πρόληψη στην οικογένεια: ενισχύοντας το ρόλο του γονιού».
Την εκδήλωση άνοιξε με χαιρετισμό η εκπρόσωπος του ΔΣ της Ένωσης Σπάρτης κ. Παλλιόγλου, η οποία αφού καλωσόρισε όλους τους παραβρισκόμενους, τόνισε ότι ή Ένωση Σπάρτης θα συνεχίσει να υποστηρίζει το έργο Κέντρου πρόληψης «Ίριδα», του οποίου είναι μέλος.
Στη συνέχεια πήρε το λόγο η Επιστημονικά υπεύθυνη του Κέντρου κ. Πλεξίδα, η οποία συντόνιζε την εκδήλωση. Με τη σειρά της χαιρέτισε όλους τους προσελθόντες και αφού ευχαρίστησε την Ένωση Σπάρτης για τη φιλοξενία, ανέφερε το πρόγραμμα της εκδήλωσης. Κάλεσε τον Πρόεδρο του Κέντρου (και Δημοτικό σύμβουλο) κ. Κολμανιώτη να απευθύνει χαιρετισμό.
Ο χαιρετισμός του κ. Κολμανιώτη
Ο κ. Κολμανιώτης στο σύντομο χαιρετισμό του έδωσε το στίγμα και το ρόλο της Ίριδας λέγοντας επιγραμματικά ότι «η Ίριδα είναι γνωστή και αναγκαία στην οικογένεια, στους νέους και στην κοινωνία». Ακολούθως δόθηκε ο λόγος στο μέλος της Επιστημονικής ομάδας της Ίριδας κ. Κομνηνόγλου, ο οποίος στην ομιλία του ανέπτυξε τις δράσεις του Κέντρου και τον τρόπο εργασίας των στελεχών του Κέντρου.
Το Κέντρο «Ίριδα» είναι ένα από τα 75 Κέντρα που λειτουργούν σε όλη την Ελλάδα και εποπτεύεται στο έργο του από τον Ο.ΚΑ.ΝΑ. Τόνισε τη φιλοσοφία της πρόληψης. Το Κέντρο απευθύνεται στο παιδί, (παιδί, έφηβο, νέο), στους γονείς (οικογένεια) και στο σχολείο, τρεις παράγοντες της κοινωνίας μας. Εξυπηρετεί τους Δημότες της Ν. Ιωνίας, αλλά και όμορων Δήμων, αφού δεν υπάρχει εγγύς άλλο παρόμοιο Κέντρο πρόληψης. Αναλύοντας την έννοια της πρόληψης είπε ότι η πρόληψη δεν δρα ούτε τρομοκρατικά, ούτε πυροσβεστικά. Το άτομο πρέπει να μάθει να διαχειρίζεται μόνο του τα προβλήματά του, με ενίσχυση της αυτογνωσίας του και της αυτοεκτίμησης. Οι δράσεις του Κέντρου είναι βραχείας και μακράς διάρκειας, προάγουν την ψυχοκοινωνική υγεία και ο τρόπος δουλειάς που εφαρμόζεται από τα στελέχη είναι ο βιωματικός. Μαθαίνει το άτομο μέσα από τα βιώματά του. Όλοι μαζί στις ομάδες εργασίας μοιράζονται τη γνώση.
Κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους έγιναν παρεμβάσεις σε Δημοτικά και Γυμνάσια του Δήμου, καθώς και ομάδες εργασίας γονέων, εκπαιδευτικών και στελεχών της κατασκήνωσης. Το Κέντρο επιλαμβάνεται όλων των θεμάτων που φθάνουν στα γραφεία του και αφορούν τα παιδιά, την οικογένεια και τα συγγενικά αυτών πρόσωπα. Ανάλογα με την περίπτωση είτε επιλαμβάνεται απ’ ευθείας του θέματος, είτε το παραπέμπει σε άλλα αρμόδια της Πολιτείας όργανα. Συνεργάζεται με το ΚΕ.ΘΕ.Α. Φροντίζει για τη συνεχή επιμόρφωση των στελεχών του και μετέχει στα κοινωνικά προβλήματα του Δήμου.
Τι είπε ο κεντρικός ομιλητής
Ακολούθως δόθηκε ο λόγος στον κεντρικό ομιλητή της εκδήλωσης τον κ. Μαρκάκη, ο οποίος με πλούσιο οπτικοακουστικό υλικό, έδωσε χρησιμότατα στοιχεία για την οικογένεια. Ξεκινώντας από μία διαφάνεια που έδειχνε τα δύο ημισφαίρια του ανθρώπινου εγκεφάλου, τόνισε ότι το δεξιό έχει την κύρια «ευθύνη» της ανθρώπινης συμπεριφοράς μας, αφού λειτουργεί με το συναίσθημα. Αστειευόμενος είπε ότι «θα προσπαθήσω να σας κουράσω απόψε. Να φύγετε από εδώ τελείως εξουθενωμένοι…».
Περιληπτικά θα αναφέρουμε τις επιγραμματικές επισημάνσεις του κ. Μαρκάκη, ο οποίος ως εκπαιδευτικός επί 28 χρόνια και ως ψυχολόγος, που ενεργά ασχολείται με τα θέματα της οικογένειας, έδωσε πάρα πολλά παραδείγματα της καθημερινότητας, που μπορούν να διευκολύνουν το ρόλο του γονιού. «Εάν αγαπάτε τα παιδιά σας, αγαπάτε πρώτα τον εαυτό σας». «Η αγάπη του γονιού προς το παιδί του απαιτεί μέτρο». Το μήνυμα αυτό το απέδωσε με μία διαφάνεια που παρουσίαζε ένα δοχείο με μέλι και μέσα μία ομάδα μερμηγκιών. Το μέλι είναι η αγάπη του γονιού προς το παιδί, που προσπαθεί να του τα δώσει όλα. Τα μερμήγκια είναι φυσικά τα παιδιά μας, που όμως τελικά πνίγονται μέσα στο άφθονο μέλι, γιατί δεν γνωρίζουν να το διαχειριστούν. Ανέφερε τις ραγδαίες κοινωνικές αλλαγές και το πόσο αναγκαίο είναι ο γονιός να προσαρμοστεί σ’ αυτές τις αλλαγές – εξελίξεις και να μη μένει στα δικά του στερεότυπα. «Δώστε στα (μικρά) παιδιά σας μηνύματα, όχι με κηρύγματα, αλλά μέσω «παραμυθιών» περάστε τους τα μηνύματα, που εσείς με το βίο σας πραγματώνεται». Το καλύτερο κήρυγμα είναι η καθημερινή στάση του γονιού. Η οικογένεια είναι ένα ζωντανό και δυναμικό σύστημα σε εξέλιξη, που έχει τα μέσα να εξασφαλίζει στα μέλη της το αίσθημα «του ανήκειν» και την προοδευτική αυτονομία τους. Στόχος του γονέα και του δασκάλου πρέπει να είναι η «αυτοκατάργησή» τους. Τα μέλη της οικογένειας είναι σαν τα συγκοινωνούντα δοχεία. Όλα αφορούν όλους, όλα τα μέλη της. Τα θετικά και τα αρνητικά επηρεάζουν όλη την οικογένεια. Δεν θεραπεύουμε ανθρώπους, αλλά τις σχέσεις τους. Τα παιδιά δεν έχουν ανάγκη από το γάλα της μάννας, όσο από τη ζεστασιά της. Ο άνθρωπος μαθαίνει μέσα από τη μίμηση και μέσα από τα πρότυπα. « Μήνυμα που εστάλη δεν είναι μήνυμα που ελήφθη». «Αν αγαπάτε τα παιδιά σας, ΜΗΝ τα αγαπάτε». «Το περίσσο χαλάει το ίσο», (Κρητική παροιμία).
Ο κ. Μαρκάκης συνέχισε πάντοτε με παραδείγματα την ομιλία του, αναλύοντας τους παράγοντες που κρατούν τον ιστό της οικογένειας καθώς και τις φάσεις που περνά κάθε οικογένεια. Τόνισε ότι οφείλει ο γονιός να αποκωδικοποιεί διαρκώς τα μηνύματα που στέλνει το παιδί του, ότι πρέπει να θέτει ξεκάθαρα όρια, όχι σαφή άλλα άκαμπτα όρια, ούτε συγκεχυμένα όρια («το ξέφραγο αμπέλι κάνει τον κλέφτη»).
Μίλησε παραστατικά στους γονείς, που πρέπει να μην αισθάνονται ενοχές. «Πετάξτε τις τύψεις και τις ενοχές, όποιος μαθαίνει, έχει δικαίωμα στο λάθος. Λάθος είναι να παραμένει στο λάθος. Οι τύψεις και οι ενοχές είναι παγίδες. Μην αφήνετε το πετραδάκι να γίνει κοτρώνα». Αναφέρθηκε στα διδάγματα του Salvator Minutcin: «Δώστε χώρο στα παιδιά σας να μεγαλώσουν. Μην τους κλέβετε τη φωνή τους. Να απαιτείτε σεβασμό, αλλά να δείχνετε πρώτα εσείς σεβασμό. Να δίνετε στα παιδιά σας τόση ισχύ, όση χρειάζονται. Αφήστε τα αβοήθητα και ας αποτύχουν». Ο Έριχ Φρομ (1900 – 1980) είχε πει ότι το παιδί πρέπει να κάνει τρεις εξόδους: από τη μήτρα, από το στήθος και από την αγκαλιά της μάννας του. «Αποφύγετε τις ταμπέλες. Είναι φαύλος κύκλος. Όσο ο γονέας απογοητεύεται από το παιδί του, τόσο απογοητεύεται το παιδί του, που απογοητεύει το γονέα… Όσο πιο δυνατά φωνάζει η μητέρα στο παιδί, τόσο πιο λίγο ακούει το παιδί».
Έμφαση στις σχέσεις των γονιών μεταξύ τους
Ο κ. Μαρκάκης έδωσε έμφαση στις σχέσεις των γονιών μεταξύ τους, στους ρόλους του κάθε μέλους της οικογένειας. «Πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε τη στάση μας, τα όρια τα δικά μας, χωρίς προκαταλήψεις και παλαιά στερεότυπα που μας έχουν μεταφερθεί από κάποια άλλη εποχή…». Υπάρχει χώρος για το σύζυγο και τη σύζυγο. Έτσι θα μείνει χώρος και για τα παιδιά. Οφείλουμε ως γονείς πρώτα να βελτιώσουμε το δικό μας εαυτό και μετά να περάσουμε τα μηνύματα στα παιδιά. Τα μηνύματα αυτά πρέπει να ξεκινούν από τις πανανθρώπινες αξίες, που τις έχουμε ξεχάσει, γιατί τα πάντα τα εκτιμούμε σε σύγκριση με το χρήμα και το «λαμπρό» επάγγελμα. Πρέπει να θυμόμαστε: τη σοφία, τη γνώση, την αγάπη, τη συγγνώμη, το κουράγιο, την ανθρωπιά, το σεβασμό της διαφορετικότητας, τις αξίες που κρατούν τον άνθρωπο στη φύση του και τον κάνουν να ξεχωρίζει από τα υπόλοιπα όντα. Πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε τα πράγματα γύρω μας. «Γίνε για το παιδί σου ο γονέας που θα ήθελες να είσαι». Και όλα αυτά βέβαια τα συζητάμε γιατί μας ενδιαφέρει η οικογένεια και τα παιδιά μας. Όλα αυτά αποτελούν το υπόβαθρο για να στηθεί η υγιής οικογένεια. Η πρόληψη πρέπει να ξεκινά από την οικογένεια, της οποίας ο ρόλος πρέπει να ενισχυθεί.
Ο κ. Μαρκάκης ολοκλήρωσε την ομιλία του λέγοντας ότι: «Είσαστε τυχεροί που υπάρχει στην πόλη σας το Κέντρο «Ίριδα» με αυτά τα σπουδαία στελέχη. Εκμεταλλευτείτε την ευκαιρία…. Ελάτε κοντά στην Ίριδα… Μόνο όφελος θα έχετε…».
Πριν την αποχώρησή του ζήτησε από όλους που ήσαν στην εκδήλωση να συμμετάσχουν σε μία άσκηση – τεστ, δίνοντας έτσι το καλύτερο παράδειγμα της βιωματικής εκπαίδευσης. Μοίρασε χαρτιά και στυλό και μας ζήτησε να γράψουμε σε τρία επίπεδα τις απόψεις μας (την κριτική μας): 1) για τον εαυτό μας, 2) για τον – την σύζυγό μας, 3) για το παιδί μας. Στη μία κάθετη στήλη να γράψουμε τα «κακά» τού κρινόμενου και στην άλλη τα «καλά» του. Μετά ζήτησε να κόψουμε καθέτως το χαρτί. Έτσι στο ένα τμήμα απέμειναν τα «κακά» και στο άλλο τα «καλά». Το τεστ έληξε προτρέποντας όλους να πετάξουμε στο καλάθι των σκουπιδιών, και μάλιστα με «μίσος», το χαρτί με τα «κακά», με τα αρνητικά στοιχεία και να κρατήσουμε τα «καλά».
Πολλά τα χειροκροτήματα για τον κ. Μαρκάκη και φυσικά πολλά – πολλά και τα διδάγματα για όλους μας, άντρες και γυναίκες.
Το κλείσιμο της βραδιάς έκανε η Επιστημονικά υπεύθυνη κ. Πλεξίδα, που ευχαρίστησε και πάλι την Ένωση Σπάρτης, τον κ. Μαρκάκη και όλους τους παραβρεθέντες στην εκδήλωση.
* Ιδρυτικό μέλος της Ίριδας και μέλος του Δ.Σ. αυτής.
Πρόεδρος του Αθλητικού Συλλόγου ΣΤΙΒΟΥ «Ανατολή».
