Με τη συμμετοχή του Δημάρχου Αμαρουσίου, Προέδρου του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών Γιώργου Πατούλη
Στην ημερίδα μνήμης και τιμής στον Γιάννη Πασαλίδη, μία προοδευτική μορφή της ιατρικής επιστήμης και την πολιτικής, που η ζωή και το έργο του αποτελούν φάρο φωτεινό, συμμετείχε ο Δήμαρχος Αμαρουσίου, Πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών κ. Γιώργος Πατούλης.
Την εκδήλωση διοργάνωσαν ο Δήμος Κερατσινίου – Δραπετσώνας, ο Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών, η Μ.Κ.Ο. ΑΡΙΑΝΔΗ και οι ΝΕΟΙ ΔΡΑΠΕΤΣΩΝΑΣ, στο Δημαρχείο Δραπετσώνας, την Τετάρτη 14 Μαρτίου 2012, με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 44 χρόνων από το θάνατο του.
Παλιοί συναγωνιστές και φίλοι του Γιάννη Πασαλίδη, εκπρόσωποι των πολιτικών κομμάτων και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, Καθηγητές και ο Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, υπογράμμισαν την εκτίμηση, την αναγνώριση και το θαυμασμό που προκαλούν οι αγώνες, το έργο και η πολιτική πορεία του έντιμου αγωνιστή, που παρέμεινε ανυποχώρητος στις αρχές του, παράδειγμα προς μίμηση, ιδιαίτερα στου δύσκολους καιρούς που διανύουμε σήμερα.
Στην ομιλία του ο Δήμαρχος Αμαρουσίου, Πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών κ. Γιώργος Πατούλης αναφέρθηκε στη ζωή και στο έργο του Έλληνα γιατρού και πρότυπου πολιτικού άνδρα που σε όλη τη διάρκεια της διαδρομής του αποτέλεσε φωτεινό παράδειγμα ήθους, εντιμότητας και σεβασμού.
«Αναμφισβήτητα ήταν μία από τις σημαντικότερες μορφές του σύγχρονου ελληνικού πολιτικού συστήματος. Ένα υποδειγματικό παράδειγμα επιστήμονα και ανθρώπου που υπηρέτησε με συνέπεια και υψηλό αίσθημα ευθύνης την επιστήμη του, την πολιτική, αλλά και τη χώρα με το κύρος του και την καθοριστική συμβολή του στην εδραίωση του λαϊκού κινήματος. Υπήρξε ένας μεγάλος οραματιστής αλλά και μαζί ο άνθρωπος που έκανε πράξεις τις ιδέες του. Υπήρξε ένας λαϊκός άνθρωπος με προέλευση από το λαό και αποστολή του το λαό. Είναι χαρακτηριστική η ρήση του: «Από το λαό προήλθα, και ποτέ δεν τον εγκατέλειψα». Τον υπηρέτησε υποδειγματικά, με αφοσίωση και συνέπεια. Μας άφησε ανεκτίμητη παρακαταθήκη το έργο του» σημείωσε ο κ. Πατούλης.
Αναφερόμενος στη δύσκολη συγκυρία που διέρχεται σήμερα η χώρα μας και στις δυνάμεις εκείνες που ευρισκόμενες στα άκρα του πολιτικού σκηνικού επιχειρούν και πάλι να θέσουν τον ελληνικό λαό ενώπιον διχαστικών διλλημάτων υπογράμμισε: «Αν ζούσε σήμερα ο αριστερός Γιάννης Πασαλίδης, είμαι σίγουρος ότι θα καταδίκαζε αυτές τις δυνάμεις. Θα τους υπενθύμιζε πόσο έχει προκαλέσει τεράστια ζημιά στη χώρα μας η έλλειψη συνεννόησης στις κορυφές των πολιτικών ηγεσιών, σε κρίσιμες εποχές σαν αυτή που ζούμε. Θα αναζητούσε με το πείσμα που τον διέκρινε τη συνεννόηση μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων, δεξιά και αριστερά. Θα αποτελούσε φωτεινό παράδειγμα πολιτικού που με την ενασχόληση του με την πολιτική ήρθε για να προσφέρει στον τόπο κι όχι να αυξήσει την προσωπική του περιουσία. Και είμαι βέβαιος ότι ως γιατρός θα όρθωνε το ανάστημά του και θα εναντιωνόταν σε πολιτικές υγείας σαν αυτές που προωθούνται τους τελευταίους μήνες, πολιτικές υγείας που οδηγούν στην απαξίωση της δημόσιας υγείας της πατρίδας μας και στην υποβάθμισης της ποιότητας των υπηρεσιών που προσφέρουμε οι γιατροί στους συμπολίτες μας.»
«Τις δύσκολες αυτές εποχές που διανύει η πατρίδα μας, -πρόσθεσε ο κ. Πατούλης- η Ελλάδα έχει ανάγκη από ανθρώπους φωτισμένους, προοδευτικούς, φιλάνθρωπους όπως ήταν ο Γιάννης Πασαλίδης. Η Ελλάδα χρειάζεται πολιτικό δυναμικό με πατριωτικό φρόνημα και αγάπη για το λαό, για να πετύχει μια πορεία που θα εγγυηθεί την έξοδο από την πολιτική και οικονομική κρίση.»
Στην εκδήλωση μεταξύ άλλων συμμετείχαν ο π. Πρόεδρος της Βουλής κ. Απόστολος Κακλαμάνης, ο π. Υπουργός κ. Ιωάννης Βαρβιτσιώτης, ο Αντιστασιακός, π. βουλευτής Μανώλης Γλέζος, ο γραμματέας της Δημοκρατικής Αριστεράς, κ. Σπύρος Λυκούδης, ο Π.Σ.Ε. ΣΥΡΙΖΑ κ. Βασίλης Πριμικήρης, ο Δήμαρχος Κερατσινίου – Δραπετσώνας κ. Λουκάς Τζανής, ο Δήμαρχος Νίκαιας –Αγ. Ιωάννης Ρέντη κ. Γιώργος Ιωακειμίδης, ο Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών κ.Γιάννης Αδαμόπουλος, ο δικηγόρος – συγγραφέας Γιάννης Νισύριος, η δικηγόρος- Πρόεδρος ΝΕΩΝ ΔΡΑΠΕΤΣΩΝΑΣ κα. Ειρήνη Μαρούπα- Ταούση.
Η ομιλία του Δημάρχου Αμαρουσίου, Προέδρου Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών Γιώργου Πατούλη, στην εκδήλωση μνήμης στον Ιωάννη Πασαλίδη
Κυρίες και κύριοι καλησπέρα σας,
με ιδιαίτερη χαρά βρίσκομαι στη σημερινή εκδήλωση μνήμης και τιμής για μία εξέχουσα προσωπικότητα, μία προοδευτική ηγετική μορφή της ιατρικής επιστήμης και της πολιτικής, τον Ιωάννη Πασαλίδη.
Έναν Έλληνα γιατρό και πρότυπο πολιτικού άνδρα που σε όλη τη διάρκεια της διαδρομής του αποτέλεσε φωτεινό παράδειγμα ήθους, εντιμότητας και σεβασμού.
Γεννημένος το 1885 από Έλληνες αγρότες γονείς στη Σάντα της Τραπεζούντας του Πόντου, μέλος πολύτεκνης οικογένειας, μετανάστευσε με την οικογένειά του στη Γεωργία, εκείνη την εποχή τμήμα της ρωσικής επικράτειας.
Ο Γιάννης Πασαλίδης, σπούδασε ιατρική στην Οδησσό και στη Μόσχα σε ένα πολιτιστικό περιβάλλον που συνδύαζε τη συγκροτημένη κλασική παιδεία με το πνεύμα και τις αξίες του προεπαναστατικού ρωσικού ουμανισμού.
Στην Οδησσό, το σημαντικότερο λιμάνι της Νότιας Ρωσίας, με μεγάλα ναυπηγεία που απασχολούσαν χιλιάδες εργάτες, ο Γιάννης Πασαλίδης γνώρισε το εργατικό κίνημα.
Ήταν τα χρόνια της επανάστασης του 1905 και μέσα σε αυτό το κλίμα εξελίξεων, στο πανεπιστήμιο της Οδησσού ο Γιάννης Πασαλίδης συνδέθηκε με παράνομους κύκλους Ρώσων επαναστατών. Ένα ταξίδι του στο Βερολίνο το 1909 του επέτρεψε να έλθει σε επαφή με τη μαρξιστική φιλολογία. Στην επιστροφή του, μαθαίνουμε από τις πηγές, πήρε μαζί του αρκετά βιβλία που τα κατέσχεσαν οι τσαρικές αρχές στα σύνορα.
Οι σχέσεις του με τον επαναστατικό μαρξιστικό χώρο ήταν πια γνωστές σε αυτές. Σε λίγο, ενώ ήταν τελειόφοιτος της ιατρικής, του ανακοινώθηκε η αποβολή του από το πανεπιστήμιο της Οδησσού. Δεν διέκοψε όμως τις σπουδές του. Με τη συνδρομή της οικογένειας του πήγε στη Μόσχα και γράφτηκε στο πανεπιστήμιο εκεί από το οποίο έλαβε το πτυχίο της ιατρικής με άριστα. Ακολούθησε η τρίχρονη ειδίκευση του στη γενική χειρουργική και τη μαιευτική.
Ο Γιάννης Πασαλίδης ήταν πια γιατρός με μεγάλη δημοτικότητα στο Σοχούμ, όπου εγκαταστάθηκε μετά το γάμο του με τη Μαρία Σπυράντη.
Η φήμη του, που βασιζόταν στο συνδυασμό της επιστημονικής του κατάρτισης με τον ανθρωπισμό του -τον ονόμαζαν γιατρό της φτωχολογιάς- δεν άργησε να υπερβεί τα όρια του πολυπληθούς ποντιακού στοιχείου της περιοχής.
Αλλά το ξέσπασμα της Οκτωβριανής επανάστασης έμελλε να δώσει μια νέα διάσταση στη ζωή του γιατρού Γιάννη Πασαλίδη.
Στην κοινωνική του δραστηριότητα ήλθε να προστεθεί και η πολιτική. Άλλωστε ήδη είχε εκπροσωπήσει τους Έλληνες του Καυκάσου σε διάφορες επαφές με τις προξενικές αρχές της Ελλάδας.
Στη διάρκεια της νεότητάς του ανέπτυξε σημαντική δραστηριότητα στον αγώνα της δημιουργίας ανεξάρτητης Ποντιακής Δημοκρατίας, ενώ με την ανεξαρτησία της Γεωργίας το 1918 κλήθηκε να συμμετάσχει στη νεοσύστατη κυβέρνηση ως επιφανής παράγοντας του μειονοτικού ελληνικού στοιχείου με χαρτοφυλάκιο τις εξωτερικές υποθέσεις. Υπήρξε ο πρώτος σοσιαλδημοκράτης βουλευτής της Γεωργίας.
Οι εξελίξεις στο χώρο του Καυκάσου και η επικράτηση των μπολσεβίκων αλλάζουν τις ισορροπίες στην περιοχή και το 1923, μετά και τη Μικρασιατική καταστροφή, αποφασίζει να εγκατασταθεί στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στη Θεσσαλονίκη, στη συνοικία Χαριλάου, πολλοί κάτοικοι της οποίας ήταν από τον Πόντο ή από τη Ρωσία, από όπου έφυγαν στην τύρβη και την αναταραχή των επαναστατικών χρόνων.
Ο γιατρός Πασαλίδης, με την υψηλή επιστημονική του κατάρτιση και την ανθρωπιστική του προσφορά έρχεται τώρα σε πρώτο πλάνο σε σχέση με τον πολιτικό Πασαλίδη.
«Ήταν ο γιατρός της αριστοκρατίας της πόλης», θα αφηγηθεί αργότερα ο Ηλίας Ηλιού, «αλλά ξεγεννούσε δωρεάν τις γυναίκες της φτωχολογιάς».
Χρημάτισε διευθυντής του Ρωσικού Νοσοκομείου της Θεσσαλονίκης και του Δημόσιου Μαιευτηρίου που εξυπηρετούσε όλη τη Μακεδονία. Ίδρυσε και δική του μαιευτική κλινική, που έκλεισε δυο φορές γιατί εξαιτίας της αφιλοκέρδειάς του αντιμετώπιζε οικονομικά προβλήματα.
Μοναδική του περιουσία ως το τέλος της ζωής του ήταν το σπίτι που έχτισε στο χωριό Καστανιά Ημαθίας.
Οποιαδήποτε σύγκριση βέβαια με το πολιτικό δυναμικό του σήμερα, ασφαλώς περιττεύει.
Ο Γιάννης Πασσαλίδης μοίραζε τη ζωή του ανάμεσα στην άσκηση του λειτουργήματος της ιατρικής και στη συμμετοχή του στην πολιτική δράση, με κοινό παρονομαστή το αδιάκοπο ενδιαφέρον του για τους συνανθρώπους του.
Υπήρξε σημαντική προσωπικότητα της Αριστεράς στη χώρα μας.
Το 1923 τον βρίσκει βουλευτή της Δ’ Συντακτικής Συνέλευσης, στην οποία εκλέχθηκε ως εκπρόσωπος του προσφυγικού στοιχείου, συνεργαζόμενος με το Κόμμα της Δημοκρατικής Ένωσης του Αλέξανδρου Παπαναστασίου.
Στη Βουλή ξεχώρισε για τους φλογερούς αντιμοναρχικούς του λόγους.
Το 1931 είναι επικεφαλής των σοσιαλιστών της Μακεδονίας και το 1934 μαζί με τους άλλους αγωνιστές του Μετώπου διώκεται από την κυβέρνηση του Ιωάννη Μεταξά.
Στην Κατοχή δραστηριοποιείται στην Αντίσταση και προσχωρεί στο ΕΑΜ. Η πολιτική επαναδραστηριοποίησή του πραγματοποιείται μετά τον τερματισμό της εμφύλιας σύρραξης.
Με το σχηματισμό της «Δημοκρατικής Παρατάξεως», πρώτης απόπειρας εμφάνισης της Αριστεράς στο νόμιμο πολιτικό στίβο, στις εκλογές της 5-3-1950, ύστερα από αξίωση των Σβώλου – Τσιριμώκου του προτείνεται να συμμετάσχει στο ψηφοδέλτιο του σχηματισμού όχι ως εκπρόσωπος του ΣΚΕ, αλλά ως «προσωπικότης».
Σε επιστολή του προς τη Διοικούσα Επιτροπή της παράταξης, ο Γιάννης Πασαλίδης απαντά: «… Δεν μπορώ να δεχθώ την πρόταση σας να μπω στον συνδυασμό ‘τιμής ένεκεν’ [όπως είπε] ο πρόεδρος. Η πρόταση ‘τιμής ένεκεν’ μπορούσε να κολακεύσει έναν αστό πολιτευτή, όχι όμως έναν γνήσιο σοσιαλιστή…».
Από εκείνη την εποχή και έπειτα στέφεται πρωταγωνιστής της Αριστεράς στην Ελλάδα.
Από τις αρχές του 1951 είχαν αρχίσει ζυμώσεις για το σχηματισμό «Πανδημοκρατικού Μετώπου». Η προσπάθεια να συγκροτηθεί ευρύτατη πολιτική συνεργασία με τη συμμετοχή του Πλαστήρα, έχει αποτύχει και οι διαπραγματεύσεις οδηγούνται έτσι στη συγκρότηση μετωπικού πολιτικού οργανισμού της Αριστεράς. Όμως η συνεννόηση μεταξύ όσων συμμετέχουν σ’ αυτές είναι εξαιρετικά δύσκολη. Τότε είναι που ο Γιάννης Πασαλίδης αποφασίζει να κατέβει στην Αθήνα, στις αρχές Ιουλίου 1951.
Αμέσως μετά την άφιξη του απευθύνει από τις στήλες της εφημερίδας «Δημοκρατικός Τύπος» έκκληση «να συγκροτηθεί η Δημοκρατική Αριστερά, που θα διασφαλίσει με τους αγώνες της και στη χώρα μας γαλήνη και λευτεριά».
Η χώρα βρίσκεται ήδη σε παρατεταμένη προεκλογική περίοδο. Η παρουσία του Πασαλίδη, με το υψηλό κύρος και την πλούσια πείρα του, λειτουργεί ως καταλύτης στις συνομιλίες.
Η πολιτική ευφυΐα και σωφροσύνη του, η μειλιχιότητά του και η θυμοσοφία του ήταν πολύτιμα προσόντα στις συνεχείς προσπάθειες του για την εκτόνωση των εντάσεων που προκαλούσαν οι πολιτικές
και προσωπικές διαφωνίες και αντιπαραθέσεις και για την προσέγγιση
των διαφορετικών απόψεων.
Οι διαπραγματεύσεις έχουν τελικά θετική έκβαση με την ίδρυση της Ενιαίας Δημοκρατικής Αριστεράς το 1951 με πρόεδρο τον ίδιο.
Η αγωνιστική πορεία του φθάνει πλέον στην κορύφωση της.
Στο εξής η ζωή, η προσφορά και η ιστορία του συνυφαίνεται και ταυτίζεται με τη διαδρομή της Ενιαίας Αριστεράς στο πολιτικό στερέωμα της χώρας μας.
Τον έχουν αποκαλέσει Γεροπλάτανο της Αριστεράς και όχι άδικα καθώς ο ρόλος του στην ανασυγκρότηση της Αριστεράς ενάμιση χρόνο μόνο από τη μεγάλη στρατιωτική ήττα της στον εμφύλιο, έγραψε ιστορία. Και όταν η ΕΔΑ έφτασε να γίνει το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ο Πασαλίδης, με τη σοφία και τη γλυκύτητα του ύφους του, άφησε εποχή με τους λόγους και τις παρεμβάσεις του στη Βουλή, που τις άκουγαν με ιδιαίτερη προσοχή ακόμη και οι αντίπαλοι του.
Την περίοδο της Χούντας συνελήφθη και του επιβλήθηκε κατ’ οίκον περιορισμός. Έφυγε από τη ζωή το 1968 ενώ ήταν φρουρούμενος από τα όργανα της Χούντας.
Αναμφισβήτητα ήταν μία από τις σημαντικότερες μορφές του σύγχρονου ελληνικού πολιτικού συστήματος.
Ένα υποδειγματικό παράδειγμα επιστήμονα και ανθρώπου που υπηρέτησε με συνέπεια και υψηλό αίσθημα ευθύνης την επιστήμη του, την πολιτική αλλά και τη χώρα με το κύρος του και την καθοριστική συμβολή του στην εδραίωση του λαϊκού κινήματος.
Υπήρξε ένας μεγάλος οραματιστής αλλά και μαζί ο άνθρωπος που έκανε πράξεις τις ιδέες του. Υπήρξε ένας λαϊκός άνθρωπος με προέλευση από το λαό και αποστολή του το λαό. Είναι χαρακτηριστική η ρήση του: «Από το λαό προήλθα, και ποτέ δεν τον εγκατέλειψα».
Τον υπηρέτησε υποδειγματικά, με αφοσίωση και συνέπεια.
Μας άφησε ανεκτίμητη παρακαταθήκη το έργο του.
Κυρίες και κύριοι.
Γνωρίζετε καλά, ότι ανήκω σε διαφορετικό πολιτικό χώρο από αυτόν του Γιάννη Πασαλίδη. Όπως και πολλοί από σας που βρίσκεστε σήμερα στην αίθουσα αυτή.
Αυτό όμως δεν με εμποδίζει να αναγνωρίζω το πόσο σημαντική ήταν η παρουσία του στην πολιτική σκηνή του τόπου μας, και μάλιστα σε περιόδους ιδιαίτερα ταραγμένες, σε περιόδους που κυριαρχούσε το αδελφοκτόνο μίσος και φανατισμός, σε βάρος της λογικής και του εθνικού συμφέροντος.
Σε περιόδους που ζήσαμε μέχρι και πρόσφατα, όπου κάποιοι έβαζαν ψευτοδιλήμματα με σκοπό να ξεγελάσουν το λαό μας και να εξυπηρετήσουν τα δικά τους συμφέροντα.
Η τα συμφέροντα τρίτων δυνάμεων, που κρύβονταν πίσω τους.
Στη δύσκολη αυτή συγκυρία που διέρχεται η χώρα μας, ορισμένες πολιτικές δυνάμεις επιχειρούν και πάλι να θέσουν τον ελληνικό λαό ενώπιον διχαστικών διλλημάτων.
Επενδύουν το πολιτικό τους μέλλον στην καλλιέργεια κλίματος φόβου και ανασφάλειας.
Προωθούν την ισοπέδωση και το μηδενισμό, για να καλύψουν τα δικά τους ιδεολογικά και πολιτικά κενά.
Αδιαφορούν για τα προβλήματα του λαού μας, γιατί τους αρκεί να δώσουν λύση στα δικά τους υπαρξιακά προβλήματα.
Καλλιεργούν τη σύγχυση και κερδοσκοπούν με την απελπισία των συμπολιτών μας, που βιώνουν μια δύσκολη καθημερινότητα.
Και οι δυνάμεις αυτές βρίσκονται στα άκρα του πολιτικού μας σκηνικού.
Αν ζούσε σήμερα ο αριστερός Γιάννης Πασαλίδης, είμαι σίγουρος ότι θα καταδίκαζε αυτές τις δυνάμεις.
Θα τους υπενθύμιζε πόσο έχει προκαλέσει τεράστια ζημιά στη χώρα μας η έλλειψη συνεννόησης στις κορυφές των πολιτικών ηγεσιών, σε κρίσιμες εποχές σαν αυτή που ζούμε.
Θα αναζητούσε με το πείσμα που τον διέκρινε τη συνεννόηση μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων, δεξιά και αριστερά.
Θα αποτελούσε φωτεινό παράδειγμα πολιτικού που με την ενασχόληση του με την πολιτική ήρθε για να προσφέρει στον τόπο κι όχι να αυξήσει την προσωπική του περιουσία.
Και είμαι βέβαιος ότι ως γιατρός θα όρθωνε το ανάστημα του και θα εναντιωνόταν σε πολιτικές υγείας σαν αυτές που προωθούνται τους τελευταίους μήνες, πολιτικές υγείας που οδηγούν στην απαξίωση της δημόσιας υγείας της πατρίδας μας και στην υποβάθμισης της ποιότητας των υπηρεσιών που προσφέρουμε οι γιατροί στους συμπολίτες μας.
Κυρίες και κύριοι
Τις δύσκολες αυτές εποχές που διανύει η πατρίδα μας, η Ελλάδα έχει ανάγκη από ανθρώπους φωτισμένους, προοδευτικούς, φιλάνθρωπους όπως ήταν ο Γιάννης Πασαλίδης.
Η Ελλάδα χρειάζεται πολιτικό δυναμικό με πατριωτικό φρόνημα και αγάπη για το λαό, για να πετύχει μια πορεία που θα εγγυηθεί την έξοδο από την πολιτική και οικονομική κρίση.
Σας ευχαριστώ πολύ