Η εισήγηση του κ. Τσούτσια στην πολιτική εκδήλωση που διοργάνωσε η Παράταξη που ηγείται στα Βριλήσσια “Δράση για μία άλλη Πόλη”
Θα ήθελα, αφού σας καλωσορίσω και σας ευχαριστήσω εκ μέρους της «Δράσης» για τη συμμετοχή σας, να μου επιτρέψετε μια συνοπτική και κωδικοποιημένη αναφορά στα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η χώρα, σαν μια βάση, για τη συζήτησή μας, η οποία ελπίζω, με τη συμβολή των καλεσμένων μας, να αποδειχτεί δημιουργική. Πρόκειται για παρατηρήσεις, μια προς μία γνωστές, που όμως στο σύνολό τους συνθέτουν μια εικόνα τεράστιας ρηγμάτωσης στα θεμέλια της ελληνικής κοινωνίας, στην αυτό-εικόνα της, στον τρόπο που αυτή συγκροτήθηκε.
Φυσικά, η αγωνία μας είναι πώς θα υπάρξει μια προοπτική σε αντίστροφη κατεύθυνση από αυτήν που έχουν πάρει τα πράγματα.
7 πυλώνες επιβίωσης
Καταρχήν, από ιστορική -οικονομική άποψη, η Ελλάδα είχε οικοδομηθεί πάνω σε 7 πυλώνες επιβίωσης. Και οι επτά αυτοί πυλώνες σήμερα, είτε έχουν γκρεμιστεί, είτε είναι ετοιμόρροποι. Ποιοι είναι αυτοί;
•Η τεράστια- καθυστερημένη- επιδοτούμενη γεωργία της μονοκαλλιέργειας, ωστόσο και της στοιχειώδους αυτάρκειας.
•Το καθυστερημένο αλλά ζωτικό μικρομεσαίο δυναμικό στη βιοτεχνία – βιομηχανία.
•Ο σημαντικός κατασκευαστικός -οικοδομικός τομέας.
•Το εκτεταμένο μεταπρατικό μικρομεσαίο εμπόριο και μεγαλεμπόριο.
•Οι υπηρεσίες, με κυρίαρχο τον τουρισμό.
•Η συναλλαγματοφόρος ναυτιλία, που δεν φέρνει πλέον συνάλλαγμα.
•Και η γεωπολιτική θέση της χώρας, η οποία καθώς βρίσκεται ανάμεσα σε 3 ηπείρους, υπήρξε διαχρονικά ο πιο σημαντικός πυλώνας. Ας θυμηθούμε, πως η Ελλάδα πάντα λειτουργούσε σαν ο κρίσιμος χώρος για την αντιπαράθεση της κάθε φορά μεγάλη εξωτερικής δύναμης, όπως της Αγγλίας κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, όπως των ΗΠΑ κατά της ΕΣΣΔ, πράγμα που επέφερε και την ένταξή της στην ΕΟΚ. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, η Ελλάδα δέχτηκε πακτωλούς ξένων κεφαλαίων, ως εξαγορά για την πρόσδεσή της στα συμφέροντα των μεγάλων δυτικών δυνάμεων. Μετά την κατάρρευση του «Υπαρκτού Σοσιαλισμού», η γεωπολιτική σημασία της χώρας, ως εν δυνάμει στρατηγικό πλεονέκτημα, μπήκε στην κατάψυξη, τα κεφάλαια επίσης.
Ποιοι πυλώνες καταστράφηκαν
Δηλαδή, από τους πυλώνες που αναφέραμε, ο πρωτογενής και ο δευτερογενής τομέας, έχουν καταστραφεί μέσω της ένταξης στην ΕΕ / ΟΝΕ, ενώ οι άλλοι, δηλαδή οι κατασκευές, η οικοδομή και το εμπόριο, σήμερα ανατινάζονται μεθοδικά. Με άλλα λόγια, όλα όσα συγκρότησαν το ελληνικό μοντέλο, αναιρούνται.
Επιπλέον, τα προηγούμενα χρόνια ζήσαμε μια πολιτική πιστωτικής επέκτασης, που διόγκωσε την οικονομία δανεισμού και διαμόρφωσε προϋποθέσεις ώστε η Ελλάδα να είναι πανέτοιμη για τη χειρουργική «διασωστική» οικονομική επιτήρηση: Για να πληρωθούν τα τοκοχρεολύσια, η χώρα σπρώχθηκε στην εποπτευόμενη προσφορά νέων τοκογλυφικών δυτικών κεφαλαίων.
Αλλά πέραν των “δικών μας” προβλημάτων, η Ελλάδα σήμερα αντιμετωπίζει μια εξαιρετικά επικίνδυνη διεθνή συγκυρία. Βρισκόμαστε εντός της Ν.Α. μεσογειακής ζώνης που έχει πάρει φωτιά. Δεχόμαστε πολύμορφες εξωτερικές απειλές και ταυτόχρονα λειτουργούμε υπό την κατοχή των Μεγάλων Δυνάμεων και της οικονομικής ολιγαρχίας. Οι συνθήκες αυτές αυξάνουν δραματικά την πιθανότητα και αυτή η κρίση να ολοκληρωθεί με μια εθνική καταστροφή.
Έχουμε δηλαδή συμπερασματικά, μια χώρα σε οξυμένη και πολύπλευρη κρίση, από την οποία όχι μόνον έχουν αναιρεθεί τα παραδοσιακά της μέσα για να αντιδράσει, αλλά βρίσκεται και υπό κατοχή και σε εξαιρετικά αρνητική γεωπολιτική συγκυρία. Και βεβαίως, έχει να αντιμετωπίσει και οικονομικά προβλήματα!
Οικονομικό πεδίο
Στο οικονομικό πεδίο καταρχήν, αφού προετοιμάστηκε η επιτήρηση με τα Greek Statistics ώστε να αιτιολογηθεί το μνημόνιο και η δανειακή σύμβαση, εξελίσσεται η καθολική εξάρθρωση του κρατικού και δημόσιου τομέα. Παράλληλα με αλλεπάλληλα μέτρα, επιταχύνεται η εισοδηματική πακιστανοποίηση» των εργαζομένων –υποτελών. Αυτό που τελικά απομένει για να ολοκληρωθεί η κατάκτηση, είναι η τελευταία φάση, αυτή της λεηλασίας, όπως της δημόσιας περιουσίας και όπως είναι οι ιδιωτικές περιουσίες, συν τον ενεργειακό και ορυκτό πλούτο της χώρας.
Πολιτικό πεδίο
Και στο πολιτικό πεδίο, τα πράγματα δεν είναι καλύτερα. Το κράτος διαλύεται, στην κοινωνία επικρατεί σύγχυση και απογοήτευση, απουσιάζει κάθε προοπτική και οι εργαζόμενοι εγκαταλειμμένοι, αρκούνται σε έναν ασυνεχή διεκδικητισμό, που δεν αρκεί, ενώ τα πολιτικά κόμματα παρουσιάζουν σχέδια για την επόμενη ημέρα, σαν να μη χρειάζεται, σαν να μην είναι αναγκαίο να έχουν σχέδια γι’ αυτήν την ημέρα. Όλοι μιλούν για το μετά, αντιδικούν για στρατηγικές επιλογές, αλλά παρά το επείγον του πράγματος, σιωπούν για το τώρα, και επιτείνουν την παραλυσία.
Τελικά τι συμβαίνει; Φαίνεται ότι πρέπει να περιμένουμε να τελειώσει ο προηγούμενος κύκλος, να τελειώσει η μεταπολίτευση. Για να υπάρξει αλλαγή πορείας, πρέπει πρώτα να αμφισβητηθεί το μοντέλο που έφερε τα πράγματα ως εδώ. Να κλείσουμε οριστικά το προηγούμενο κεφάλαιο. Να τελειώνουμε με το βαθύτερο «είναι» του μεταπολιτευτικού συμβολαίου, που χτίστηκε πάνω σε μια συγκεκριμένου τύπου κοινωνική συναίνεση, που λειτούργησε με ένα συγκεκριμένο πολιτικό σύστημα και εξέθρεψε ένα συγκεκριμένο πρότυπο κοινωνικών αξιών που μας οδήγησαν ως εδώ.
Ένα προς- ένα, αυτά τα τρία στοιχεία πρέπει να αντικατασταθούν, απλούστατα, γιατί σήμερα και δεν λειτουργούν, έχουν καταρρεύσει. Αυτή μοιάζει να είναι η σημερινή δυσκολία και λύση ταυτόχρονα.
Να αντικατασταθεί δηλαδή το κοινωνικό συμβόλαιο, σύμφωνα με το οποίο οι διάφοροι Παγκαλίσκοι με τους εθνικούς προμηθευτές και τις Siemens, πλούτιζαν και άφηναν τα ψίχουλα στις λαϊκές τάξεις, (όπου κι’ αυτά ακόμη τα ψίχουλα, δεν δίνονταν αυτόματα, αλλά με αγώνες και διεκδικήσεις στις οποίες πρωτοστάτησε η αριστερά). Αυτή η συναινέσει, που έχει ακυρωθεί, γιατί βασίστηκε σ’ έναν άνευ όρων δανεισμό που τίναξε τη σύμβαση στον αέρα. Ταυτόχρονα, η ταξική-κοινωνική σύνθεση της ελληνικής κοινωνίας έχει ρευστοποιηθεί, λόγω της μαζικής λαθρομετανάστευσης, της φτωχοποίησης των μικρομεσαίων στρωμάτων και της μετανάστευσης της ελληνικής νεολαίας ως εξειδικευμένου επιστημονικού δυναμικού στο εξωτερικό. Κοινωνική συναίνεση, τέλος λοιπόν.
Πως αντικαταστάθηκε ο δικομματισμός
Το κομματικό σύστημα του δικομματισμού, έχει ήδη αντικατασταθεί από το σημερινό κηδεμονευόμενο καθεστώς, που μετατρέπει τη χώρα σε γερμανικό προτεκτοράτο. Η δημοκρατία δεν μπορεί να λειτουργήσει. Οι πελατειακές σχέσεις που τροφοδότησαν τον δικομματισμό αποδιαρθρώνονται, τόσο λόγω της κατάρρευσης του δημόσιου τομέα όσο και της γενικότερης στρατηγικής επιλογής της καταστροφής του έθνους-κράτους ως μορφής κοινωνικής συγκρότησης. Πολιτικό σύστημα λοιπόν, τέλος κι’ αυτό.
Τρίτο και τελευταίο, το ατομικιστικό αξιακό πρότυπο της μεταπολίτευσης, βρήκε κι’ αυτό τα όριά του, με την κατάρρευση της ψευδαίσθησης περί ατομικής διαφυγής. Επί τόσα χρόνια, ακόμη και η αριστερά, συνδέοντας τον αντικαπιταλιστικό λόγο με τη διαρκή υπεράσπιση των κάθε είδους «δικαιωμάτων», τροφοδότησε τελικά και η ίδια, μέσα από άλλους δρόμους, το ατομικιστικό μοντέλο. Αρκέστηκε να διεκδικεί ένα μεγαλύτερο μερίδιο για τις λαϊκές τάξεις, σε μια χώρα που ξεχείλωνε από τον υπερδανεισμό, αντί να αμφισβητήσει συνολικά αυτό το κοινωνικό συμβόλαιο, που είχε νόθα χαρακτηριστικά και κοντά ποδάρια, γι’ αυτό και σήμερα εκπνέει με τόσο τραγικό τρόπο.
Τώρα λοιπόν ήρθε ο λογαριασμός και φαίνεται ότι πρέπει να πάρουμε τα πράγματα από την αρχή, αντίστροφα, ένα προς ένα:
Η αριστερά (γιατί σ’ αυτήν προσβλέπουμε), καλείται να πρωτοστατήσει σε ένα νέο κοινωνικό πρότυπο. Να δώσει πολυσύνθετες απαντήσεις, σε κάθε επίπεδο, να πει για παράδειγμα, τα λεφτά που διεκδικεί, από πού θα προκύψουν, πού θα τα βρει; Καλείται να συμβάλει σε ένα πολιτικό σύστημα, ικανό να επαναλειτουργήσει την αντιπροσώπευση και τη δημοκρατία, να επανισορροπήσει μια κοινωνία, όπου ο «κανένας» κυριαρχεί στις δημοσκοπήσεις, και μένει εκτός αντιπροσώπευσης.
Τι οφείλει να κάνει η αριστερά
Και τέλος, η αριστερά, οφείλει να αγωνιστεί για ένα νέο κοινωνικό υπόδειγμα, που θα αμφισβητήσει και θα αντικαταστήσει τα καταναλωτικά και ευδαιμονικά πρότυπα της μεταπολίτευσης, που θα θέσει το ζήτημα μιας νέας κοινωνικοποίησης, (πράγμα που εμείς, σαν μια μικρή δημοτική κίνηση το θέσαμε στις δημοτικές εκλογές), ένα υπόδειγμα, όπου το συλλογικό θα είναι αναγκαίο επειδή κοινωνία υπάρχει μέσω της δημοκρατίας και όχι μέσω της αγοράς. Να αρθρώσει μια πολιτική, που θα επενδύει σε προσωπικές στάσεις, που θα αποδέχονται την ευθύνη, ταυτόχρονα με τη διεκδίκηση. Και όπου όλες αυτές οι προσωπικές στάσεις, μέσω ενός σχεδίου κοινωνικής συμμετοχής, δεν θα εγγράφονται πλέον στο ατομικό, αλλά στο κοινωνικό πεδίο.
Γι’ αυτό γράψαμε στην πρόσκλησή μας «και τώρα τι κάνουμε;» Γιατί το μεγάλο κενό που βιώνουμε είναι ακριβώς, η επίγνωση της αναγκαιότητας αλλά όχι της Δυνατότητας να παρέμβουμε καθοριστικά. Όμως κυρίως από τη δυνατότητα είναι που ορίζεται το μέγεθος της λαϊκής αφύπνισης. Αυτό είναι το θέμα που θέλουμε να προσεγγίσουμε σήμερα με τη βοήθεια των εισηγητών μας. Και με τη δική σας βοήθεια. Πώς το αναγκαίο μπορεί να γίνει και δυνατό;
