ΕΕ: Στα σκαριά χαλάρωση των περιορισμών για γενετικά μεταλλαγμένες καλλιέργειες
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει στα σκαριά χαλάρωση των περιορισμών για γενετικά μεταλλαγμένες σοδειές, με στόχο ορισμένες από αυτές να θεωρούνται και να αντιμετωπίζονται στη διατροφική αλυσίδα της ΕΕ ως συμβατικές.
Σήμερα 5 Ιουλίου η Κομισιόν αναμένεται να παρουσιάσει τις συγκεκριμένες αυτές προτάσεις κάτι που αναμένεται να επιφέρει νέα κόντρα μεταξύ όσων τάσσονται υπέρ κι όσων τάσσονται κατά.
Η Κομισιόν υποστηρίζει ότι οι νέοι αυτοί κανονισμοί για γενετικά μεταλλαγμένες σοδειές θα πρέπει να γίνουν λιγότερο αυστηροί ώστε να αναπτυχθούν τέτοιες σοδειές που θα χρειάζονται λιγότερα φυτοφάρμακα, θα προσαρμόζονται καλύτερα στις νέες περιβαλλοντικές συνθήκες λόγω της περιβαλλοντικής αλλαγής, ενώ θα χρειάζονται λιγότερο νερό.
Για το λόγο αυτό οι συγκεκριμένες προτάσεις αναμένεται να γνωρίσουν την αποδοχή χωρών που τα τελευταία χρόνια αντιμετωπίζουν μεγάλα προβλήματα στις σοδειές λόγω ξηρασίας. Επίσης μάχη αναμένεται και σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Οι υποστηρικτές της τεχνολογίας αυτής επικαλούνται μεταξύ άλλων ειδικά την κλιματική αλλαγή. Όπως αναφέρουν, η περσινή ξηρασία έπληξε μεγάλο μέρος από τις σοδειές της Ευρώπης, από τις ελιές στην Ισπανία μέχρι τις καλλιέργειες καλαμποκιού και ηλίανθου της Ουγγαρίας, καλλιέργειες καλαμποκιού σε Ιταλία και Ρουμανία, μέχρι την παραγωγή γάλακτος στη Γαλλία και πως τώρα χρειάζονται λύσεις.
Οι ίδιοι υποστηρικτές αυτοί λένε τώρα ότι η απάντηση στα προβλήματα της Ευρώπης είναι η υιοθέτηση τεχνικών τροποποίησης γονιδίων για την παραγωγή καλύτερων καλλιεργειών. Οι πολέμιοι από την πλευρά τους αναφέρουν ότι οι αλλαγές αυτές είναι δικαιολογία για να υπάρξουν ριζικές αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο γίνονται οι καλλιέργειες στο μπλοκ.
Τι επιδιώκει η ΕΕ
Στόχος της ΕΕ είναι να επιτρέπονται οι αλλαγές στο υπάρχον DNA φυτών και όχι να εφαρμόζονται διαγονιδιακές τεχνικές που εισάγουν ξένους κλώνους DNA και δημιουργούν ξεχωριστό είδος τέτοιων καλλιεργειών. Το σχέδιο αυτό στοχεύει να αποτελέσει έναν ακόμη πυλώνα για την αποκαλούμενη Πράσινη Συμφωνία της ΕΕ.
Ο νέος νόμος στοχεύει να μειώσει τη γραφειοκρατία για τέτοιες καλλιέργειες και να επιτρέψει την ευκολότερη πρόσβαση στην αγορά για τα φυτά που καλλιεργούνται με τις επονομαζόμενες «νέες γονιδιωματικές τεχνικές» (NGTs), όπως η τεχνική με την ονομασία CRISPR-Cas, που στοχεύει συγκεκριμένα γονίδια χωρίς απαραίτητα να εισάγεται εκτός της γενετικής δεξαμενής όσων τα αναπτύσσουν.
Σύμφωνα μάλιστα με προσχέδιο της νομοθεσίας που επικαλούνται διεθνή μέσα ενημέρωσης, οι χώρες της ΕΕ δεν θα μπορούν πλέον να απαγορεύουν μεμονωμένα τις NGT καλλιέργειες στο έδαφός τους.
Σε έγγραφο της ΕΕ από τον Φεβρουάριο του 2023 η Κομισιόν φέρεται ακόμη να εξέτασε εάν θα έπρεπε να αντιμετωπίζει ως ίδιους τους παραδοσιακούς σπόρους με αυτούς που παράγονται χρησιμοποιώντας τις νέες τεχνικές, επειδή οι τροποποιήσεις αυτές θεωρητικά θα μπορούσαν να έχουν συμβεί με φυσικό τρόπο.
Δύο κατηγορίες μεταλλαγμένων
Προσχέδια του πλάνου αυτού της ΕΕ έκαναν λόγο για δύο μελλοντικές οδούς για τους γονιδιακά επεξεργασμένους οργανισμούς. Τα γονιδιακά επεξεργασμένα φυτά που θεωρούνται ικανά να «εμφανιστούν φυσικά ή μέσω συμβατικής αναπαραγωγής» εξεταζόταν να αναφέρονται ως οι λεγόμενες νέες γονιδιωματικές τεχνικές «κατηγορίας 1» (NGTs). Αυτό σημαίνει ότι θα αντιμετωπίζονται «παρόμοια με τις συμβατικές» καλλιέργειες και, ως εκ τούτου, «δεν θα απαιτούν έγκριση, εκτίμηση κινδύνου, ιχνηλασιμότητα και επισήμανση», ανέφεραν τα προσχέδια.
Τα φυτά που δεν εμπίπτουν σε αυτό το πεδίο θα είναι γνωστά ως NGT «κατηγορίας 2» και θα απαιτούν έγκριση με τη λεγόμενη «προσαρμοσμένη» αξιολόγηση για την αντιμετώπιση των διαφορετικών προφίλ κινδύνου τους και την αντιμετώπιση των προκλήσεων ανίχνευσης προέλευσης. Αυτό θα περιλαμβάνει όλα τα φυτά ανθεκτικά στα ζιζανιοκτόνα.
