Το νέο νομοσχέδιο για τα εργασιακά παρουσίασε ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Κωστής Χατζηδάκης στο οποίο όπως είπε από τις σημαντικότερες αλλαγές είναι η Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας.
Κατά την εκκίνηση της παρουσίασης ο υπουργός εξήγησε τους λόγους για την κατάθεση του νέου νομοσχεδίου κάνοντας λόγο για «προστασία της εργασίας». Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά, κατά πρώτον, είναι απαρχαιωμένη η εργασιακή νομοθεσία, συμπληρώνοντας πως είναι πλέον 40 ετών, ενώ σημείωσε πως υπάρχει έλλειψη προσαρμογής στις εξελίξεις.
Όπως είπε χαρακτηριστικά «για παράδειγμα, η τηλεργασία μπήκε δυναμικά στον εργασιακό βίο, λόγω πανδημίας». Στην συνέχεια έκανε λόγο για έλλειψη διαφάνειας στο συνδικαλιστικό κίνημα.
Συνεχίζοντας ο κ. Χατζηδάκης ανέφερε, μεταξύ άλλων, πως υπάρχει διαφορετικό «καθεστώς» στις υπερωρίες στη βιομηχανία σε σχέση με τις υπηρεσίες. Επίσης, υπάρχουν περιορισμοί στη λειτουργία ορισμένων κλάδων τις Κυριακές.
Οι βασικές αρχές του νομοσχεδίου:
1. Δεν υπάρχουν εργαζόμενοι χωρίς επιχειρήσεις, αλλά ούτε και επιχειρήσεις με εργαζομένους «στα κεραμίδια».
2. Η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας πρέπει να έρχεται με τους εργαζομένους να συμμετάσχουν στα οφέλη της ανάπτυξης.
3. Η νομοθεσία μας προσαρμόζεται σε βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές.
Η Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας
«Η ψηφιακή κάρτα εργασίας είναι η σημαντικότερη αλλαγή του νομοσχεδίου, καθώς κάθε εργαζόμενος θα μπορεί και από το κινητό του τηλέφωνο να καταγράφει πότε πάει στη δουλειά του, πότε φεύγει, πόσες ώρες δούλεψε υπερωριακά», είπε.
«Κλειδί» για την προστασία των εργαζομένων, τον έλεγχο του ωραρίου εργασίας και την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων όπως το δικαίωμα της αποσύνδεσης στην τηλεργασία, η διευθέτηση του χρόνου εργασίας και η εξίσωση των υπερωριών σε βιομηχανία και υπηρεσίες.
Με την Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας, καταγράφεται σε πραγματικό χρόνο κάθε μεταβολή στον χρόνο εργασίας των εργαζομένων: ώρα έναρξης και λήξης της εργασίας, διάλειμμα, υπέρβαση του νόμιμου ωραρίου εργασίας, άδειες, υπερωρίες.
Αναφορικά με όσους δεν συμμορφωθούν στο νέο μέτρο, προβλέπεται πλέον πρόστιμο 10.500 ευρώ ανά εργαζόμενο για μη ενεργοποίηση της ψηφιακής κάρτας, καθώς και «λουκέτο» 15 ημερών για υποτροπή, μετά από τρεις ελέγχους.
Όλα όσα αλλάζουν στην Επιθεώρηση Εργασίας
Στην συνέχεια ο Κωστής Χατζηδάκης μίλησε για τις αλλαγές στο Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας. Όπως είπε, συνίσταται η Επιθεώρηση Εργασίας ως Ανεξάρτητη Διοικητική Αρχή με λειτουργική ανεξαρτησία, διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια.
Δεν υπόκειται σε έλεγχο ή εποπτεία από κυβερνητικά όργανα, κρατικούς φορείς ή άλλες διοικητικές αρχές, σημείωσε και συμπλήρωσε πως θα ασκεί τις αρμοδιότητες του ΣΕΠΕ που καταργείται.
Παράλληλα θα λειτουργεί κατά τα πρότυπα της ΑΑΔΕ και της Εθνικής Αρχής Διαφάνεια, ενώ η επιλογή του Διοικητή θα γίνεται με ανοικτό διαγωνισμό και στην Επιτροπή θα προεδρεύει ο πρόεδρος του ΑΣΕΠ.
Το έργο της νέας Επιθεώρησης Εργασίας θα είναι ο έλεγχος της εφαρμογής της εργατικής νομοθεσίας, η έρευνα της ασφαλιστικής κάλυψης και παράνομης απασχόλησης των εργαζομένων και η συμφιλίωση και επίλυση των εργατικών διαφορών.
Όπως είπε ο Κωστής Χατζηδάκης, θα λειτουργεί με περισσότερα εχέγγυα αμεροληψίας χωρίς άμεσες ή έμμεσες παρεμβάσεις της όποιας κυβέρνησης. Οι έλεγχοι θα γίνονται όλο το 24ωρο χωρίς προειδοποίηση προς τον εργοδότη, ελεύθερη πρόσβαση σε βιβλία, μητρώα, έγγραφα, αρχεία.
Επεκτείνονται οι περιπτώσεις όπου η επιβολή των προστίμων γίνεται ταχύτατα, χωρίς ακρόαση του εργοδότη
Όταν διαπιστώνεται ότι απασχολείται εργαζόμενος που δεν έχει δηλωθεί,
Όταν διαπιστώνονται παραβάσεις σε θέματα υγιεινής και ασφάλειας,
Όταν από τον έλεγχο προκύπτει έλλειψη πίνακα προσωπικού στο εργοτάξιο.
Το πόρισμα της Επιθεώρησης Εργασίας επί διαφορών που στοιχειοθετούνται από την ψηφιακή κάρτα εργασίας (π.χ. απαιτήσεις για δεδουλευμένα, επίδομα άδειας) θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί άμεσα για να βγει διαταγή πληρωμής από το δικαστήριο.
Ωράριο Εργασίας και προστασία εργαζομένων
1. Διευθέτηση του χρόνου εργασίας: Ισχύει από το 1990. Προβλέπεται από την κοινοτική νομοθεσία. Με το σχέδιο νόμου που προωθείται, κυρώνεται η Οδηγία 2019/1158 που προβλέπει ευέλικτες μορφές απασχόλησης άρα και διευθέτηση, για γονείς και φροντιστές με ατομικές συμβάσεις εργασίας.
Προβλέπεται ρύθμιση που ορίζει ότι αν δεν υπάρχει συνδικαλιστική οργάνωση ή συλλογική σύμβαση, δίνεται η δυνατότητα εφαρμογής μετά από αίτημα του εργαζόμενου για συμφιλίωση οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής.
Προβλέπει ρητά την κατοχύρωση του 8ωρου, 5ήμερου και 40ωρου. Προβλέπεται η δυνατότητα 4ήμερης εργασίας χωρίς μείωση των αποδοχών στο πλαίσιο της διευθέτησης. Ορίζεται ως άκυρη η απόλυση εργαζόμενου που αρνήθηκε να συμφωνήσει διευθέτηση του χρόνου εργασίας. Ορίζεται πλαίσιο αντικειμενικών και αυστηρών ελέγχων από την Επιθεώρηση Εργασίας με την ψηφιακή κάρτα εργασίας, για την αποφυγή εργοδοτικής αυθαιρεσίας και αθέμιτου ανταγωνισμού.
2. Διάλειμμα: Θα χορηγείται μετά από 4 ώρες εργασίας αντί για 6. Η διάρκεια διαλείμματος 15-30 λεπτά. Απαγορεύεται η χορήγηση του διαλείμματος με την έναρξη ή τη λήξη της εργασίας.
3. Υπερωρίες: Αυξάνονται οι επιτρεπόμενες υπερωρίες στις 150 ώρες τον χρόνο. Εξισώνονται μεταξύ βιομηχανίας και λοιπών κλάδων. Για τις υπερωρίες που δεν τηρούνται οι προβλεπόμενες διαδικασίες έγκρισης, η αμοιβή προσαυξάνεται κατά 120% αντί 80%. Η ψηφιακή κάρτα εργασίας θα διασφαλίσει στην πράξη την κατοχύρωση του ωραρίου και των αμοιβών.
4. Κυριακές: Επιτρέπεται να λειτουργούν οι εξής κλάδοι: Κούριερ, δραστηριότητες παραγωγής υγειονομικών ειδών ή νοσηλευτικών υλικών, παραγωγή, αποθήκευση, μεταφορά και διανομή φαρμάκων και παραϊατρικού υλικού, λοτζίστικς, κέντρα κοινών υπηρεσιών, επιχειρήσεις ψηφιοποίησης έγχαρτου αρχείου, επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών τηλεφωνικού κέντρου εξυπηρέτησης και τεχνικής υποστήριξης πελατών, επιχειρήσεις μεταλλίων και σκυροδέματος καθώς και data centers.
Μετά από άδεια της Επιθεώρησης Εργασίας, εξετάσεις για την απόκτηση πτυχίων και διπλωμάτων, εξωσχολικές δράσεις ιδιωτικών σχολείων, συντήρηση κτηρίων δημόσιων ή ιδιωτικών σχολείων και προσαρμογή και αναβάθμιση πληροφοριακών συστημάτων.
5. Προστασία από τις απολύσεις: Παραμένουν όλες οι υφιστάμενες περιπτώσεις ακυρότητας της απόλυσης. Διευρύνεται η λίστα των περιπτώσεων: Απαγορεύεται η απόλυση όταν γίνεται επειδή ο εργαζόμενος άσκησε οποιοδήποτε νόμιμο δικαίωμά του (μέχρι σήμερα η επαναπρόσληψη ήταν στην κρίση του δικαστηρίου). Προστίθενται στον κατάλογο άκυρων απολύσεων, οι περιπτώσεις: Για άσκηση των δικαιωμάτων σε περίπτωση βίας και παρενόχλησης, του πατέρα νεογεννηθέντος τέκνου, εργαζόμενων που έλαβαν ή ζήτησαν οποιαδήποτε άδεια, εργαζόμενων που αρνήθηκαν να συμφωνήσουν διευθέτηση του χρόνου εργασίας, τηλεργαζόμενων που άσκησαν δικαίωμα αποσύνδεσης.
Παράλληλα, προβλέπεται ότι αν απολυθείς εργαζόμενος αποδείξει ενώπιον δικαστηρίου πραγματικά περιστατικά, ικανά να στηρίξουν την πεποίθηση ότι η απόλυσή του είναι άκυρη, εναπόκειται στον εργοδότη να αποδείξει ότι η απόλυση είναι έγκυρη. Αυτό στην πράξη σημαίνει αντιστροφή του βάρους της απόδειξης. Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις, το δικαστήριο, αντί οποιασδήποτε άλλης συνέπειας, μετά από αίτημα είτε του εργαζόμενου είτε του εργοδότη, επιδικάζει υπέρ του εργαζόμενου ποσό πρόσθετης αποζημίωσης μεταξύ 3-24 μηνών επιπλέον. Εάν δεν υποβληθεί αίτημα από καμία πλευρά, τότε το Δικαστήριο μπορεί να διατάξει την επαναπρόσληψη.
